Fatih SURUÇ
MÜCADELE HABER- Geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yönetmeliğine göre kripto varlıklar ödemelerde doğrudan ve dolaylı olarak kullanılamayacak. Bu doğrultuda düzenlemelerin devam etmesi gerektiğini söyleyen Songur, Kripto paraların yasaklanmasının mümkün olmadığını ve yapılacak düzenlemelerle dolandırıcılığın önüne geçip bu teknolojiden faydalına bilineceğine dikkat çekti.
Kripto para borsası 'Thodex'in yurt dışına kaçan sahibi Fatih Faruk Özer tarafından dolandırılan mağdurlar, avukatları aracılığıyla bulundukları illerdeki savcılıklara suç duyurusunda bulunurken, hakkında kırmızı bülten çıkarılan Özer İnterpol devreye girdi. Kripto para borsası 'Thodex'in sahibi Fatih Faruk Özer’in Türkiye’deki mal varlığına el konulurken Dicle Üniversitesi İktisat Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Songur, gazetemize Kripto paralar hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Songur, Öncelikle Todeks ve Bitcoin gibi iki tane piyasanın Türkiye’deki insanların mallarını paralarını alıp yurt dışına kaçması benzer durum başka ülkelerde de oldu. Tamamen denetlenebilecek bir piyasa değil birincisi bu. Tamamen yasaklanabilecek bir piyasa da değil ikincisi bu yani insanlar internete bağlı olduğu sürece bir şekilde arka yollarda kripto paraları bulur ve alım satımına devam eder. Bu tarz borsaların dükkanı kapatıp içindeki paraları alıp yurt dışına kaçmasını engellemek için aslında yapılması gereken öncelikle sermaye yeterliliği düzenlenmesi gerekiyor” dedi.
Dicle Üniversitesi İktisat Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Songur, gazetemizin sorularını şöyle yanıtladı:
“BİR VARLIĞIN FİYATI YÜKSELİRSE İNSANLAR ARASINDA POPÜLER OLUR”
Mücadele Haber: Kripto para son dönemde nasıl popüler oldu?
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Songur: İlk olarak kripto paralar özellikle de Bitcoin 2016’dan sonra popüler olmaya başlıyor ve fiyatının hızla artması insanların dikkatini çekiyor. 2017’de Bitcoin 20 bin dolara yaklaşıyor ve daha sonra yaşanan fiyat düşüşleri ile birlikte popülaritesini yitiriyor. Covid öncesinde mart ayında bir Bitcoin 4 bin dolara kadar düşüyor daha sonra merkez bankaları piyasaya para sürünce gidilecek varlık aranıyor ve bunlardan biri de Bitcoin ve kripto paralar oluyor. En son olarak 65 bin dolara kadar yaklaştı fiyatı. Bir varlığın fiyatı yükselirse insanlar arasında popüler olur. Kimi dönem altın olur veya döviz kuru olur dolar, Euro kimi dönem hisse senedi olur bu dönemde fiyatı yükseldiği için Bitcoin oldu.
“KRİPTO PARA YATIRIM İÇİN ÇOK RİSKLİ VARLIKLARDIR”
Mücadele Haber: Bu varlık fonunu bir yatırım aracı olarak düşüne bilir miyiz?
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Songur: Yatırım araçlarının bir özelliği vardır, risk barındırıp barındırmama durumuna göre yatırım araçları değerlendirilir. Kripto paralar çok riskli varlıklar bir şeyin değeri gün içerisinde %20- %30 artıp yeri geliyor % 1000’leri bulan varlıklar var alt coinlerde bu kadar hızlı oynaklığı olan şey çok riskli varlıklardır. Buna yatırım diyebilirsiniz ama buna yatırım yapmak ne kadar doğru o tartışılır. Bir kripto para aldığınızda sizin bir anda fiyatı 2 veya 3 katına çıkabilir fakat kaybetmeye de yola açabilir dolasıyla böyle riskli varlıklara yatırım yapmak doğru mudur? Bu da kişilerin karar vereceği bir şey bizim ülkemizde kulaktan kulağa aktarma var bir insan kripto paraya yatırım yaptım 2 kat kazandım gibi cümleler duyduğu zaman o yöne doğru yönelir.
“%96’SI BU İŞİN ARKA PLANINI BİLMİYOR”
Peki kaç kişi bu işin arka planını biliyor %95 %96 bu işin arka planını bilmiyor o zaman ciddi bir sıkıntı var. Yatırım denilebilir mi denilir ama ortaya çıkış gerekçesi bu değil. Ortaya çıkış gerekçesi bir yatırım aracı olarak ortaya çıkmıyor aslında. Bitcoin veya kripto varlıklar ortaya çıkışı insanlar yatırım yapsın mantığıyla harekete etmiyorlar. Daha çok bir ödeme aracı olarak kullanılıyor. Ödeme aracından kastımız insanlar herhangi bir malı aldığında kripto para üzerinden alıp satsınlar asıl amaç buydu.
“KRİPTO PARALARI YASAKLAMAK MÜMKÜN DEĞİL, DÜZENLEMELER GEREKİYOR”
Mücadele Haber: Kripto paralar bir düzenleme gerektiriyor mu?
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Songur: Bugün dünya da bazı piyasalarda bazı ülkelerde kripto paralarla ilgili düzenlemeler yapıyor. Ülkemizde de kripto para ile ilgili düzenlemeler yapılacağına dair söylentiler var ilk düzenleme yaklaşık 2 hafta önce kripto parayla herhangi bir mal alım satımı ve ya kripto para borsalarına fon gönderilmesi banka dışında engellendi. Bu bundan sonra yapılacak düzenlemelerin öncüsü. Bir gerçek var ki düzenlemeler yapılması gerekiyor. Öncelikle Todeks ve Bitcoin gibi iki tane piyasanın Türkiye’deki insanların mallarını paralarını alıp yurt dışına kaçması benzer durum başka ülkelerde de oldu. Tamamen denetlenebilecek bir piyasa değil birincisi bu. Tamamen yasaklanabilecek bir piyasa da değil ikincisi bu yani insanlar internete bağlı olduğu sürece bir şekilde arka yollarda kripto paraları bulur ve alım satımına devam eder. Bu tarz borsaların dükkanı kapatıp içindeki paraları alıp yurt dışına kaçmasını engellemek için aslında yapılması gereken öncelikle sermaye yeterliliği düzenlenmesi gerekiyor. Bazı hukuki düzenlemeler yapılıp önüne her gelen kripto para borsası açamayıp belirli düzenlemelere belirli şartlara tabi olunmalı, herkes bu piyasada yatırım yapamayacak belirli bilgi düzeyine sahip olması gerekecek insanların yatırım yapabilmeleri için bunlar önemli bunlar sağlanırsa eğer regülasyon yaparak regüle edilirse o zaman biraz kontrol altına alınmış olur dolasıyla dolandırıcılığın önüne kısmen geçmiş olunur. Türkiye bu noktada çalışma yapıyor tabi ki ne olur ne biter net bir bilgimiz yok umarım en kısa zamanda doğru bir şekilde yürürlüğe girer bunu şu şekilde düşünmemek lazım bugün bu kripto para piyasalarında kişinin kullandığı alt yapı Blockchain teknolojisi bugün çok önemli bir teknoloji çok değerli bir teknoloji ve geleceğin teknolojisi olabilecek bir teknoloji bir çok alanda kullanılabilecek bir teknoloji bu teknolojide ülke olarak öncü olmamız eğitim olarak Blockchain’in anlatılması gerektiğini düşünüyorum. Bunu yasaklamak yerine düzenlemelerle bu yöne evirilmemiz gerektiğini düşünüyorum.
KRİPTO PARA NEDİR?
Kripto para (veya kripto varlık), işlemleri güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz’dir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.
2009’da Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulan Bitcoin, ilk merkeziyetsiz kripto paradır. O zamandan beri birçok farklı kripto para ortaya çıkmıştır. Bitcoin dışındaki kripto para birimlerine genel olarak altcoin denilir ki bu kısaltma alternatif ve coin yani madeni para’nın birleşimidir.
Uzmanlar, kripto paraların toplam piyasa değerinin önümüzdeki yıllarda 1-2 trilyon dolara kadar çıkabileceğini tahmin etmektedirler.
