Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nde (AKPM) önemli bir tartışma konusu olan ve raportörlüğünü AK Parti Eskişehir Milletvekili Prof. Dr. Emine Nur Günay’ın yaptığı "Avrupa’da Nükleer Güvenlik ve Emniyet" isimli rapora teamüllere tamamen aykırı bir şekilde, siyasi amaçlar için eklenen bölümlere karşılık Günay raportörlükten çekildiğini bildirdi. Avrupa’da Nükleer Güvenlik ve Emniyet ismindeki rapora ilişkin süreç 27 Mayıs 2016 tarihinde Litvanya milletvekili Birute Vesaite tarafından “Belarus’ daki Nükleer Santralin Avrupa ülkelerine potansiyel tehdidi” başlıklı önerge verilmesiyle başladı. AK Parti Eskişehir Milletvekili ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Üyesi olan Prof. Dr. Emine Nur Günay, 10 Kasım 2016 tarihinde konuya ilişkin raportör olarak görevlendirildi. 24 Mart 2017 tarihinde ise Paris’teki komisyon toplantısında, Azerbaycan milletvekili Vusal Huseynov tarafından verilen “Artan terör tehditleri ışığında Avrupa’da Nükleer Güvenlik” başlıklı karar önergesi ile orijinal önerge birleştirildi. Raportör olarak Paris’teki komisyon toplantısında raporla ilgili yol haritası Prof. Dr. Emine Nur Günay tarafından açıklandı. 19 Eylül 2017 Tarihinde ise Prof. Dr. Günay, Paris’teki komisyon toplantısında konuyla ilgili bir sunum yaptı ve Avrupa’daki mevcut durumun objektif ve teknik olarak ortaya konmasına yönelik önerisi doğrultusunda raporun adı “Avrupa’da Nükleer Güvenlik ve Emniyet” olarak değiştirilmesi kabul edildi. Prof. Dr. Günay’ın 19 Eylül 2018 tarihinde Lizbon’da yapılan Komisyon toplantısında sunduğu rapor değerlendirildi. Prof. Dr. Günay’a birçok meslektaşı geniş perspektif, teknik derinlik, bilgi odaklı ve objektif yaklaşımı için teşekkür etti. Ancak, tamamen taraflı siyasi bir girişim olarak Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi teamüllerine aykırı olmasına rağmen raportörün onayı olmadan Güney Kıbrıslı milletvekili Stella Kyriakides’in önergesi kabul edildi. Akkuyu konusunun rapora eklenmesi talep edildi ve muhalefet şerhi verildi. Prof. Dr. Günay, diğer tüm milletvekillerinin de vurguladığı gibi tamamen tarafsız hazırlanan rapora yanlı bir siyasi yaklaşımı kabul etmeyeceğini bildirdi ve gerekli cevapları gerekçeleri ile komisyon üyeleri ile sözlü olarak anında paylaştı. Günay, hemen arkasından ‘Raporu’ son değişiklikler ile kabul etmeyeceğini, yanlı siyasi müdahaleyi kınadığını ve raportörlükten çekildiğini AKPM Başkanlığına ve Komisyon Başkanına gerekçeleri ile yazılı olarak iletti. Asıl tehlikeyi Avrupa’daki nükleer santrallerin oluşturduğuna değinen Günay, "Nükleer tesisleri çoğu ülkelerin sınır bölgelerinde bulunmakta ve komşu ülkelerdeki yoğun nüfuslu şehirler için potansiyel tehlike olarak görülmektedir. Bu nedenle ‘Sınır Aşırı’ etkiler konusu komşu ülkeler arasında önemli bir uyuşmazlık kaynağı oluşturmaktadır. ‘Sınır ötesi acil durum’ açısından IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu) ve HERCA (Avrupa Radyolojik Korunma Yetkili Otoriteleri Başkanlığı) -WENRA’nın (Batı Avrupalı Nükleer Regülatörler Birliği) nükleer santrallerinin etki alanına göre uzaklık tanımları bulunmaktadır. Avrupa’da mevcut durumda Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu yaklaşımına göre: 5 kilometre mesafe içinde ‘İhtiyati Eylem Bölgesi’ diye tanımlanan alanda 11 santral; 15-31 kilometre arasında ‘Acil Koruma Eylem Planlama Bölgesi’ olarak tanımlanan alanda on santral; 100 kilometre kapsamında ‘Genişletilmiş Planlama Bölgesi’ olarak tanımlanan alanda 63 santral; 300 kilometre içinde ‘Gıda ve Eşya Planlama Bölgesi’ olarak tanımlanan alanda 75 santral bulunmaktadır. HERCA-WENRA yaklaşımına göre: Avrupa’da 5 kilometre çap içinde 11 santral; 20 kilometre uzaklık içinde dokuz santral; 100 kilometre mesafe içinde ise 59 santral bulunmaktadır. Kısacası, eğer bir nükleer tehdit söz konusu ise zaten Avrupa’da mevcut. Kriakides’in verdiği önergede ‘Akkuyu Nükleer Santrali’nin Güney Kıbrıs’tan 85 kilometre uzaklıkta olması gerekçesini anlamak mümkün değil. IAEA yaklaşımına göre Akkuyu Santrali, ‘Genişletilmiş Planlama Bölgesi’ olarak tanımlanan 3. bölgedeki 63 santralden biri, ERCA-WENRA yaklaşımına göre ise 100 kilometre mesafe içindeki 59 santralden biri olacaktır. Bu nükleer santrallerin hiç biri hakkında önerge verilmez iken neden sadece Akkuyu Santrali hakkında önerge verilmiştir?" diyerek sorularını AKPM Başkanlığı’na sundu. Günay gerekçeler ile ilgili olarak ise, "Tüm bunların tek bir cevabı bulunmaktadır: siyasi bir yaklaşımla Türkiye aleyhine bir girişim olduğudur. Rasyonel hiç bir gerekçeye dayanmadan yapımı devamı eden 15 nükleer santralden birini seçerek, tarafsız bir rapora eklemeyi doğru bulmuyorum ve raportör olarak kabul etmiyorum" dedi.
Editör: TE Bilisim