TMMOB’un bünyesinde kurulan Kayyım Uygulamaları ve Takibi Komisyonu, 2016 yılında başlayan kayyum atamaları sonrası yaşanan olumsuz süreçleri mercek altına aldı. 6 ana başlık ve 130 alt başlıktan oluşan "Kayyım İrade Gaspı ve Kent Kırımı Raporu" raporunun ön sunumu düzenlenen bir basın toplantısıyla açıklandı.
Türkiye'de ilk kayyum atama süreci 2016 Eylül ayında başlamış ve 102 DBP'li belediyenin 94'ine kayyum atanmıştı. İçişleri Bakanlığı tarafından startı verilen kayyum sürecinde görevden alınan 67 belediye eşbaşkanı tutuklandı ve 923 memur işten çıkarıldı.
24 Haziran 2018 yerel seçimleri yapıldı. Seçimlerle daha önce kayyum atanan belediyelerin çoğunluğunu HDP tekrar kazandı. Ancak 2019 yılının Ağustos ayında ikinci kez kayyum atamaları başladı. Bu süreçte de 65 belediyeden 54’üne kayyum atandı ve 37 belediye eşbaşkanı tutuklandı.
Rapora yansıyan ihlal ve usulsüzlüklerin satırbaşları şöyle:
6 YILLIK SÜREÇTE TEK BİR KÜRTÇE OYUN
"-5 Ocak 2017’de Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Amed Şehir Tiyatrosu’nun 31 sanatçısının iş sözleşmesi fesih edildi. 6 yıllık süreçte sadece 1 tane Kürtçe oyun gösterimi yapıldı.
-Kayapınar Belediyesi’ne bağlı Cegerxwin Gençlik ve Kültür Merkezi’nin de hem öğretim dili Türkçeleştirildi hem de merkezin mekanı Halk Eğitim Merkezi’ne devredildi.
-Diyarbakır Şehir Tiyatrosu’nun 5 yıllık stratejik planında her yıl Tiyatro Festivali yapılması gerekirken 6 yılda 2 tane festival yapıldı ve Kürtçe tek bir oyun dahi festival programına alınmadı.
-Batman Şehir Tiyatrosu’nun tüm sanatçılarının sözleşmeleri yenilenmedi ve 6 yıllık süreçte tek bir faaliyet dahi yapılmadı. (HDP’nin kısa dönemde belediyeleri aldığı dönem hariç).
MESLEK ODALARI YOK SAYILDI, SÖZLEŞMELERİ İPTAL EDİLDİ
-Onlarca TMMOB yöneticisi ve üyesi ihraç edildi, sözleşmeleri fesh edildi veya mobbing mesleki denetime maruz bırakıldı. TMMOB’un ve ortak çalışma amaçlı belediyeler ile yaptığı yazılı ve sözlü protokoller iptal edildi.
-Kayyımlar öncesi neredeyse yüzde 100 mesleki denetim yapılan kentlerde mesleki denetim sıfırlanma düzeyine getirildi. Belediyelere giden Kürtçe/Türkçe iki dilli projeler işleme alınmadı. Tek dile çevrilmesi durumunda kabul edilmeye başlandı.
-Makine Mühendisleri Odası’nın belediyelerle yaptığı asansör protokolleri iptal edildi, özel firmalar ile asansör protokolleri imzalandı.
BELEDİYEYE AİT TAŞINMAZLAR 49 YILLIĞINA KİRALATILDI, BAŞKA KURUMLARA DEVREDİLDİ
-Kayyım atamalarından sonra Belediyelere ait taşınmazlar, dernek, tarikat, cemaat, vakıf, ve Devlet kurumlarına bilabedel devredilmiş veyahut 49 yıllık olarak kiralanmıştır.
-Şırnak'ın Cizre Belediyesi'ne ait tarihi yapı AKP Kadın Kolları Başkanı’nın derneğine tahsis edildi. Cegerxwîn Gençlik Kültür ve Sanat Merkezi Halk Eğitim’e devredildi.
-Diyarbakır Bismil’de Kayyım Belediye binasını takas usulüyle Emniyet Müdürlüğüne verdi.
-Çocuk Kütüphanesi, Oyuncak kütüphanesi ve Yetişkin kütüphanelerinin Kültür Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne devredilmiştir.
Kadın Destek Merkezinin bina, teçhizat ile tüm iş ve işlemlerinin Kayapınar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığına devredilmiştir.
-Belediye’ye ait olan Afet evler adresinde bulunan taziye evi, Medya Mahallesinde bulunan çocuk yaşam merkezi, Çölgüzeli küme evlerinde bulunan taziye evi ve Yolboyu Pirinçlik Mahallesinde bulunan taziye evinin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığına 25 yıllığına tahsis edilmiştir
-Mülkiyeti Kayapınar Belediyesi’ne ait olan Kayapınar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Aile Destek Merkezleri olan ADEM-3, ADEM-4, ADEM5, ADEM8 ve ADEM 9’un hizmet binalarına ait taşınır ve taşınmaz tüm varlıklarının Kayapınar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığına devredilmiştir.
-Zarokistan Gündüz Bakımevi ve Kreşi ile Kayapınar Belediyesi Gündüz Bakımevi ve Kreşi Kayapınar ilçe Müftülüğüne 25 yıllığına tahsis edilmiştir.
-Medya mahallesinde bulunan Ali EREL ile Huzurevleri Mahallesinde bulunan Akademiya Ehmede Xani isimli prefabrik yapıların, Kayapınar İlçe Müftülüğüne 5 yıllığına tahsis edilmiştir.
-Ekin parkı içerisinde bulunan 1 adet Mutfak, 2 katlı kafeterya, 2 katlı ahşap ev ve 1 adet Büfe Prefabrik yapı ile Mescit, TÜGVA Türkiye Gençlik Vakfınıza 25 yıllığına tahsis edilmiştir.
Mahabad Bulvarı 189. Sokak 2796 Ada içerisinde Kayapınar Belediyesi’ne ait yüzme havuzu, 300 metrekare kapalı, 200 metrekare açık alanın, TÜGVA Türkiye Gençlik Vakfına 25 yıllığına tahsis edilmiştir.
EKOLOJİ HASSASİYETİNDEN ÖTE RANT AMAÇLANDI
-Rant amaçlı ihalelerle kentte yetişmesi mümkün olmayan ağaçların ve bitkilerin ekilmesi ile kamu kaynakları heba edilmiştir.
-Mahabat Bulvarı ve Havaalanı Yonca Kavşağı’na kayyım döneminde salt rant amacıyla gerçekleştirilen ve bölgenin iklimine uygunsuz dikilen 1500 ağaç kurudu. Şırnak Cudi’de 111 bin 510 hektarlık alanda ağaç kıyımı yapıldı.
-Dicle Üniversitesi Arazisinin statüsü değiştirilerek imara açılmaya çalışılıyor.
DİYARBAKIR’DA ULAŞIM HAKKI ZORLAŞTIRILDI
-Bayındırlık’ta bulunan İl emniyet müdürlüğü çevresi
-Polisokulu etrafının trafiğe kapatılıp açılması
-Kantar’da bulunan polis lojmanlarının etrafı
-Yenişehir semtinde bulunan Paşa Konağı ve çevresi
-Valilik etrafı
Yukarı da birkaç örneği verilen sokak ve caddelerin araç ve yaya trafiğine kapatılması kayyım politikaları çerçevesinde kenti ve kentliyi cezalandıran tecrit zihniyetinin tezahürü olarak ortaya çıkmaktadır.
DAHA ÖNCEKİ SOSYAL HİZMETLER ASKIYA ALINDI
-Kent genelinde daha önce oluşturulan engelsiz kent perspektifine karşı kaldırım taşlarında dahi engelli takip sistemlerini sürekli kılamayan kayyım yönetimi, yeni inşaa ettiği alanları ilgili kurumlarla istişare etmeden planladığı için engelli bireyler başta olmak kadını çocuğu ve yayayı sokağa çıkarmama ekseninde projeler hayata geçirmiştir.
-Dezavantajlı kesimlere yaklaşılırken sosyal destek verme iş bulma yoksulluğu ortadan kaldırma yöntemlerinden ziyade; muhtaç etme sadaka kültürünü geliştirme gibi kendine mahkum bırakan politik bir tutum geliştirmiştir.
-Kayyım yönetimleri atandıkları şehirlerde, kreşler gündüz bakımevleri gibi kurumları kapatarak ya da uygun gördükleri cemaat ve vakıflara yasadışı bir şekilde devir ve tahsis ederek kentteki çocuk hizmetlerini durma noktasına getirmiştir.
UYUŞTURUCU KULLANIMINDA ARTIŞ YAŞANDI
-Özel bir konseptle gençlerin sürüklendiği işsizlik umutsuzluk ve bunalım gibi travmatik süreçlerden uyuşturucu madde bağımlılığına yönelmesi, madde temini ve kullanılmasına yönelik önlemlerin alınmadığı hatta sözde kentsel dönüşüm adı altında başlatılan matraklaştırmalarla bazı mahallelerde uyuşturucu temini ve kullanımı ciddi artış göstermiş olduğu bilinmektedir.
DEPREMDE KAYYUM
-11 ili etkileyen deprem felaketinde yerel yönetimler krizi yönetme konusunda çok ciddi bir rol oynabilecekken; kayyımlı belediyeler organize olma, vatandaşa ulaşma, arama kurtarma çalışmalarına katılma ve hasat tespit süreçlerini yürütmek şöyle kalsın milyonlarca liralık bütçesi varken neredeyse hiçbir organizasyonda bulunmamıştır. Buna rağmen söz konusu rant ve talan olduğunda kentin en önemli yeşil alanlarının ve mera sahalarının tahsis değişikliğini yapmakta hiçbir beis görmemiştir."
-TMMOB AMED İKK olarak defalarca uyarmamıza rağmen Dicle Nehri kenarına kurulan ve yapımına 125 milyon TL harcanan çadırkentin yağan ilk yağmurda nasıl apar topar tahliye edildiği tüm kamuoyu tarafından bilinmektedir.
Sadece Diyarbakır’da 8 bin orta ve ağır hasarlı bina bulunurken kayyım yönetimlerinin evlerini boşaltmak zorunda kalan yaklaşık 40 bin ailenin barınma sorununa hiçbir çözüm üretmediği bilinmektedir.”
Ön sunumu yapılan raporun detayı ise daha sonra kamuoyuna açıklanacak.
Haber: Ejder Ediz IŞIK
