Diyarbakır Barosu, Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği (TUAY-DER), Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), Diyarbakır Kampüs Cezaevi’nde yaşanan hak ihlallerine ilişkin hazırladığı raporu, Diyarbakır Barosu Adli Yardım Binası’nda düzenlenen basın toplantısında açıkladı. Mahpusların ziyaret edilerek hazırlanan raporda cezaevlerinde yaşanan ihlaller yer aldı. Rapor, Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi, Diyarbakır 1, 2, 3, Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz ile 1 ve 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında yaşanan ihlalleri kapsıyor.
DİYARBAKIR KADIN KAPALI CEZAEVİ
Raporda yer alan tespitleri Diyarbakır Barosu İnsan Hakları Merkezi Cezaevi İzleme Komisyonu Başkanı Adile Salman okudu. Raporda iddia edilen ihlaller şu şekilde:
İstihbarattan gelen kişilerle görüşmeyi kabul etmediklerini idareye bildiren mahpuslara ‘avukatınız geldi’ şeklinde yanıltıcı bilgi verilerek zorla görüşme dayatılıyor.
Koğuşlarda yapılan genel aramalarda insan onuruyla bağdaşmayacak muamelelere maruz kalınıyor. Eşyalar özensizce aranıp dağıtılıyor, bu sebeple birçok eşya zarar görüyor. Kantinde satın alınan eşyalar bile gerekçe gösterilmeksizin keyfi olarak toplatılıyor. (örneğin kantinden alınan sarı ipler),
Cezaevi İdaresinin iki yıl önce verilen bir disiplin soruşturmasını gerekçe göstermesi sebebiyle koğuşlar arası sosyal faaliyetler engelleniyor. Kurslar açılmıyor, spor ve sohbet imkanları hiçbir biçimde mahpuslara kullandırılmıyor.
DİYARBAKIR 1 NOLU YÜKSEK GÜVENLİKLİ KAPALI CEZA İNFAZ KURUMU
Ziyaret edilen cezaevlerinde mahpusların yaşadığı sorunlar neredeyse benzer. Tüm cezaevlerinde sistematik benzer ihlaller yapıldığı görülüyor. Görüşülen mahpusların anlattıkları bir biri ile örtüşüyor. Diyarbakır 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan mahpusların aktardığı ihlallerden öne çıkan başlıklar şunlar:
Mahpusların hobi, etkinlik ve spor gibi hakları keyfi ve hukuka aykırı gerekçelerle engelleniyor.
Kurum tarafından sadece belli gazetelere izin veriliyor. Yeni Yaşam ve Evrensel gibi gazetelere izin verilmiyor.
Mahpusların yazmış oldukları mektuplar gönderilmiyor. Mektuplara “sakıncalı” olduğu gerekçesiyle el konuluyor.
Odalarda yapılan aramalarda defterlere el konuluyor. 21 Mart (Newroz Bayramı) dolayısıyla yapılan aramalarda da yine defterde sadece Kürtçe şarkılar yer aldığı için el konuldu. Bu sebeple mahpuslara hücre cezası şeklinde disiplin cezaları verildi.
Mahpuslardan Ö.A’ın aile görüşü yaptığı esnada görüş süreleri bitmemesine rağmen personellerce görüşün bitirilmek istendiği, buna karşılık mahpusun bu konuya ilişkin personellere “sizi şikayet edeceğim” şeklinde cevap verdiği, personellerin de mahpus hakkında tutanak tutarak personele uygunsuz söz ve davranışta bulunma gerekçesiyle disiplin soruşturması başlattığı ve akabinde mahpus hakkında 2 aylık kültürel ve sohbet yasağı cezası verildi.
DİYARBAKIR 2 NOLU YÜKSEK GÜVENLİKLİ KAPALI CEZA İNFAZ KURUMU
Mahpusların kitaplara erişimi zorlaştırıldı
Oda değişim talepleri dikkate alınmıyor. Mahpuslar İdari gözlem kuruluna yaptığı talepler gerekçesiz bir şekilde reddediliyor.
Cezaevinde yeterli doktor ve sağlık personeli bulundurulmuyor. Kurum revirindeki doktorların sık sık değişmesi sebebiyle mahpusların tedavi sürecinde aksamalara sebebiyet veriliyor. Hastane sevkleri geç yapılıyor. Jandarma birimleri tarafından tedavi için hastaneye götürülen mahpuslara çift kelepçe uygulanıyor.
Mahpusların sığamayacağı darlıkta olan tekli ring aracı ile sevkler yapılıyor. Hastanelerde ve revirde kelepçeli muayene yapılıyor. Mahpuslar sevk esnasında tacize varan aramalara maruz kalıyor. İtiraz etmeleri sebebiyle de disiplin cezası alıyor.
DİYARBAKIR 1 NOLU T TİPİ KAPALI CEZA İNFAZ KURUMU
Kantin fiyatlarının fahiş olduğu, çoğunluklu istedikleri malzemeleri bulamadıklarını ya da fahiş fiyata satıldığı için alamadıklarını anlattı. Süreli yayınlara ulaşım noktasında sorun yaşanıyor. Yeni Yaşam ve Evrensel gazeteleri verilmiyor.
DİYARBAKIR 2 NOLU T TİPİ KAPALI CEZA İNFAZ KURUMU
Tutuklandıktan sonra cezaevinin kabul birimine getirilen çok sayıda mahpus çıplak aramaya zorlandı. İtiraz edip karşı çıkanlar darp edilip disiplin cezası aldıklarını aktardı.
Koğuşlarda 16 ranza yer almasına rağmen 30’a yakın kişinin tutulduğunu, bu sebeple bir kısım mahpusun yerde yattığı bir kısım mahpusun da ranzada yatan mahpuslarla dönüşümlü olarak uyuduğunu anlattı.
DİYARBAKIR 3 NOLU T TİPİ KAPALI CEZA İNFAZ KURUMU
Diğer cezaevlerinde olduğu gibi Diyarbakır 3 Nolu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan mahpuslarda doktor sıkıntısı, revire geç çıkarılma, jandarmanın çift kelepçe uygulaması, kantinlerdeki fahiş fiyatlar, sevk sırasında tacize varan uygulamalar, süreli yayın engellenmesi sorunlarının yaşandığını aktardı.
Haber: Ejder Ediz IŞIK
