Ünlü matematikçi ve astroloji bilgini Ali Kuşçu bunlardan yalnızca birisiydi. Ahlâk-ı Celâlî olarak da bilinen Levâmiü'l-işrak fî mekârimi'l-ahlâk adlı eseri yazan ve Uzun Hasan'a sunan CelâlüddinDevvânî de ondan büyük iltifat ve ihsan görmüştü. Aynı müellifin kaleme aldığı Arznâme adlı eser Uzun Hasan Bey zamanındaki askeri durum hakkında bilgi vermektedir. Yine bu hükümdarın emriyle Mehmed b. Mansûr tarafından meydana getirilen ve metalürji bilimine ilişkin olarak ortaya konmuş ilk eserlerden sayılabilecek Cevâhirnâme adlı yapıt, yirmiye yakın madenin oluşum şekilleri, özellik ve çeşitleri hakkında bilgi vermektedir. Akkoyunlu Devleti tarihinin başlıca kaynaklarından olan Kitâb-ı Diyarbekriyye adlı kroniğin yazarı Mevlâna EbûBekr-i Tihrânî onun hizmetinde yer almış, matematikçi Mahmud Can, alim ve edip Mesîhüddin İsa Savci de Uzun Hasan'ın devamlı ziyaretçisi olmuşlardır. Yine Hasan Bey zamanında Kıran-ı Habeşî adlı bir hikayenin Farsçadan Türkçeye tercüme edildiği görülmektedir. Rivayete göre onun sadece kendi kütüphanesinde elli sekiz kişi görevliydi. Bu sayıya bakıldığında onun kitaplara ve bilgiye ne kadar önem verdiği ortaya çıkar. Musikiye de oldukça önem veren Uzun Hasan bey, ehl-i tarab adı verilen musiki heyetini sefere çıktığında dahi yanında götürürdü. Uzun Hasan'ın oğlu Yakub zamanı, ülkenin nispeten huzura kavuşması sebebiyle bayındırlık faaliyetleri ve sanat etkinliklerinin arttığı, bunlar açısından en üretken sayılabilecek bir dönemdir. Türkçe ve Farsçayı iyi derecede bilen ve bu dillerde şiirler kaleme alan Yakub, şair, edip, musikişinas ve alimleri himayesinden dolayı, kendisine birçok şiir ve kaside ithaf edilmiştir. Bu devrin önemli şahsiyetleri arasında Necmeddin Mesud, divan katipliği ve nişancılık görevinde bulunan, Heşt-Bihişt77 adlı ünlü eserin yazarı İdris-i Bitlisî, Tihrânî'nin oğlu Şah Mahmud, yine ünlü bir eser olan Tarih-i Âlem-ârâ-yıEmînî'yi kaleme alan FazlullahRuzbehânİsfehanî ve Uzun Hasan Devri'nde de adını andığımız Devvânî'yi sayabiliriz. FazlullahRuzbehân, yukarıda zikredilen eseri dışında Bedi'ü'z-Zamân fî kıssatiHayy b. Yakzân adlı ünlü hikayesini de 1487'de yazarak Yakub Bey'e ithaf etmiştir. Bu müellifin babasının ise bu sultan için Semeretü'l-Eşcâr isimli eseri kaleme aldığını bilmekteyiz. CelâlüddinDevvâni, Yakub Bey için Risâle-i Adâlet isimli eserini meydana getirmiştir. Yine aynı müellifin Halil Bey adına Hâşiye-i Kadîme adlı kelam ilmine ilişkin bir eser yazdığı bilinmektedir. Uzun Hasan Kimdir? Oğuz Türkleri’nin Bayındır Boyu’ndan olan Akkoyunlu Hanedanı Uzun Hasan 1423 yılında Diyarbakır’a bağlı Ergani kasabasında doğdu, 1478’de Tebriz’de vefat etti. Uzun Hasan 15 yaşındayken amcası Mehmet beyin kızı Selçukşah Begümle evlendirildi. Adının Uzun Hasan olması, boyunun uzunluğundan kaynaklanmamaktadır. Uzun, sadece aileye verilen bir lakaptır.
Editör: TE Bilisim