Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, merkez Sur ilçesinde bulunan ve bakımsızlıktan harabeye dönen tarihi Surp Sarkis Ermeni Kilisesi’nin restorasyon sürecini TBMM’ye taşıdı. Konuya ilişkin Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a soru önergesi veren Eren şu ifadelere yer verdi:
TARİHİ KİLİSE BAKIMSIZLIKTAN HARABEYE DÖNDÜ
“Diyarbakır’ın Sur İlçesi’nde bulunan, bölgedeki önemli tarihi ve kültürel yapılardan biri olan ve Ermeni halkının “Ruhani Merkezi” olarak kabul edilen Surp Sarkis Ermeni Kilisesi, bakımsızlık, ilgisizlik, ihmaller ve define arayanların yapmış olduğu kazı ve yıkımlar nedeniyle harabeye dönmüş durumda. Tarihi 16. Yüzyıla uzanan kilise klasik Ermeni mimarisinin özelliklerini taşımaktadır ve taş işçiliğiyle dikkat çekmektedir. Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüze Ermeni topluluğu için ibadet ve toplanma merkezi olan kilisenin son zamanlardaki ziyaretçileri tinerciler ve uyuşturucu bağımlıları olmaktadır.
KİLİSEYE AİT TAŞ VE SÜTUNLAR ÇALINDI MI?
Harabeye dönen tarihi yapıya ait bazı taşlar ve sütunların çalındığı bilinmektedir. Geçmişte bir dönem Çeltik Fabrikası, deve ahırı ve tahıl ambarı olarak da kullanılan yapı, 2015 yılında Sur’da yaşanana çatışmalarda ağır hasar görmüştür. Diyarbakır’ın tarihi Sur İlçesi’ne bağlı Alipaşa Mahallesi’nde bulunan Surp Sarkis Kilisesi’nin mülkiyeti, Ortadoğu’nun en büyük Ermeni Kilisesi olarak bilinen Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı’na aittir.
Bu bağlamda;
1. Surp Sarkis Kilisesi’nin restorasyonu ve korunması için Bakanlığınızca yürütülen veya planlanan herhangi bir çalışma var mıdır?
2. Kilisenin güvenliğini sağlamak ve mevcut tahribatı önlemek için alınan önlemler nelerdir?
3. Kilisenin taş işçiliği ve mimari özelliklerinin korunması amacıyla uzman ekipler tarafından yapılan bir inceleme veya rapor bulunmakta mıdır?
4. Kilisenin mülkiyetine sahip Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı ile işbirliği yapılarak, kilisenin eski tarihi kimliğine kavuşturulması için ortak bir proje geliştirilmesi düşünülmekte midir?
5. Kilisenin tinerciler ve uyuşturucu bağımlıları tarafından kullanılmasının önlenmesi ve tarihi yapının korunması için ne gibi adımlar atılacaktır?
6. Kilisenin çevresinde yapılan define arama ve yasadışı kazılarla ilgili olarak yürütülen soruşturma ve cezai işlemler nelerdir?
7. Türkiye’de şu anda kaç Ermeni kilisesi bulunmaktadır? Bunlardan kaçı Ermeni vakıflarına ait kaçı Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesindedir? Bu kiliselerden kaçı şu kilise olarak hizmet vermektedir?
8. Ermeni halkına ait kiliselerin tapularının Ermeni halkına iade edilmesi için bir çalışmanız olacak mıdır?”
