İngiltere’nin Londra kentinde bulunan ve dünya tarihini kapsayan 8 milyondan fazla nesneyi bünyesinde bulunduran British Museum’da Türkiye’den çalınarak götürülen 5 bin yıllık bir geçmişe sahip eserler de bulunuyor.
Bu eserler arasında Diyarbakır’da hüküm süren Asurlular döneminde Bismil’in Üçrtepe Köyü sınırları içerisinde bulunan ve son yıllarda büyük bir kazı çalışması başlatılan höyükte bulunan TUŞPA Sarayı kalıntılarında bulunan Asurca yazılı Kurkh Stelleri ismi verilen iki dikilitaştır.
TUŞPA SARAYI VE BİSMİL’DEN GÖTÜRÜLEN DİKİLİTAŞLAR
Sarayın bulunması 1865 yılında ünlü İngiliz Seyyahı Taylor'un Bismil'e gelerek Üçtepe höyüğü üzerinde yapmış olduğu kazıda Asurca yazılı iki dikilitaşı bulması ile başlamıştır. İngiliz Seyyah TAYLOR, bulduğu bu dikilitaşları alarak Dünyaca ünlü en büyük müze olan Biritish Müzesine götürmüş ve halen bu kitabeler orada sergilenmektedir.
MÖ 852 ve MÖ 879 yıllarına ait olan steller, Asur kralı II. Asurnasirpal ve oğlu III. Salmanaser’in saltanat dönemlerini anlatmaktadır. III. Salmanaser stelinde; Asurluların Diyabakır’ın da içinde olduğu Yukarı Dicle topraklarına yaptığı seferi ve Asur ordusuyla 12 yerel krallık arasında gerçekleşen ünlü Karkar Savaşı anlatılır. Ayrıca Arap ve İsrail isimlerinin geçtiği dünyanın en eski belgelerinden biri olarak kabul edilir.
YILLAR SONRA ÜÇTEPE’DE KAZI YAPILDI
Ancak aradan geçen yıllar sonrası İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Ana Bilim Dalı profesörlerinden Veli Sevin'in başkanlık ettiği 12 kişilik bir kazı heyeti Diyarbakır Bismil’e gelerek bu höyük üzerinde kazı ve incelemelere başladı. Yapılan 4 kazı sonucunda 1989 yılında dünyanın harikalarından sayılan ve 6 metre kalınlığında ve adı tarihte TUŞPA olarak geçen büyük bir Asur Sarayının kalıntıları bulundu. Yine bu kazılarda Huriler, Asurlular, Romalılar ve Helenistik çağa ait birçok altın, bronz heykeller, çeşitli paralar, cam eşyalar ve çok sayıda tarihi eserler bulunmuştur. Bulunan bu eserler halen Diyarbakır Müzesinde sergilenmektedir. Ancak daha önce bulunan Dikilitaşlar(Kitabeler) ne yazık ki ülkeye getirtilememiştir.
KİTABELERİN ÜZERİNDE YAZILANLAR
Asur Kralı Salmanasar'ın Tuşpa'da ortaya çıkarılan ve kendi adına diktirdiği ve halen Londra Biritish müzesinde sergilenen iki Dikilitaşta (kitabede),"Güzel Fidanlıkları dağıttım, Dillere destan asma bağlarını tahrip eyledim, bahçeleri ve eşsiz güzellikteki sarayları atlarımızın ayakları altında ezdim, sazlık kadar sık ormanları yaktırıp kestirdim" ibaresine rastlanmıştır.
