Diyarbakır’da kurulan birçok semt pazarlarında sabah saatlerinde kendinden ağır 3 tekerlekli el arabalarını sürükleyerek pazarın yolunu tutan çocuklar, yaz ayının kavurucu sıcağında da çalışmaya devam ediyor. Yaz-kış demeden hem aile ekonomisine katkıda bulunmak hem de okul harçlıklarını çıkarmak için el arabalarında pazara gelen vatandaşın eşyalarını gidecekleri yere kadar taşıyan çocukların çalışma mesaisi yaz tatilinde de devam ediyor.
Çocuklar, akşama kadar pazarda evlerine eşyalarını taşıyacakları müşteriler arıyor. Akranları tatile veya yaz kurslarına giderken kendileri pazarda müşteri bulma telaşına giren çocukların çalışma azmi hem takdir topluyor hem de düşündürüyor.
“BENZİNE ZAM GELDİ BİZ DE ZAM YAPTIK”
Merkez Yenişehir ilçesine gelerek semt pazarında el arabası ile Pazar eşyasını taşıyan çocuklardan 13 yaşındaki Yusuf, “Sabah Bağlar’dan geldik. Her hafta geliyoruz. Okul tatil olduğu için yazın çalışıp harçlık biriktirmek için pazarda 25 lira karşılığında ablaların eşyasını evlerine kadar taşıyorum. Akşama kadar ne kadar çalışabildikse. Bazen hiç iş olmuyor bazı günler de eşyasını taşıtan çok oluyor. Arkadaşlarımızın bazıları harçlık çıkarmak için geliyor. Bazıları da annesine para vermek için geliyor. Hava sıcak ama biz alışmışız. Kışın da bazı günler çalışıyorum. Boş kalınca arkadaşlarla eğlenip vakit geçiriyoruz. Benzine zam geldi biz de zam yaptık. 25 lira yaptık araba seferini” gülerek anlatıyor.
BİR YÜK TAŞIMA ÜCRETİ 25 LİRA
Kendilerine ait el arabasıyla pazarda akşama kadar yük taşıma ücreti başına 25 lira alan çocuklar, bazen saatlerce müşteri bekliyor. Özellikle sıcaklıkların yüzünü gösterdiği şu günlerde uzmanlardan gerekmedikçe dışarı çıkılmaması çağrısı yapılan bölgede, çocukların bu şekilde çalışması düşündürüyor. Çocuk işçiliğinin arttığı bölgede yaşları çok küçük olan çocukların yaz tatillerini sıcaklardan korunarak ve eğitici bir şekilde değerlendirmesi gerekirken, onlar aile ekonomisine ve okul harçlıklarına destek için çalışıyor. Ayrıca yaşları çok küçük olan çocukların pazarlarda, sokaklarda sayısının her geçen gün arttığı görülmektedir.
PAZARCI ESNAFI: ÇOCUKLAR MADDİ YETERSİZLİKLER NEDENİYLE ÇALIŞTIRILIYOR
Pazarcı esnafı da pazarda çalışan çocuklarla birlikte pazarı açıp, akşam onlarla beraber pazarı kapatıyor. Çoğu çocuğun ailesinin yaşadığı maddi şartlar yüzünden çalışmak zorunda kaldığını söyleyen pazarcı esnafı, “Çocuklar akşama kadar bizimle birlikte mesai yapıyor. Çoğunun ailesi maddi yetersizlikler nedeniyle çocuğunu pazara el arabasında Pazar eşyası çekmeye yolluyor. Akşama kadar biz sıcakta zor dayanırken onlar nasıl yapıyor bilmiyoruz. Yaz ayı çocukların tatilini dolu dolu geçirmesi gereken bir sezonken onlar gelip ekonomik kazanç derdine düşüyorlar. Bazen can sıkıntısından pazarda koşturup oynuyorlar, kızamıyor da insan. Ama çoğu maddi şartlardan dolayı çalışmak zorunda”
ÇOCUK İŞÇİLİK: DİYARBAKIR 9’UNCU SIRADA
Çocuk işçiliğinin yoğun olduğu kentlerin başında gelen Diyarbakır, çalıştırılan çocuk sıralamasında 9’uncu sırada yer alıyor. Diyarbakır’ın hemen hemen her sokağında çalıştırılan çocuklarla karşılaşmak mümkün. Yaz kış demeden kimi sokak ve parklarda mendil ve su satıyor, kimi ayakkabı boyuyor, kimi sanayi sitelerinde ağır iş yükü altında terliyor, kimi çek çek arabaları, el arabaları ile semt pazarlarında vatandaşın Pazar eşyasını evine götürürken, kimisi de bedenlerinden büyük torbalarla kağıt topluyor. Birçoğu da yol ve kavşaklar gibi tehlikeli noktalarda araç camlarını temizlemeye mecbur bırakılıyor.
Haber: Remziye ÇELİK
