12 bin yıllık geçmişiyle 33 medeniyete sahip olan Diyarbakır, tarihiyle göz doldurmaya devam ediyor. Bilim ve medeniyet şehri olan Diyarbakır’da Anadolu’nun ilk üniversitelerinden biri olma özelliğini taşıyan ve Artuklu Meliki Ebu Muzaffer zamanında başlanan, 1223'te Melik Mesud döneminde tamamlandığı için "Mesudiye" ismiyle anılan tarihi yapı da tarihi Sur ilçesindedir. Gelin bu önemli yapıyı hep birlikte tanıyalım…
ANADOLU’NUN İLK ÜNİVERSİTESİ DİYARBAKIR’DA MI KURULDU?
Diyarbakır’ı, özellikle bilim ve kültüre büyük hizmetleri olan Artuklular’ın hakimiyetinde olduğu dönemlerde önemli bir şehir olarak karşımıza çıkar. Diyarbakır sadece Artuklular döneminde değil, tarihin ilk cağlarından beri birçok dönemde önemli bir merkez haline geldi. Birçok medeniyetten önemli yapılar ve çalışmalar kaldı. Bu yapılardan biri de günümüze kadar gelen, Merkez Sur ilçesinde bulunan inşasına 1198'de Artuklu Meliki Ebu Muzaffer zamanında başlanan, 1223'te Melik Mesud döneminde tamamlandığı için "Mesudiye" ismiyle anılan yapı, Anadolu'nun ilk üniversitelerinden biri olarak biliniyor.
MESUDİYE MEDRESESİ HAKKINDA
Mesudiye Medresesi, Artuklu Beyliği tarafından 1198-1223 yılları arasında yaptırılmıştır. Medresenin yapımı 1198'de Artuklu Meliki Ebu Muzaffer Sökmen döneminde başlayıp 1123'te Melik Mesud lakaplı Mevdud zamanında tamamlanırken medresenin planı Halepli Usta Cafer Bin Mahmud tarafından yapılmıştır. Medresenin kitabesine göre medresede fıkıh, tıp, fizik, matematik, biyoloji, kimya, edebiyat ve felsefe gibi dersler okutulmuştur.
İki girişi olan medresenin girişlerinden biri Ulu Cami'ye açılırken medresenin asıl kapısı ise medresenin kuzeyinde yer alır. Kareye yakın bir plana sahip avlunun güneyinde biri büyük üç kemerli revak yer almaktadır. Kesme taşlarla ve iki kat şeklinde imar edilmiştir. Yapının avlusundaki mihrabın iki yanına yerleştirilmiş döner taş sütunlar binada meydana gelecek çökmeyi tespit için konulmuştu.
MEDRESE RESTORE EDİLEREK KÜTÜPHANEYE DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞTÜ
Anadolu’nun ilk üniversitelerinden biri olma özelliğini taşıyan "Mesudiye Medresesi" restorasyonun ardından "El Yazması Kütüphanesi"ne dönüştürülmüştü. Sur ilçesindeki Ulu Cami Külliyesi girişinde bulunan Mesudiye Medresesi, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığına bağlı olarak Diyarbakır Yazma Eserler Kütüphanesi'ne ev sahipliği yapıyor. Tarihi alanı hergün binlerce kişi ziyaret ediyor.
