Devrim AKTÜRK

MÜCADELE HABER- Diyarbakır merkezli 5 farklı Kültür-Sanat dergileriyle görüşüp hem dergileri hakkında bilgiler alıp hem de sorun ve taleplerini sorduk. Dijital çağa geçtiğimiz bu son dönemde aylık veya birkaç aylık çıkan dergilerin hem ekonomik olarak zorluklar yaşadığını hem de kargo ücretlerinin dergi fiyatını geçtiklerinden dolayı dert yandılar. Özellikle Kentin Edebiyatını önemli katkı sunan dergilerin desteklenmesi için çağrıda bulunan dergi temsilcileri, kargo ücretlerinin de düşürülmesi çağrısında bulundular.  

 

Zazana Dergisi, İnsan Okur Dergisi, Hevsel Dergisi, Sığınak Dergisi ve Meneviş Dergisi, gazetemizin sorularına şöyle yanıtladılar:  

 

Mücadele Haber: Derginiz hakkında kısaca bilgi verir misiniz?

İmtiyaz Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Abdulkadir Büyüksayar: Zazana Dergimiz, Zaza dili, kültürü ve tarihi dergisi olarak 2012 Ağustos ayında yayın hayatına başladı. Şuana kadar 12 sayı yayınladık. Dergi olarak hedefimiz yok olma ile karşı karşıya olan Zaza diline yazılı eserler kazandırarak bu dili, kültürü ve bunun tarihini gelecek kuşaklara aktarmaktır. UNESCO'nun 2009 yılında yayınladığı raporda Zaza dili tehlike içerisindeki dillerden biri olduğu belirtilmişti. Özellikle bu rapor, Zazaca'nın durumu Zazana Dergisi'ni yayınlamamızda önemli bir sebep oldu diyebilirim. Dergimiz tamamı kuşe kağıdına basılı olarak yayınlanmaktadır. Zazaca'nın yanı sıra; Türkçe, Kürtçe, Farsça, Talışça ve diğer İrani dillere yer vermekteyiz. En önemli hedefimiz Zaza dili ile gelecek kuşaklara yazılı eserler bırakmak, Zaza dilini ve Zaza halkını doğru bir şekilde tanıtmaktır.

 

İnsan Okur Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Serkan Görgülü: Dergimiz fikir, sanat ve edebiyat okurunu hedef kitlesi olarak belirlemiş, Diyarbakır’dan yayımlanan ulusal ve süreli bir yayındır. Dergimiz, Diyarbakır burçlarından ilhamla “Hür Düşüncenin Kalesi” ülküsünü esas alan duruşuyla, 2013 yılında “Ömrünü Kitaplarına Adayan Bilge Ali Emiri Efendi” kapağı ve ruhundan feyiz ile ilk sayısıyla yayım hayatına başladı. Şuana kadar beş sayı neşredilen İnsan Okur Dergisi’nin altıncı sayısını da inşallah yakın bir tarihte yayımlamayı planlıyoruz. Dergimiz özellikle şehrimizde ve bölgemizde bulunan öğrenci, halk ve divan şairleri ile akademi çevresinden oluşan yazar kadrosuna sahiptir. Aslında dergicilik meşakkatli, belki yavaş fakat zevkle ilerleyen kolektif bir emeğin sonucudur. Bu sebeple İnsan Okur Dergisi olarak, okurumuzun vaktini, çalakalem, ayaküstü ısmarlama yazılardan uzak tutarak, edebi değeri olan metinlere yer veriyoruz. Cemil Meriç’in de ifade ettiği gibi  "Her dergi aydınlar ordusunu barındırır içinde."Bizde ekip olarak Meriç’in bu enfes tespitinden yola çıkarak, “Hür Tefekkürün Kalesi”nden istikbale ışık tutan şair ve yazarlarımızın şiir, öykü, deneme ve araştırma yazılarını teceddüde hizmet gayesiyle yayınlamaya devam edeceğiz.

 

Hevsel Dergisi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Mehmet Tanrıkulu: DİYŞAD’da ilk yıllarda Diyarbakır paydaşında yaptığımız kültürel faaliyetler, şiir dinletileri, folklor ve müzik gibi etkinliklerimiz belli bir zamandan sonra onları derleme toplama ve nihayetinde yarınlara aktarmaya ihtiyaç duyduk. Tecrübeyle sabittir ki, ‘Söz uçar, yazı kalır.” Bu vesileyle Diyarbakır’da yapılan güzellikleri ve özlenen kültürel birikimlerimizi yeniden gün yüzüne çıkarma görevini üstlendik. Bu niyet ve amaçla da “Hevsel” ismiyle dergimizi halkımızın hizmetine sunmaya karar verdik. Dergimiz Mayıs 2016 yılında ilk sayısıyla yayın hayatında başladı. Her sayımızda 1000 adet basıyoruz. her sayımız 81 il kütüphanelerinin yanında isteyen dostlara kargo aracılığıyla da gönderiyoruz. Ayrıca şunu da söyleyeyim Almanya, Fransa, Azerbaycan gibi bölgemizden göç etmiş ve gurbet ellerde yaşamak zorunda olan hemşerilerimize de dergimiz ulaşıyor.

 

Sığınak Dergisi Sahibi Ve Yazı İşleri Müdürü Hüseyin Yalçın: “Dergimiz derdimizdir” şiarı ile 2019 yılının ocak ayında ilk sayımızı yayınlayarak yola çıktık. Aynı derdi paylaştığımız birkaç genç arkadaşla birlikte muhabbet dairemizi genişletip daha çok edebiyatsevere ulaşmak ve dertleşmek amacını azık edindik. Baktık ki günümüzde en çok ihtiyaç duyulan şey bir yerlere sığınmaktır, bizler de sığınak olalım dedik; önce birbirimize sonra sığınacağımız kelimelere ve o kelimelere sığınacak gönüllere. Bu yolda hedefimiz İslami değerlerimizden taviz vermeden edebiyat yapmanın mümkün olduğunu göstermek ve İslam’a edebi yolla hizmet etmektir. Yüreğimizde biriken acıları hüzünleri mutlulukları söylenmesi gerekirken söylenmemiş veya söylenememiş her şeyi soyuttan somuta çevirme çabasıdır. Göstermek istediğimiz; sanat, fikir ve edebiyatın sadece bir kesimin elinde bulunmadığıdır, ölmeden ve hayat serüveni bitmeden söylenebilecekleri söyleyebilmektir, alınan her nefesin güzelliğidir.

 

Meneviş Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Harun Tutuş: Sözlüğe baktığımızda dergimize adını veren meneviş kelimesinin birden fazla anlamı var. Fakat biz dergimize ad verirken bu kelimenin "Işıltı" manasındaki karşılığını baz aldık. Edebiyat dünyasında yeni bir parıltı, ışıltı olsun diye. Yolculuğumuz da emek, özveri ve mücadele dolu hazırlık aşamasını saymazsak 2019 Eylül'ünde başladı. İlk adımı bu heyecanla attık ve birinci sayımız raflardaki yerini aldı. İkinci sayımızı da hafızalarda salgın ile yer edinen 2020 ilkbaharında yayınladık. Bu sayımızın dosya konusunu şehrimizin yetiştirdiği ve ülke edebiyatına adını kazıyan Ahmed Arif üzerine oluşturduk. İlk sayımızda olduğu gibi bu sayımızda edebiyat dünyasının yetkin isimlerinin yanı sıra, genç kalemlere de yer vererek dengeli bir yazar listesi oluşturduk. Nitekim hedefimiz de bu yöndeydi zaten. Verdiğimiz parıltı ile usta ve genç kalemleri aynı potada eritmek; nihayetinde yetkin ve tüm edebiyat dünyasına hitap eden bir eser oluşturmaktır.

 

“POZİTİF AYRIMCILIK GÖSTEREREK DESTEK VERMESİNİ BEKLİYORUZ”

Mücadele Haber: Derginizin sorun ve talepleri nelerdir?

Zazana Dergisi: Biz hiçbir kurumdan, hiçbir zaman bir destek kesinlikle almadan kendi çabalarımızla sayılarımızı yayınlıyoruz. Zaza diline sevdalı olan insanlarımızın ve kuruluşların bize destek vermesi, çalışmalarımızı daha güzel ve daha fazla ve daha sıklıkla sayı çıkarmamızı sağlayacaktır. Aslında devletin bize destek vermesi gerekirken, birçok yerde maalesef ki bize engeller çıkarmıştır. Devletimizden de yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan Zaza dili için çaba gösteren biz ve bizim gibi insanlara pozitif ayrımcılık göstererek destek vermesini bekliyoruz.

 

“YAYINLARIN EN BÜYÜK SORUNU KAYNAK SIKINTISIDIR”

İnsan Okur Dergisi: Aslında, Matbu yayınların en büyük sorunu kaynak sıkıntısıdır. Özellikle İnsan Okur Dergisi gibi reklam almamayı ilke edinen dergilere bunun olumsuz, ekonomik sonuçlar doğurduğu aşikardır. Bununla beraber, zaman ilerledikçe iletişim araçlarının gelişmesi ve matbu yayınların hızla elektronik ortama yönlenmesi ister istemez bazı sorunları da beraberinde getiriyor. Uzun ve uykusuz geçen geceler boyunca meydana getirilen emeğin değersizleşmesi, bekleme salonlarına dönüşen networkların giderek yığınlar halinde kümelenmesi, vb. gibi nedenlerden dolayı okumaların verimsiz, kalemin üretkenliğinin de azaldığını görüyoruz. Özellikle dergi mezarlıklarının giderek arttığı böyle bir dönemde “hayatı edebiyatla sevmeyi” şiar edinmiş bizim gibi yayıncıların tüm zorluklara rağmen ayakta kalmaya çalışmaları kolay olmuyor. Dağıtımda yaşanılan sorunlar ise bambaşka problemlerin kapsını aralıyor, bilhassa edebiyat dergilerinin yerele tıkanıp kalması gibi meseleler bunlardan biridir.

 

“TÜRKİYE’DEKİ DERGİCİLİĞİN ORTAK DERDİ EKONOMİK KOŞULLARDIR”

Hevsel Dergisi: Malumunuz Türkiye’deki dergiciliğin ortak derdi ekonomik koşullardır. Bir derginin basım maliyeti % 50 artmış durumda.  Bunun yanı sıra son sayımızda dergimizi bazı dostlarımıza posta yoluyla yetiştirme yoluna gittik. Ancak ne var ki bir derginin posta maliyeti 16 TL olmuş.  Her iki durum bizi hayli zorluyor. Bazı edebiyat dostları esnaflarımız, dergimize maddi destek sağlasa da dergi maliyetinin yüzde 50’sinden fazlasını Diyarbakır Yazarlar ve Şairler Derneği Yönetim Kurulunda birkaç gönüllü arkadaşımız üstlenmiş durumda.  Günümüzde maalesef ekonomi her alana nüfuz ettiği gibi, dergicilik faaliyetlerini de kötü anlamda etkilemektedir. Devletin kitap ve dergi maliyetine acilen el atması gerekiyor. PTT 1 TL gibi sembolik ücretle dergi ve kitap dağıtımına hizmet sunması gerekiyor.

 

“DERGİLERİN GÖNDERİM ÜCRETLERİNİN DERGİ MALİYETLERİNİ AŞMASI”

Sığınak Dergisi: Günümüzde artan kutuplaşmalar ve okumanın yeterince azaldığı bu zamanlarda insanların sadece bir isme veya görüntüye takılarak birbirini yaftaladığı, düşüncelerin ve fikirlerin belli kesimlere atfedildiği bu halden kurtulmak için, okumanın ve yazmanın sevdirilmesi, eylemleriyle topluma hizmet eden dergi ve dergiciliğin daha iyi tanıtılması, insanlara ulaştırılması ve buna dair seminerlerin yapılmasıdır. Bununla birlikte çağımızın dijitale yönelmesinin neticesi olarak, ilgili okur kitlesine ulaşmada sıkıntı yaşıyoruz. Bugün özellikle kargolama işlemlerinde dergilere verilen desteklerin yetersiz kalması, bununla birlikte yeni çıkan prosedürler ile dergilerin gönderim ücretlerinin dergi maliyetlerini aşması, birçok derginin yayın hayatına son vermesine neden oluyor. Her derginin her bir sayısı ciddi emekler barındırıyor. Talebimiz maneviyatın maddiyata kurban gitmemesi adına gerekli düzenlemelerin yapılması ve dergileri yollarının açılmasıdır.

 

“SPONSOR BULMAKTAKİ GÜÇLÜKLER VE DAĞITIMDAKİ ZORLUK”

Meneviş Dergisi: Elit yazarların telif istemeleri, kağıt, matbaa ve basım maliyetlerinin normalden biraz fazla olması, sponsor bulmaktaki güçlükler ve dağıtımdaki zorluklar diyebilirim.

Editör: TE Bilisim