UNESCO tarafından ilk olarak 2015 yılında Gaziantep gastronomi alanında ‘Yaratıcı Şehirler Ağına’ dahil edildi, ardından 2017 yılında Hatay, 2019 yılında Afyonkarahisar ve 2021 yılında Diyarbakır’la beraber Adana, Balıkesir, Kayseri ve Konya dahil edildi.
2023 yılında ise Nevşehir ve Tokat illeri de bu unvana layık oldu. Bu uygulamaya koyduğu projede farklı bölgelerden ve farklı gelir seviyelerine sahip illerden kapasite, nüfus, yaratıcı endüstriler alanında çalışmak üzere birçok il bir araya getirildi.
Türkiye’de gastronomi turizminde binlerce yıllık tarihi olan bu kentler lezzet durakları olarak da dikkat çekiyor. İşte UNESCO’nun listesinde yer alan illerimiz:
10- TOKAT
Listenin dördüncü sırasında yer alan Tokat ili ise Tokat kebabı, Tokat tiridi ve kuşburnu marmelatı gibi lezzetlerle listeye girdi.
9- NEVŞEHİR
İç Anadolu’nun önemli şehirleri arasında bulunan Nevşehir, listeye Soğanlama, Düğün Çorbası, sızgıt ve ağpakla girdi.
8- KONYA
Köklü tarihi ile görenleri büyüleyen diğer bir Konya ise Mevlana ile ön plana çıkarken bu kültürün yanı sıra etli ekmek, sac arası, tirit, arabaşı çorbası, fırın kebabı, Konya küflü peyniri gibi yemekleri ve lezzetleriyle listeye giren iller arasında yer aldı.
7- KAYSERİ
Özellikle mantısı, pastırması, sucuğu ve yağlaması gibi lezzetlerle öne çıkan Kayseri, çemeniyle de gastronomi alanında başarılı iller arasında yer aldı.
6- BALIKESİR
Balıkesir’de UNESCO listesinde yer alan illerden olurken Türkiye’nin en büyük zeytin yetiştiriciliği noktasında büyük adımlar atan, sebzeleriyle öne çıkan illerden birisi olurken zeytinyağlılar ve mezelerle de önde yerini alıyor. Özellikle Börülce ekşilemesi Balıkesir lezzetlerinin de başında yer alıyor.
5- ADANA
Türkiye’de diğer lezzet diyarları arasında yer alan ilde Adana oldu. Adana, gastronomiye etli yemekler ile giren illerden olurken, şırdan, Adana kebabı, fellah köftesi gibi yemekleriyle listede yerini aldı.
4- DİYARBAKIR
Binlerce yıllık mazisi ile Diyarbakır ise bu listeye özellikle kebap kültürünün bir ürünü olan ciğer kebabı ile girdi. Yüzyılların muhteşem birikimi olan bu lezzet, Diyarbakır’ın UNESCO listesine 2021 yılında girmesini sağladı. Bunun yanı sıra patlıcan dizme, Diyarbakır çöreği ve birçok lezzette bu listede yerini aldı.
3- AFYONKARAHİSAR
UNESCO’nun bu listesinde yer alan bir diğer il Afyonkarahisar ise yıllık ortalama 20 bin ton Afyon Sucuğu üretmesi ile dikkat çekiyor. Bunun yanı sıra diğer bir lezzet ise kaymak olan Afyon’da böylece listeye 2019 yılında giriyor.
2- HATAY
Bu listede yer alan iller arasında bulunan Hatay, birçok medeniyete ev sahipliği yaparken aynı zamanda 650’nin üzerinde yemek, meze ve tatlı çeşitleri ile de her damak tadına hitap etmekte.
1- GAZİANTEP
Listenin başında yer alan Gaziantep, UNESCO’nun bu çalışmasına seçilen ilk il olurken tatlı denilince akla gelen bir oldu. Antep Baklavası bu noktada Avrupa Birliği’nin ilk tescilli Türk lezzeti olarak da tarihteki yerini aldı.
Haber: Onurcan GÜLER
