Diyarbakır’ın Lice ilçesinin Şenlik Mahallesi’ne bağlı Hanbaz mezrasında 28 Eylül 2009 tarihinde havan mermisiyle katledilen 12 yaşındaki Ceylan Önkol’un ölümünün üzerinden 15 yıl geçti. Hayvan otlatırken yaşamını yitiren Önkol’un failleri aradan 15 yıl geçmesine rağmen bulunmadı.
Ceylan Önkol, henüz 12 yaşındayken 28 Eylül 2009 tarihinde Diayrbakır2ın Lice ilçesinin Kanîsipî (Şenlik) kırsal mahallesine bağlı Xanbaz mezrasında hayvanları otlatırken karakoldan atılan havan mermisiyle öldü. Ceylan’ın ölümü üzerinden 15 yıl geçmesine rağmen tek bir kişi bile yargılanmadı. Ceylan’ın katledildiği bölgede yaşayanlar uzun bir süre ne kendileri ne de çocukları arazide gezemedi.
Cansız bedeni 6 saat olay yerinde bekletilen Ceylan'ın ölümüne dair soruşturmayı yürüten savcılık “can güvenliği yok” gerekçesiyle 3 gün sonra olay yerine gidebildi. Önkol'un annesi Saliha Önkol, kızının parçalanan bedenini eteğinde topladı ve olay yerindeki bütün delilleri, Lice Cumhuriyet Başsavcılığı’na teslim etti. Fakat Ceylan’ın ölümüyle ilgili raporlar jandarma komutanlığı ve emniyet tarafından hazırlandı, patlayıcıya tahra (eğri budama bıçağı) ile vurulduğu iddia edildi.
AİHM İHLAL OLMADIĞINA KARAR VERDİ
Önkol ailesinin avukatları, 2010 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. Avukatlar, Mayıs 2012'de de soruşturmanın etkin ve tarafsız yürütülmemesi, soruşturmanın derinleştirilmesine yönelik taleplerin reddedilmesi, aradan geçen süreye rağmen dava açılmaması ve şüphelilerin bulunmaması nedeniyle tekrar AİHM'e başvuru yaptı. AİHM, 17 Ocak 2017’de Önkol ailesinin başvurusunu sonuçlandırdı ve “etkin soruşturma ve yaşam hakkı açısından ihlal olmadığına” karar verdi.
Lice Cumhuriyet Başsavcılığı, 30 Nisan 2014’te Önkol'un ölümüyle ilgili başlattığı soruşturma dosyasında "daimi arama kararı" verdi. Söz konusu karara, "dosyadaki kanıt ve raporların faillerin tespiti için yetersiz olduğu" gerekçe gösterildi. Önkol ailesi avukatları, ayrıca İçişleri Bakanlığı aleyhine maddi ve manevi tazminat talebiyle Diyarbakır 2'nci İdare Mahkemesi'nde dava açtı. Mahkeme, aileye 28 bin 208 TL tazminat ödenmesine karar verdi.
İDARE KUSURLU BULUNDU
Karar Danıştay'a taşındı. Danıştay, 16 Mayıs 2019'da Önkol'un ailesine tazminat ödenmesi kararını bozdu ve tazminat davasının “kusursuz sorumluluk” ilkesi veya “hizmet kusuru” ilkesi kapsamında görülmesi gerektiğine hükmetti. Bunun üzerine İdare Mahkemesi, 8 Mart 2021’de aileye toplamda 283 bin lira maddi ve manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Olayda, Önkol’un yüzde 10, idarenin ise yüzde 90 kusurlu olduğu kararlaştırıldı. Hem Önkol ailesi avukatları hem de bakanlık avukatları bir kez daha Danıştay'a temyiz başvurusunda bulundu. Aradan geçen 3 yılda Danıştay hala bir karar vermedi.
