Diyarbakır'ın Mensur Anonim Halk Edebiyatı Ürünlerinden Örnekler

Fatma Garan Diyarbakır efsanelerinden örnekler: Şeyh Muhammed Hz. “Mardin kapı’da Şeyh Muhammed Hazretleri diye bir evliya vardır. 40 gün sabah namazında onun mekanında namazını kılanın, evliya önüne çıkarmış. Ali Paşa mahallesinden bir kadın oğlunun işleri çok kötü gidiyor diye, 40 gün boyunca ziyaretin avlusunda namazını kılıyor . O zamanlar Mardin kapı da in cin top oynuyor, kapılar kapanınca bir kendisi bir mezarlık. 40 günün sonunda sabah ezanı okunmadan Şeyh Muhammed Hazretleri üzerinde cüppesi elinde ibriği, ayağında nahili, abdest almaya giderken kadına görünür. Şeyhi karşısında gören kadın hemen secdeye kapanıyor . Şeyh Muhammed Hazretleri kadına “hatun 40 gündür sen bu yola gidip geliyorsun niyetin, isteğin nedir söyle bana” der. Kadın korkudan dili tutulmuş, başını secdeden kaldıramaz. Şeyh efendi bir kaç kere daha tekrarlar, fakat kadından ses çıkmaz . Bunun üzerine Şeyh Muhammed hz’ de “ günahın boynuna , Allah yine de senin istediğini sana nasip etsin “ diyor. Kadın bir kaç dakika sonra başını kaldırıyor ki etraf bomboş, kimseler görünmüyor, seccadesini topladığı gibi ayakkabılarını bile giymeden koşarak oradan uzaklaşıyor. Bir müddet sonra Şeyh efendinin ettiği dua tutuyor ve kadının oğlu zengin bir tüccar oluyor.” (Çavlı 2010). Kırklar meclisi “Zamanın birinde yaşlı, çok fakir bir adam varmış. Bu adam tek başına yaşarmış, günün birinde evinin içine bir kedi girdiğini görmüş ve yalnızlığına ortak olur diye kediyi alıp beslemeye karar vermiş. Adam gel zaman git zaman bu kedinin geceleri kaybolduğunu farketmiş. Birgün meraklanıp bu kediyi takip etmeye başlamış. Kedi, hevsel bahçesinden geçip Dicle nehrini de aşıp Kırklar dağına varmış. Adam kediyi izlemeye devam ederken, birden kedinin silkinerek insan görüntüsüne girdiğini görmüş. Kırklar dağında çok büyük bir saray varmış derler, bu sarayda kırklar meclisi denen bir meclis toplanırmış. Meğersem kedi de bu kırklar meclisindeki büyük zatlardan biriymiş. Yaşlı adam kendini hiç belli etmeden eve dönüp kediyi beklemiş ve kedi gündüz olup geri döndüğünde adam dayanamayıp “senin sırrını çözdüm sen büyük bir zatmışsın” deyiverince kedi birden bire ortadan kaybolmuş bir daha da görünmemiş.”(K. Aksu 2010).