Tarihi binlerce yıl önceye dayanan ve farklı kültürlerden beslendikleri zengin mutfaklarıyla dünyaca ünlü zengin yemeklere sahip olan Diyarbakır, özellikle Meftune’si ile bilinmektedir. Aynı zamanda Osmanlı Dönemi’nde basılı ilk yemek kitabı olan Melceü’t-Tabbâhîn'de de yer alan ve Medfûne olarak tarif edilen Meftune, Diyarbakır için önemli yemeklerden biridir.
OSMANLI MUTFAĞINDAKİ ÇEŞİTLERİ
Melceü’t-Tabbâhîn'de yer alan Meftune’nin tarifi ise şöyledir; “Mukaddem üç-beş patlıcan ın kabuğunu soyup tokça tekerlek kestikte bir miktar tuzlu su ile haşlandıktan sonra bir kıyye kıvırcık etini ceviz kadar ve bir-iki baş soğanı dahi hurdece doğrayıp lahma karıştırıp bir miktar tuz ile oğuşduralar. Badehu bir tencere içine mezkûr patlıcanlar ile kat kat döşeyip üzeri örtülünce nısfı koruk suyu nısf-ı âheri bayağı su konuldukta kapağını kapayıp tamam piştikte üzerine tarçın ekip tenâvül buyrula. Bazı memâlikte nar suyu ve sumak ile tabh ederler imiş.”
YÖRELERE GÖRE ÇEŞİTLERİ
Diyarbakır Kabak Meftunesi
Malzemeleri kış kabağı, kuzu eti, sadeyağ, domates salçası, sumak, sarımsak, tuz, pul biberdir. Diyarbakır Kabak Meftunesi 20.08.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Diyarbakır Hırçikli Meftunesi
Malzemeleri kuzu eti, sapıyla birlikte kurutulmuş patlıcan, kuru domates, kuru sivri biber, sadeyağ, domates salçası ve sumaktır. Kurutulmuş patlıcanların sap kısımlarına Diyarbakır'da hırçik denir. Diyarbakır Hırçikli Meftunesi 20.01.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Diyarbakır Patlıcan Meftunesi
Diyarbakır Patlıcan Meftunesi 07.06.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Diyarbakır Kenger Meftunesi
Diyarbakır Kenger Meftunesi 19.06.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Diyarbakır Bakla Meftunesi
Diyarbakır Bakla Meftunesi 06.03.2024 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
MEFTUNE (DİYARBAKIR YÖRESEL YEMEĞİ) TARİFİ İÇİN MALZEMELER
1/2 (yarım) kg kuzu kaburga eti (ben kuşbaşı kullandım),
5 tane patlıcan,
5 tane sivri biber,
5 tane domates,
2 yemek kaşığı tepeleme tane sumak,
1 yemek kaşığı salça ( karışık olsun),
1 tatlı kaşığı kırmızı pul biber,
1 tatlı kaşığı siyah pul biber,
Tuz,
2 yemek kaşığı tereyağı,
2 yemek kaşığı sıvı yağ,
1 baş sarımsak,
3 su bardağı sıcak su ( sumağı bırakmak için)…
MEFTUNE (DİYARBAKIR YÖRESEL YEMEĞİ) TARİFİ NASIL YAPILIR?
Diyarbakır’ın meşhur Meftunesi’ni yapmak için ilkin patlıcanları uzunlamasına dörde bölüp sonra çok iri olmayacak şekilde küp küp doğranması gerekir. Sivri biberler de aynı şekilde ne çok iri ne de çok küçük olmadan sotelik doğranmalıdır. Ardından ise domateslerin kabuklarını soyup küp küp doğramak gerekir. Sarımsakları ise havanda dövmek gerekir. (İsterseniz minik rende ile de rendeleyebilirsiniz.) Akabinde tencereye sırası ile çiğden et, biber, patlıcan, salçalar, domates ve sarımsak rendesi eklenmelidir. En üste tuzu ve yağı gezdirilmelidir. Ocağın altı açılıp süzgeçten geçirildikten sonra, sumak suyu eklenir. Kapağını kapatıp kaynara çıktıktan sonra orta ateşte 30 dakika kadar pişirilir. Yemeği karıştırmamanız gerekir Son olarak da etler pişince yemek hazır demektir. Yarım saat dinlendirdikten sonra da servis edilir.
