Diyarbakır’ın en büyük ilçelerinden biri olan Ergani’de görkemli bir tarihin izlerine rastlamak mümkün. Neolitik Çağ'a ait eserlerin bulunduğu, kaya mezarları ve kabartmaların dikkat çektiği mağaralar, göçebelikten yerleşik köy yaşantısına, avcılık ve toplayıcılıktan besin üretimine geçilen önemli bir tarihsel döneme şahitlik eden Ergani’de etkileyici mimari yapılar yer almaktadır. Köklü ve zengin bir tarihe sahip ilçede, turizme kazandırılmayı bekleyen onlarca yapı da bulunmaktadır. Bu yapılardan biri de yine ilçenin sınırları içerisindeki iki köyde bulunan tarihi Hamit Ağa ve Lobit Ağa Konaklarıdır.
TARİHİ KONAK KADERİNE TERK EDİLDİ
Tarihi Hamit Ağa Konağı, Diyarbakır’ın Ergani ilçesine bağlı Hilar Köyü’nde yer alıyor. Diyarbakır'ın sivil mimari yapılarına örnek olan tarihi konak, mevcut durumda harabe (kalıntı) halindedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ait tescilli tarihi konağın yapım yılı kesin bilinmemekle birlikte, korunması gerekli kültür varlıkları arasında bulunmaktadır. Herhangi bir koruma önlemi bulunmayan konak, dış müdahalelere açık durumdadır.
ELAZIĞ DEPREMLERİNDE HASAR GÖRDÜ: RESTORE EDİLMEYİ BEKLİYOR
Ergani’ye bağlı Kalhan Köyü’nde (Yolköprü) yer alan tarihi Lobit Ağa Konağı ise konut olarak kullanılmaktadır. İki katlı olarak inşa edilen Konağın yapım tarihine ilişkin bir bilgi bulunmamaktadır. Yapı kesme taştan inşa edilmiştir ve üst katta iki gözlü kemerli sofası bulunmaktadır. Yapının giriş kapısı bası kemerlidir. Yapı içerisinde ahşap kolonlar yer almaktadır.
Tarihi Lobit Ağa Konağı, 24 Ocak 2020 Elazığ depreminden ciddi zararlar görmüştür. Konağın içerisine girilmiş ve yapıda strüktürel çatlaklar saptanmıştır. Konağın bazı bölümlerine çimento sıva yapılmış yapı yer yer beyaza boyanarak orijinalliği kaybettirilmeye çalışılmıştır. Yine Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ait tescilli konak, basit bir onarım ile restore edilerek turizme kazandırılmayı beklemektedir.
