Kürtlerin Yılbaşısı olarak bilinen Serê Salê, 13 Ocak tarihi yeni yılın başlangıcı olarak kutlanıyor. Kürtlerin asırlardan beri kutladıkları bu Güneş takvimi Mezopotamya'nın kadim halklarından Sümerler ve Babillere kadar uzanıyor. Başta Diyarbakır olmak üzere Mardin, Van, Batman, Şırnak gibi birçok bölge ilinde Kürtler 13 Ocak gününü 14 Ocak’a bağlayan geceyi Serê Salê (yılbaşı) olarak kabul eder. Serê Salê, Kürt kültürünün derin tarihine ışık tutan bir gelenek olarak binlerce yıldır varlığını sürdürüyor. Günümüzde de aynı coşkuyla kutlanan bu yılbaşı, hem tarihsel kökleri hem de toplumsal anlamıyla Kürt kültürünün zenginliğini gözler önüne seriyor.
KÜRTLERİN YILBAŞI GELENEĞİ: SERÊ SALÊ
Dünyada 1 Ocak’ta kutlanan Miladi yılbaşı, Kürtler tarafından Hicri takvime (Julien takvimi) göre 13 Ocak'ı 14 Ocak'a bağlayan gece kutlanır. Kürtlerde yılbaşı tarihi genellikle miladi takvim olarak kullanılmaz. Bunda da anlaşılacağı üzere Kürtler yılbaşını kutlarken Hicri Takvimi baz alırlar. Kürtler, bu tarihi binlerce yıldır yeni yılın başlangıcı olarak kabul etmektedir. Bu kutlama, Mezopotamya'nın kadim halkları olan Sümerler ve Babillere dayanan köklü bir geleneği temsil eder. Kürtler, bu güne "Serê Salê" adını verir ve asırlardır bu güneş takvimine dayalı olan kutlamalarını sürdürürler.
SERÊ SALÊ NASIL KUTLANIYOR?
Diyarbakır başta olmak üzere bölgedeki birçok ilde merkezlerde dernek tarafından, kırsal bölgelerde ise yerel halk tarafından Serê Salê geleneği sürdürülmeye devam ediliyor. Serê Salê kutlamalarında bazı çocuklar kadın kılığına girer, başka bir çocuk ise yaşlı adam kılığına girer. Yaşlı dede ve nine şeklinde Kalikê Sersalê (Yılbaşı Dedesi) kılığına girerek davul zurna eşliğinde, “Serê salê binê salê, Xwedê kurekê bide vê malê, Amîn!” (Yılın başı yılın sonu Allah bu eve bir erkek nasip etsin) diyerek evler ya da sokaklar kutlamalarına renk katarlar. Kalikê Sersalê yani Yılbaşı dedesi kılığına giren bir kişi etrafındaki çeşitli kılıklara giren kişilerden de destek alarak davul zurna şeklinde ev ev dolaşırlar. Serê Salê kutlaması olarak bahsedilen bu görüşme ayrıca çeşitli sözler ve bilmecelerle de desteklenmektedir. Bu sözler aslında Kürtlerde yılbaşı yaklaşınca her kesimden kişiler tarafından da nakarat şeklinde tekrarlanmaktadır. Kısa skeçler şeklinde çocuklar tüm evleri dolaştıktan sonra gezdikleri her evden bir miktar para, yiyeceK, giyecek artık ne varsa alıp nasiplenmeye çalışırlar.
GÜNÜMÜZDE SERÊ SALÊ KUTLANILIYOR MU?
Serê Salê, geleneğinin kutlandığı şehirler genellikle tüm Güneyoğu ve Doğu illeri olarak karşımıza çıkmaktadır. Yani Kürtlerin yaşadığı her yerde Serê Salê kutlaması yapılmaktadır. Her şehirde bu kutlamalar yapılırken son yıllarda bu geleneğin diri kalması için çeşitli dernek ve STK’lar da bu özel günü desteklemektedirler. Diyarbakır başta olmak üzere Şırnak, Mardin, Batman ve Siirt gibi bir çok şehirde kutlandı.
