Haber: Fatih SURUÇ
Diyarbakır’da geride bıraktığımız 2022 yılında birçok alanda önemli olaylar yaşanarak günlerce gündemdeki sıcak yerini korudu. Kültür-sanattan spora, eğitimden yaşama kadar birçok alanda günlerce ses getiren olayları ve kamu-kurum atamalarını an be an yakından takip eden Mücadele Gazetemiz 2022 yılında yaşanan önemli gelişmeleri sizler için derledi.
İşte Diyarbakır’da 2022 yılında yaşanan önemli gelişmeler şöyle:
‘DİYARBAKIR CİĞER KEBABI’ TESCİLLENDİ
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) tarafından Coğrafi İşaret Tescili yapılan “Diyarbakır Ciğer Kebabı” ve “Diyarbakır Perdeli Ciğer Kebabı”nın lansmanı Sur ilçesindeki tarihi On Gözlü Köprü’de yapıldı. Oda, uzun süredir üstünde çalıştığı tescil belgesini 21 metre uzunluğunda kurdukları ocak ve pişirdikleri 1 ton ciğer vesilesiyle Türk Paten Kurumundan aldıkları belgeyi kamuoyuna duyurdu. Gerçekleştirilen etkinliğine kentteki siyasi parti, STK ve iş dünyası temsilcileri katıldı.
DİYARBAKIR CEZAEVİ’NE KİLİT VURULDU!
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla boşaltılıp müzeye dönüştürme kararı alınan Diyarbakır Cezaevi’nin kapısına kilit vurdu. Cezaevinin anahtarı Adalet Bakanı Bekir Bozdağ tarafında Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a teslim edilmişti.
SUR KÜLTÜR YOLU FESTİVALİ!
Diyarbakır’ın kültürel mirasını taçlandırmak için Türkiye Kültür Yolu Festivalleri kapsamında 8-16 Ekim’de düzenlenen Sur Kültür Yolu Festivali’nin açılışı Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımlarıyla gerçekleşti. 2 binden fazla sanatçının katıldığı 600’den fazla etkinlik düzenlendi. Bakan Ersoy, festivalin tek seferlik olmadığını ve her sene bu tarihlerde olacağını açıkladı. Ersoy, ayrıca bu yıl 5 ilde düzenlenen kültür yolu festivallerin gelecek yıl 10 ilde düzenleneceğini de belirtti.
İLK DEFA MİLLİ MAÇ OYNANDI
Diyarbakır’da ilk defa bir milli maç oynandı. Türkiye – İskoçya arasında oynanan hazırlık maçı 16 Kasım Çarşamba günü oynanmıştı. 33 bin kapasiteli Diyarbakır Stadyumu’nda oynanan maçta milliler kent plakasını andıran 2-1’lik skorla İskoçları yenmişti. Ayrıca İskoç taraftarların giydikleri kilt kıyafeti ile yerli halkın giydiği şalvarın bir arada görüntü vermesiyle renkli görüntüler oluşmuştu.
VALİ DEĞİŞTİ
Valiller Atama Kararnamesiyle Diyarbakır Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Münir Karaloğlu görevinden alınarak yerine daha önce Çermik Kaymakamlığı görevini de yapan Mersin Valisi Ali İhsan Su atandı. Karaloğlu ise Vali Mülkiye Başmüşettişi görevine atandı.
ŞEHİR İÇİ ULAŞIMA ZAM YAPILDI
Artan akaryakıt fiyatlarıyla birlikte Diyarbakır’da Belediye Otobüsü, Minibüs, Özel Halk Otobüsü ve Taksi ücretlerine zam yapıldı. Yapılan zam fiyatları şöyleydi: Belediye Otobüsleri: Tam: 5 TL, İndirimli: 4 TL, Öğrenci: 3 TL. Aylık Abonman Öğrenci: 120 TL. Minibüs (Dolmuş): Tam: 6.50 TL, Öğrenci: 3.5 TL, Özel Halk Otobüsü: Tam: 6 TL, İndirimli: 5 TL, Öğrenci: 3.5 TL. Taksimetre Açılış: 9 TL, Taksi KM Başı: 7 TL, Taksi Kısa Mesafe: 23 TL.
EKMEĞE ZAM YAPILDI
Diyarbakır’da 360 gram olan ekmek 6 liradan, 400 grama çıkartılarak 7 liraya yükseldi. 200 gramlık somun ekmeğe ise 50 kuruş zam yapılarak 3.50 TL oldu.
‘GRE FILLA’NIN TAŞINMA KARARI
Diyarbakır'ın Göbeklitepe'si olarak bilinen Gre Fılla'nın baraj altında kalması dolayısıyla kamuoyu tarafından eleştiriler devam ederken, gazetemize açıklamada bulunan Diyarbakır Kültür ve Turizm İl Müdürü Cemil Alp Gre Fılla'nın olduğu gibi taşınacağını söylemişti.
OĞLUNUN KEMİKLERİ TORBADA TESLİM EDİLDİ
Diyarbakır Sur’da sokağa çıkma yasakları sırasında hayatını kaybeden Hakan Arslan’ın kemikleri 7 yıl sonra bir torba içerisinde babasına teslim edildi. Baba Ali Rıza Arslan, oğlunun kemiklerini memleketi olan Erzurum’da defnetti.
SATILIK MAHALLENİN İHALESİ İPTAL EDİLDİ
Diyarbakır Yenişehir Belediyesi tarafından satışa çıkarılan Fabrika (İplik) mahallesinin ihalesi iptal edildi. Belediye binasında yapılan ihalenin, hiçbir tarafın ihaleye katılmaması üzerine iptal edildiği öğrenildi. Diyarbakır Mimarlar Odası, Diyarbakır 3'üncü idare Mahkemesi’ne davanın öncelikli olarak ele alınması ve yürütmenin durdurulması kapsamında itirazda bulunmuştu.
KAR YAĞIŞI
18 Ocak’ta başlayan kar, son 49 yılın en etkili yağışı olarak kayıtlara geçti. Merkezde 25-30 cm bulan kar ilçelerde 90 cm’e kadar yükseldi. 333 kişinin buzlanmadan dolayı kayarak düşüp hastaneye başvurduğu kentte, Şanlıurfa, Elazığ ve Bingöl kara yolları ulaşıma kapatıldı.
NÜFUS
Diyarbakır'ın 2021 yılı nüfusu 7 bin 942 artarak 1 milyon 791 bin 373 kişi oldu. Buna göre Merkez Kayapınar ilçesi 27,0 artış ile 411 bin 865 kişiyle en fazla nüfusa sahip olurken, Çüngüş ilçesi 11 bin 20 kişiyle ise en az nüfusa sahip ilçe oldu. Lice ilçesi ise eksi 28,9 ile nüfus sayısında azalış yaşadığı görüldü.
TÜİK, Diyarbakır'da yaşayan yabancı insan sayısında da artış olduğunu kaydetti. 2020 yılında 568’si erkek, 607 kadın olmak üzere bin 175 olan Diyarbakır’da yaşayan yabancı sayısının; 2021 yılında 798’i erkek, 859’u kadın olmak üzere toplamda bin 657’ye yükseldiği gözlendi.
TÜİK’ün verilerine göre, Diyarbakır’da Mardin nüfusuna kayıtlı 87 bin 242 kişi yaşıyor. Diyarbakır nüfusuna kayıtlı 231 bin 860 kişi ise İstanbul’da yaşıyor.
İHRACATTA REKOR
Türkiye İstatistik Kurumu, Diyarbakır’ın 2021 yılı ihracat rakamlarının 394 milyon 536 bin dolar ile tüm zamanların rekorunu kırdığını açıkladı. TÜİK tarafından açıklanan rakamlara göre Diyarbakır’ın 2021 yılı Aralık ayı ihracatı 30 milyon dolar, 2021 yılı kümülatif ihracatı ise 394 milyon 536 bin dolar olarak gerçekleşti. Geçen yıl ihracat 255 Milyon 134 bin dolar olarak gerçekleşmişti. Bu rakamlara göre Diyarbakır ihracatı geçen yıla göre 54,63 oranında artış göstermiş ve bu rakamla tüm zamanların ihracat rekoru kırılmıştır.
TÜRKİYE’NİN EN MUTSUZ İLİ: DİYARBAKIR
Türkiye İstatistik Kurumunun ‘Yaşam Memnuniyeti Araştırması’ verilerinde en mutsuz illeri açıkladı. Buna göre Türkiye’de mutsuzların il nüfusuna oranı: 24,75 ile en çok mutsuzların yaşadığı il Diyarbakır olarak açıklandı. Diyarbakır’ı 24,2 ile Tunceli, onu da 21,04 ile Şanlıurfa izledi.
‘SERÊ SALÊ’ COŞKUSU
Diyarbakır’da Kürtlerin yılbaşı olarak kabul edilen “Serê Salê” (Yılbaşı) 13 Ocak’ta Rengarenk Umutlar Derneği ve Mordem Sanat işbirliğiyle kapsamında bir dizi etkinlik düzenlendi. Çocuklara çirok (hikaye) anlatımıyla başlayan etkinlik daha sonra Sur sokaklarında tahta bacak eşliğinde yürüyüşle kutlandı. Etkinlik Sur’daki tarihi Deva Hamamı’nda Sivil Toplum Kuruluşları ve davetlilerin katılımıyla akşam 18:00-20:00 arasında devam etti.
NEWROZ COŞKUSU YAŞANDI
Diyarbakır’da yüz binlerce kişinin katıldığı Newroz, coşkuyla kutlandı. Newroz ateşinin yakılmasıyla birlikte yüz binler, sanatçıların seslendiği şarkılar eşliğinde halay çekti. Öte yandan Newruz etkinliğinde; PKK lehine slogan attığı ve polise mukavemet ettiği iddiasıyla 333 kişi gözaltına alınmıştı.
DİCLE NEHRİ'NDE TOPLU BALIK ÖLÜMLERİ
Diyarbakır’da 2020-2021 yıllarında gerçekleşen toplu balık ölümlerine bu yıl da rastlandı. Dicle Nehri'nde binlerce balık sebebi bilinmeyen bir nedenle öldü. Su yüzeyini kaplayan balıkların görüntüsü tedirginlik yaşattı. Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü ekiplerince ölü balıklardan numune alınıp, inceleme başlatıldı. Mahalle sakini Veysi Aslan, aynı yerde 2 yıl önce de balık ölümleri olduğunu anımsatarak bu senede balık ölümleri olunca şaşırdıklarını söylemişti.
OKKAN'IN BALMUMU HEYKELİ YAPILDI
Eski Diyarbakır İl Emniyet Müdürü Dr. Hüseyin Aşkın tarafından Diyarbakır'da 24 Ocak 2001 yılında düzenlenen hain terörist saldırısında şehit olan Ali Gaffar Okkan'ın balmumu heykeli, İl Emniyet Müdürlüğü girişinde yapılan Şehitlik Köşesi'nde yapıldı.
DİYARBAKIRLI 3 İSİM VEFAT ETTİ
Eserlerinde Diyarbakır başta olmak üzere Anadolu'nun zengin kültürünü anlatan Diyarbakırlı usta yazar Mıgırdiç Margosyan hayatını kaybetti. Ermeni yazar, memleketi için “1953’de Diyarbakır’dan ayrıldım ben, Diyarbakır’la olan ilişkimi zaten hiç koparmadım. Diyarbakır benim bir parçam, ben de onun bir parçasıyım” demişti. Diyarbakır’ın yetiştirdiği önemli değerlerden biri olan Araştırmacı-Yazar Mevlüt Mergen’i hayatını kaybetti. Ayrıca İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Fakültesinde uzun yıllar eğitim veren ve Türkoloji dünyasının tanınmış bilginlerinden Diyarbakırlı Prof. Dr. Kemal Eraslan 92 yaşında hayatını kaybetti.
DİLAN SİNEMASI SATIŞA ÇIKARILDI
Diyarbakır'ın Yenişehir ilçesinde Dağkapı Meydanı'nda yer alan Dilan sinemaları satılığa çıkarıldı. Diyarbakır'da kurulduğu 1950'li yıllardan itibaren uzun yıllar kentin eğlence merkezi ve sosyal aktivitelerinin sergilendiği mekanların başında gelen dönemin Ortadoğu ve Balkanların en büyük sineması olarak bilinen Dilan sinemaları binası satılıyor. Sit alanı olarak geçen ve Büyükşehir ile kamulaştırma davası süren Dilan Sinemasına, 40- 50 milyon arası bir fiyat isteniyor. 2015 yılında hayatını kaybeden Nejat Dilan’ın sahibi olduğu Dilan Sinemasının şimdilerde 11 ortağı olduğu öğrenilmişti.
TESCİLLİ OTEL YIKILDI
Yenişehir ilçesinde 1953 yılında Ermeni mimar Harutyun Sarafyan’ın yaptığı, modern mimarinin kentteki ilk ve önemli örneklerinden biri olan Turistik Otel, tescilli yapı olmasına rağmen Koruma Kurulu kararıyla yıkıldı. Otelin yıkımında görevli olduğunu belirten bir yetkili otelin kolonlarının güçlendirmeyle ayakta kalamayacağı yönündeki raporlara istinaden yıkımın yapıldığını ve yıkılan otelin yerine aynı adla yeni bir otel yapılacağını söyledi.
TACİZ İFTİRASIYLA KATLEDİLDİ
Diyarbakır'da Ergün Arslan’ın (40), 12 yaşındaki kız çocuğunun fotoğrafını çektiği iddiasıyla bıçaklanıp öldürülmesiyle ilgili 3 kişi tutuklandı. Arslan’ın kardeşi Süleyman Arslan, olaydan sonra kendisini farklı biri olarak tanıtıp gittiği mahallede çevredekilerle konuştuğunu, ağabeyinin kızlara laf atanlara tepki gösterince çıkan arbedede öldürüldüğünü öğrendiğini söyledi. Kız çocuğunun da alınan ifadesinde fotoğrafını çeken kişinin Ergün Arslan olmadığını söylediği öğrenilmişti.
TARİHİ KİLİSEDE 7 YIL SONRA İLK AYİN YAPILDI
Diyarbakır'da 2015 olaylarında tahrip olan ve 7 yıl süren restorasyonun ardından ibadete açılan ‘Orta Doğu'daki en büyük kilisesi' olarak bilinen 645 yıllık Surp Giragos Ermeni Kilisesi’nde ilk ayin 8 Mayıs Pazar günü yapıldı.
TARİHİ KÖPRÜDE MODA RÜZGARI
Diyarbakır'ın tarihi On Gözlü Köprüsü'nde dünyaca ünlü Kürt modacı Hikmet Eraslan’ın sonbahar-kış kreasyonu tanıtıldı. Kentte çekilen defilenin tanıtım filmi 50 ülkede farklı televizyon kanallarında yayınlandı. Defilede 25 manken yer aldı.
ÇİFTÇİ, BÜYÜKŞEHİR’E GEÇTİ
Diyarbakır'da 4 yılı aşkın süre hem Sur Kaymakamlığı, hem de Sur Belediyesi kayyumluğu görevini yürüten Abdullah Çiftçi, Diyarbakır Vali Yardımcısı ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Vekili olarak görev atandı.
LİCE İLÇESİNDE OFF-ROAD RÜZGARI
Diyarbakır Valiliği ve Büyükşehir Belediyesince düzenlenen "Diyarbakır Off Road Festivali", adrenalin, doğa ve kamp tutkunlarını buluşturdu. Türkiye genelinden 25, Diyarbakır’dan 10 ekibin katıldığı etkinlikte, çeşitli engellerle zorlaştırılmış parkurlarda 4x4 araçlarıyla macera tutkunları hünerlerini sergiledi.
İÇKALE’DE İNSAN KEMİKLERİ BULUNDU
Sur ilçesinde 1990'lı yıllarda JİTEM'in sorgu merkezi olarak kullanıldığı bilinen İçkale’de, restorasyon çalışmalarında insan kemikleri bulundu. Diyarbakır Barosu’nun araştırması sonucu kemiklerin 3 insana ait olduğu açıklanırken, kemiklerin Müze Müdürlüğü tarafından muhafaza altına alındığı bildirildi. Barodan yapılan açıklamada, insan kemiklerin kime ve hangi tarihe ait olduğu konusunda yasal sürecin başlatılacağı açıklanmıştı.
DİYARBAKIR ‘HALAY’DA TÜRKİYE BİRİNCİSİ OLDU
Türkiye Halk Oyunları ve Federasyonu ile Kütahya Belediyesi’nin işbirliğinde Türkiye genelinde gerçekleştirilen 'Büyük Zafer’in Yüzüncü Yılında Halk Oyunları Kulüpler Arası Büyükler Kategorisi Türkiye Finali Zafer Kupası'nı Ziya Gökalp Spor Kulübü kazandı.
KARPUZ FESTİVALİ
12. Diyarbakır Karpuz Festivali, Keçi Burcu’ndan Dağkapı Meydanı’na kadar karpuz yüklü deve, bando takımı, erbane grubu ve folklor ekiplerinin yer aldığı kortejle başladı. Karpuz ağırlık yarışmasında, 51 kilo 400 gramlık karpuzla çiftçi İkram Atlı birinci olurken, festivalin sonunda sanatçı Ferat Üngür ve Manuş Baba konser verdi.
DİYARBAKIR, İSTANBUL’DA TANITILDI
Diyarbakır Dernekleri Federasyonu(DİYARDEF) tarafından 3-6 Kasım 2022 tarihleri arasında İstanbul Yenikapı’da, “Diyarbakır Tanıtım Günleri” düzenlendi. Etkinliğe Valilik, Büyükşehir ve kentin birçok ilçe belediyesi katıldı.
HUKUK FAKÜLTESİNDE EYLEM
Dicle Hukuk Fakültesi öğrencilerinin 40 yıllık binalarının taşınmaması için eylem başlattı. Ellerindeki afişlerle alınan karara tepki gösteren öğrenciler, rektörlüğün indirdiği tabelaya kendi tabelalarını astı. Öğrencilere çok sayıda STK da destek verdi. Birkaç gün süren eylem sonuç vermeyince öğrenciler yeni binaya geçmek zorunda kaldı.
HAMSİ VE CİĞER ŞÖLENİ
Sur Belediyesi ile Of Belediyesi işbirliğiyle Diyarbakır’da düzenlenen ‘Hamsi Şenliği’nde 2 ton hamsi alandaki misafirlere sunuldu. Daha sonra Trabzon’da düzenlenen 'Ciğer Şöleni"nde ise Diyarbakır'dan giden 30 ciğer ustasının hazırladığı 1,5 ton ciğerin katılımcılara ikram edildi.
6 KAYMAKAM DEĞİŞTİ
Diyarbakır’ın 5 ilçe kaymakamı değişti. Mülki İdari Amirler Kararnamesi'ne göre; Sinop Ayancık Kaymakamı İsmail Pendik, Bağlar Kaymakamlığına, Van Başkale Kaymakamı Asım Solak, Sur Kaymakamlığına, Şırnak Beytüşşebap Kaymakamı Hasan Uğuz, Silvan Kaymakamlığına, Yozgat Şefaatli Kaymakamı Muhammed Fatih Günlü, Çınar Kaymakamlığına, Adana Feke Kaymakamı Vahit Yılmaz, Çermik Kaymakamlığına atandı. Daha öncesinde ise Kayapınar Kaymakamlığı ve Belediye Başkan Vekilliği (kayyum) olarak görev yapan Ünal Koç görevden alınarak, yerine Ankara Ayaş Kaymakamı Arif Karaman atandı. Koç’un Giresun’un Bulancak ilçesine atanmıştı.
İL EMNİYET MÜDÜRÜ DEĞİŞTİ
Emekliliğe ayrılan Diyarbakır İl Emniyet Müdürü Hüseyin Aşkın’ın yerine Resmi Gazete'de yayımlanan İçişleri Bakanlığı Kararnamesi ile Sakarya İl Emniyet Müdürü Fatih Kaya atandı.
İl MEM DEĞİŞTİ
Diyarbakır İl Valisi Münir Karaloğlu tarafından, Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü görevinden Diyarbakır'a getirilen İl Milli Eğitim Müdürü Yüksel Arslan, görevden alındı. Yerine Tokat İl Milli Eğitim müdürü Murat Küçükali atandı.
İL SAĞLIK MÜDÜRÜ DEĞİŞTİ
Diyarbakır’da yaklaşık 2 buçuk yıldır il sağlık müdürlüğü görevini yürüten Dr. Cihan Tekin, Erzincan İl Sağlık Müdürlüğü’ne ataması yapıldı. Diyarbakır’a ise Batman İl Sağlık Müdürü Dr. Mehmet Hakan Pamukçu atandı.
İL MÜFTÜSÜ DEĞİŞTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzalı kararnameyle İl Müftüsü Yavuz Selim Karabayır’ın yerine Muş İl Müftüsü Lütfü İmamoğlu atandı. Karabayır ise Bursa İl Müftülüğüne atandı.
“MEDENİYETLER ŞEHRİ”
28 Aralık’ta Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası’nın başvurusu sonucu 33 Medeniyete ev sahipliği yapmış kadim kent Diyarbakır’ın “Medeniyetler Şehri” olduğu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillendi.
