Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, Kulp ilçesine bağlı Dolu (Arketîn) köyü başta olmak üzere bölgede yapılan maden arama faaliyetlerini Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) taşıdı. Eren, Kulp genelinde kaç adet maden ocağı faaliyette olduğunu ve bu maden arama çalışmalarının bölgedeki yurttaşların tarım, hayvancılık ve arıcılık gibi geçim kaynaklarına vereceği zararları yanıtlaması talebiyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a sordu.
Eren, önergede şu ifadelere yer verdi:
“MADEN ÇALIŞMALARI ÇEVREYE VE HALKA BÜYÜK ZARARLAR VERMEKTEDİR”
“Diyarbakır’ın Kulp ilçesine bağlı Dolu (Arketîn) köyü başta olmak üzere bölgede yapılan maden arama faaliyetleri, çevreye ve yerel halkın geçim kaynaklarına büyük zararlar vermektedir. Bölgede hayvancılık, arıcılık ve tarımsal faaliyetlerle geçimini sağlayan köylüler, yaşam alanlarını korumak için maden arama çalışmalarına karşı direnmektedir. Ayrıca, halkın itirazlarına rağmen bu tür faaliyetlerin devam ettirilmesi, sosyal ve ekonomik adaletsizlikleri de derinleştirmektedir. Bu direniş sırasında köylüler, güvenlik güçleri tarafından baskıya maruz kalmış, darp edilmiş ve hak ihlalleri yaşanmıştır.
Söz konusu maden arama çalışmaları, yalnızca insan yaşamını değil, bölgenin ekosistemini de geri dönülemez şekilde tehdit etmektedir. Dolu köyü çevresinde yer alan doğa, endemik bitki türleri ve doğal su kaynakları ile bölgenin ekolojik dengesinin korunması açısından büyük öneme sahiptir. Bölgede yapılacak madencilik faaliyetleri, yerel halkın geçim kaynaklarını yok etmenin yanı sıra, temiz su kaynaklarının kirlenmesi ve hayvan popülasyonunun azalması gibi ciddi çevresel sorunlara yol açacaktır.
MADENLERİN, ÇED RAPORLARI NE DURUMDA?
Köylüler, bu projelerin yalnızca ekonomik çıkarlar uğruna yapılmakta olduğunu, doğayı ve köylerinin geleceğini tehlikeye attığını ifade etmektedirler. Ayrıca, bu maden arama faaliyetleri için açık kaynaklardan yeterli bilgiye ulaşmak mümkün olmadığı gibi, ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) raporlarının olup olmadığı da belirsizdir. Bölgeye girmeye çalışan maden arama personelinin güvenliği için Kulp taburundan asker sevkiyatı yapıldığına dair iddialar da bulunmaktadır.
SORULAR:
1. Diyarbakır’ın Kulp ilçesine bağlı Dolu köyünde yürütülen maden arama çalışmalarının hangi madenin çıkarılması amacıyla yapıldığı ve bu çalışmaların hangi şirket tarafından yürütüldüğü bilgisi kamuoyu ile paylaşılmış mıdır?
2. Söz konusu maden arama çalışmaları için gerekli Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu hazırlanmış mıdır? Hazırlanmışsa bu raporun içerikleri ve sonuçları nelerdir? ÇED raporu alınmamışsa gerekçesi nedir?
3. Maden arama faaliyetleri için yapılan ihaleler hangi yöntemle gerçekleştirilmiştir? İhaleye katılan şirketler ve kazanan şirketler hangileridir?
4. Dolu köyü ve çevresindeki maden arama çalışmalarının, köylülerin tarım, hayvancılık ve arıcılık gibi geçim kaynaklarına vereceği zararlar göz önüne alınmış mıdır? Bu zararları engellemeye yönelik herhangi bir önlem alınmış mıdır?
5. Bölgede maden arama faaliyetlerine karşı çıkan köylülerin güvenlik güçleri tarafından darp edildiği ve baskıya maruz kaldığına ilişkin iddialar doğru mudur? Bu iddialar hakkında herhangi bir soruşturma başlatılmış mıdır?
6. Maden arama personelinin güvenliği gerekçe gösterilerek Kulp taburundan asker sevkiyatı yapıldığı iddiaları doğru mudur? Eğer doğruysa, bu sevkiyatın gerekçesi ve amacı nedir?
7. Diyarbakır Kulp ilçesi genelinde kaç adet maden ocağı faaliyettedir? Bu ocaklardan kaçı 2024 yılı itibariyle aktif olarak çalışmaktadır?
8. Bölgede maden arama faaliyetlerinin, yerel ekosistem üzerindeki olumsuz etkileri ve endemik bitki ve hayvan türlerinin korunmasına yönelik herhangi bir önlem alınmış mıdır? Alınmamışsa bu konuda bir çalışma yapılacak mıdır?”
