Tarihi Harput Mahallesi’nde bulunan M.Ö. 3000 yıllarından itibaren yerleşime başlanan ve 8. yüzyılda Urartu Krallığı tarafından surlarla çevrelenen Harput Kalesi’nde Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Güzel Sanatlar Bölüm Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç başkanlığında yürütülen kazı çalışmaları 10 yıldır sürüyor. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne bulunan kalede, bu süre zarfı içerisinde birçok tarihi yapı ve 100 binden fazla tarihi eser objesi çıkartıldı. Son olarak 700 yıllık metal atölyesi keşfedilen kalede, bulunan 2 bin 500 yıllık su sarnıcı da turizme kazandırılıyor. Demir atölyesinin hemen altında bulunan sarnıca, 60 basamak inildikten sonra ulaşılıyor. Yaz kış ortalama 12 derece sıcaklığa sahip olan sarnıçla ilgili çalışmalar sürüyor. Basamakları restore edilen sarnıcın turizme kazandırılması hedefleniyor.
Artuklu Sarnıcının 60’a yakın basamağının olduğunu belirten Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, “Bu sarnıcın en az 2 bin 500 yıllık bir sarnıç olduğunu tespit ediyoruz. Bu basamaklı sarnıçlar büyük su deposu olması bakımından stratejik öneme de sahipti. Kalenin içerisinde kendine has kaynaklar olmayınca bu büyük sarnıçlar, normal zamanlarda da ihtiyaca cevap vermişti. Özellikle kuşatmalar durumunda ise daha çok önemli hale gelmişti. Bulunduğumuz sarnıcın içindeki temizlemeler daha önce yapılmıştı. Son yıllarda basamaklarını restore ettik, payandalarını güçlendirdik az bir kısmı kaldı şimdi de o kısımları yapıyoruz. Diğer taraftan yaz kış 12 derece gibi bir ısı derecesi var. Çok serin bir ortam. Biz bu Artuklu Sarnıcının hem içini hem de üstündeki demirci atölyelerini turizme kazandırmaya çalışıyoruz. Geçen yıllar üzerinde yaptığımız çalışmalarda birbirlerine bağlı 5 tane metal eritme fırınları tespit ettik. Bu cevherlerin Harput’ta mamule çevrilmesinin önemli bir örneğiydi. Malum kalemizde 2 burç arasında çok geniş bir demir metal üretim atölyeleri var. Sarnıcın üzerindekiler ise önemli çünkü altı sarnıç üstü atölye olan bildiğimiz kadarıyla başka bir sarnıç yok" dedi.
Harput'un Dünya Kültürü Miras Listesi'nde bulduğunu aktaran Aytaç, "Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ziyarete açılır hale getirildi. Bununla ilgili olarak artık bizde Harput Kalesi içerisinde ne kadar alanı turizme kazandırırsak o kadar ekonomiye katkı sağlayacağı gerçeğiyle 2023 yılında restorasyon ve tanıtım işlerine daha da ağırlık verdik. Çeşitli kurumlarla ve sponsorlarla yürütmeye çalışıyoruz. Bununla ilgili olarak da bulunduğumuz kale içerisinde demir üretim atölyelerinin turizme açılması bakımından ilk olacağını tahmin ediyoruz. 2023 yılı itibariyle, hem sarnıcın kendisini hem de üstündeki atölyeleri turizme kazandırmayı amaçlamaktayız. Burada 60 basamağın ardından son noktaya kadar iniliyor. Dünya Kültür Mirası Yedek Liste’sinde olan Harput’ta yapılması gereken işlerimiz var. Asil listeye girmek için bu alanların kazısının yapılıp projelendirdikten sonra restore edilerek turizme kazandırılması gerekiyor. Buradaki çalışmalar Dünya Kültür Mirası Asil Liste’ye girmede aşamaları sağlamış olacak. Bu açıdan buradaki çalışmalar bizim için oldukça önemli” diye konuştu. (İHA)
