UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan Diyarbakır’ın merkez Sur ilçesine bağlı Cevat Paşa, Dabanoğlu, Fatihpaşa, Hasırlı, Savaş ve Cemal Yılmaz mahallelerinde 2 Aralık 2015'te yasak ilan edildi. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'nin (TMMOB) 2019 verilerine göre, yasak sürecinde 334'ü tescilli olmak üzere 3 bin 569 yapı yıkıldı. 2015’ten bu yana vakıflara ait olan evler ile kiliseler kısmen onarılırken, ihalesi Toplu Konut İdaresi’ne (TOKİ) verilen tescilli evlerin yapımı ise henüz tamamlanmadı.
Ev sahipleri Hacı Kartal ve İsmail Özmez, 9 yıldır evlerinin kendilerine teslim edilmesini bekliyor. Kartal ve Özmez'e ait evlerin büyük bölümü inşa edildi. Ancak altyapı, elektrik ve su tesisatları için yeni ihale yapılacağından evler teslim edilmiyor. Söz konusu ihalelerin ise 2025 yılının Mart ayında yapılması bekleniyor.
“20 BİN LİRA KİRA ÖDÜYORUM: MAĞDURUM”
Yıkımların olduğu Cemal Yılmaz mahallesinde oturan Hacı Kartal, “9 sene önce 'evlerinizi yapacağız” diyerek, evlerimizden çıkmak zorunda kaldık. Ama hala evlerimiz yapılmadı ve şuan 20 bin lira ev kirası veriyorum. Bu mağduriyetimin giderilmesini istiyorum. Bitme aşamasına gelen evlerinin kalan altyapı, su ve elektrik işlemleri için Mart 2025'te yeni bir ihalenin yapılmasının bekleneceğini mühendislerden öğrendik. Bu karardan dolayı mağduruz. Eski evimizi yıktılar ve daha sonra tamamlamadılar. Evimin inşaatında şuan alt yapı, doğal gaz, elektrik, su gibi eksiklikler var. Kendimiz yapma talebinde bulunduğumuzda ise 'siz yapamazsınız, bekleyeceksiniz, devlet yapacak' diyorlar. Devlet isterse bir ayda bu evin inşaatını bitirir ama yapmıyor” diye belirtti.
“NE KADAR BORÇ ÇIKACAĞINI BİLMİYORUZ”
Yıkımdan bugüne kadar yetkililerin kendilerine hiçbir maddi veya manevi destekte bulunmadığını söyleyen Kartal, “Bugüne kadar evimizi yapmadılar, eğer bundan sonra da yapmazlarsa kendim yapacağım. Yukarıda bir tane vakıf evi var. Onu yapıp bitirdiklerinde ev sahibine 3 Milyon 960 bin lira borç çıkardılar. Bu evleri tamamladıklarında bize ne kadar borç çıkaracaklar o da belli değil" diye konuştu.
“9 YILDIR TAMAMLANMASI GEREKEN EVLER HALEN BİTMEDİ”
Aynı mahallede evi bulunan İsmail Özmez ise, bir yılda yapılması gereken evlerinin 9 yıldır tamamlanamadığını ifade etti. Özmez, şunları söyledi: "UNESCO’dan bize ödenek çıktığı halde bize herhangi bir para ödemedi. Neredeyse on tane müteahhit gidip geldi ama evlerimiz halen yapılmadı. Şuan herhangi bir gelirimiz yok ve kirada oturuyoruz. Dolayısıyla mağduruz. Devletten de hiçbir beklentimiz kalmadı. Evlerimizin inşaatı sona gelmiş durumdu. Ama onarımı durduruldu. Bunun üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü’ne başvuruda bulunduk. Müdürlük 2025'te evlerin onarımı için yeni bir ihalenin yapılacağını ve tarihten sonra çalışmaların tekrar başlanacağını bildirdi.”
