Türkiye’nin önemli turistik şehirleri arasında yer alan Diyarbakır, her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Güneydoğu Bölgesinin başkenti olarak da bilinen Diyarbakır, doğal ve tarihi yapılarıyla ön plana çıkmayı başarmaktadır. Oldukça geniş bir yüzölçümüne sahip olduğu belirtilen Diyarbakır’ın tarım ve hayvancılık açısından avantajlı bir bölgede yer aldığı bilinmektedir. 4’ü merkez olmak üzere 17 ilçeye sahip olan Diyarbakır’da; Bağlar, Kayapınar, Sur, Yenişehir, Bismil, Çermik, Çınar, Çüngüş, Dicle, Eğil, Ergani, Hani, Hazro, Kocaköy, Kulp, Lice ve Silvan yer almaktadır.
BİSMİL
Her yıl binlerce kişi tarafından tercih edilen Bismil ilçesi turistlerin uğrak noktaları arasında yer almaktadır. Sessiz ve sakin olması ile tercih edilen Bismil kenti yüzölçümü açısından geniş bir bölgeyi kapsamaktadır. Şehir merkezinden 51 kilometre uzaklıkta yer alan Bismil, piknik ve kamp açısından ön plana çıkmaktadır.
Körtik Tepe
Bölgeye ait bazı yemekler ise şunlardır: Bulamaç ve Haside, Kervan helvası, Kervan helvası, Aşure tatlısı, Eşkene. Bismil İlçesi’nde 43 adet arkeolojik sit alanı ve 4 adet tescilli yapı bulunmaktadır. İlçede çok sayıda höyük yer almaktadır. Ekonomik faaliyetlerde tarım ve buna bağlı olarak hayvancılık bölgenin en önemli geçim kaynaklarıdır. Ayrıca Dicle Nehri ve havzası içerisinde göçmen kuşların bulunması ilçenin “ekolojik bölge” olma özelliğine işaret etmektedir. Dünya üzerinde leylek popülasyonunun en fazla olduğu bölgelerden biridir. Bu sebeple ilçemiz sembolleri arasında leylek figürleri bulunmaktadır. Kuru tarım yapılan yerlerde daha çok buğday, arpa ve mercimek, sulu tarım alanlarında ise ağırlıklı olarak pamuk yetiştirilir.
Türkmen Hacı mahallesinde Kabasakal, Sarısakal ve Yedikızlar Türbeleri, Koği, Tepe, Saladum, Matar, Köprü ve diğer onlarca mahallede bulunan höyükler (yapay tepeler) görülmeye değer yerlerdir. Ayrıca Üçtepe Höyük, Kenantepe Höyük, Şahintepesi Höyüğü ve Karatepe Höyüğü önemli yapılar arasında yer almaktadır.
Şeyhandede Şelalesi
ÇERMİK
Diyarbakır'ın kuzeybatısında olan kaplıcalarıyla tanınmış ünü tüm yurda yayılmış güzel ve yemyeşil bir ilçe olan Çermik, turistik faaliyetler açısından ön plana çıkmaktadır. İlçe, her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Yabancı turistlerin uğrak noktaları arasında yer alan Çermik kentinde mutlaka gezilmesi gereken yerler arasında Haburman Köprüsü, Gelincik Dağı, Melike Belkıs Kaplıcaları, Ulu Camii, Sinek Çayı Kayaaltı Sığınağı, Toplu Köyü Su Sarnıçları ile Antik Taş Ocağı ve Çermik Beyler Sarayı bulunmaktadır. İlçe merkezine 1 kilometre uzaklıkta yer alan Haburman Köprüsü her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir.
Zerzevan Kalesi
ÇINAR
Mezopotamya'nın "altın üçgeni" olarak adlandırılan turizm güzergahının orta noktasında bulunan Diyarbakır'ın Çınar ilçesi, sahip olduğu kültürel ve doğal zenginlikleriyle ilgi çekiyor. Diyarbakır şehir merkezinden 30 kilometre uzaklıkta yer alan Çınar, kırsal yaşamın hakim olduğu bir ilçedir. Roma İmparatorluğu döneminde "askeri yerleşim" olarak kullanılan ve yer altı tapınağı Mithras'ın da bulunduğu yaklaşık 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi, son faaliyetini binlerce yıl önce gerçekleştiren 1957 metre yüksekliğindeki Karacadağ'dan çıkan lavların oluşturduğu ve yüzlerce volkanik mağaranın bulunduğu "Lav Yolu", Güzelşeyh Kasrı ve vadi yatağı boyunca ağaçlarla çevrili irili ufaklı onlarca şelalenin yer aldığı Karasu Çayı, Çınar'ın ziyaretçi çeken tarihi ve turistik mekanlarının başında geliyor. Ayrıca Çınar gezilecek yerlerden, Süleyman Ağa Mağaraları, Şeyh Kasım Yazlık Sarayı, Aktepe Şeyhleri Türbesi, Dilaver Köprüsü ve Ballıbaba Çeşmesi yerlerdendir.
ÇÜNGÜŞ
Şehir merkezinin 118 kilometre uzağında yer alan Çüngüş, dağlık bir bölgede bulunmaktadır. Her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilen Çüngüş, tarım faaliyetleri açısından gelişmiş olmasıyla bilinmektedir. İlçenin ekonomisi de tarım ve hayvancılığa dayanır. Son Yıllarda yapılan Karakaya Barajı sayesinde ilçemize renk gelmiştir. İlçemiz barajla birlikte yükselişe geçmiştir. Çüngüş ilçemizin en önemli suyu Çüngüş Deresidir. Boğazkere ve Öküzgözü üzümleri dünyaca bilinen şaraplar elde edilmektedir. Çüngüş, bağları ile tanınan ve üzüm ürünleri ile meşhur bir ilçedir.
DİCLE
Doğal güzelliğiyle ön plana çıkan Dicle, her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Kamp ve piknik gibi aktiviteler açısından tercih edilen Dicle kentinde çeşitli pek çok gezilecek yer bulunmaktadır. Şehir merkezinden 65 kilometre uzaklıkta yer alan Dicle, sessiz ve sakin bir bölgede yer almaktadır. Tarih içerisinde birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ilçelerden biri olan Dicle ilçesi, tarihi dokusu ile dikkatleri üzerine çekiyor. Dicle’de gezilecek yerler başında, Kral Kızı Taşı, Yukarı Camii, Kral Kızı Barajı, Pir Mansur Türbesi yer almaktadır.
EĞİL
Diyarbakır'ın 50 kilometre uzağında yer alan Eğil, her yıl binlerce kişinin tercih ettiği yerler arasında bulunmaktadır. Sessiz ve sakin bir yaşamın sürdürüldüğü Eğil kentinde tarım faaliyetleri ön plana çıkmaktadır. İlçede Zülkif peygamber, Nebi Harun, Nebi Alak, Elyasa peygamber, Zünnün ve Dalyan Peygamberler bu ilçede yaşamıştır. Bu peygamberlere ait olan pek çok ziyaret yerini ilçede görüp ziyaret edebilmek mümkün. Bu yerler ülkenin inanç ve turizm yönünde ilçeye canlılık katıyor.
Hz Elyesa Ve Hz Zülkifl Peygamberlerin Kabirleri, Eğil Kalesi, Deren Mağaraları, Eğil Baraj Gölü, Amini Kalesi, Selman Kalesi-Cibeb Kalesi, Taciyan Camisi (Ulu Cami), Kasım Bey Kümbeti, Ermeni-Süryani Kilisesi gibi önemli tarihi yapılar ilçede bulunmaktadır.
Hilar Mağaraları
ERGANİ
Şehir merkezinden 57 kilometre uzaklıkta bulunan Ergani, kırsal yaşamın sürdürüldüğü yerlerden biridir. Doğal güzellikleriyle ön plana çıkan Ergani kenti yaz aylarında sıklıkla ziyaret edilmektedir. Ergani Peyniri olarak reyonlarda görebiliriz. Arap tavası, sac tavası, kavurması, mumbarı, kelle paçası ile klasik doğu yemekleri vazgeçilmezler arasındadır. İlçenin etrafı tam olarak görünüyor. Zülküf Peygamberin uzun yıllar kaldığı Makam Dağı Diyarbakır'ın Ergani ilçesine 5 km uzaklıktadır. Sanayi bakımından gelişmiştir. Bölgedeki bakır madeni zenginliği öne çıkmaktadır. Çayönü Ören Yeri, Grikihaciyan Tepesi, Zülkifil Dağı, Hilar Mağaraları Griki Haciyan Tepesi ve günümüze kadar sağlam gelebilen Hz. Meryem Kilisesi başlıca görülmesi yerler arasındadır.
Pir Aziz Türbesi
HANİ
Hani, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir. Hani‘nin eski ismi Heni’dir. Zazaca bir isim olup Çeşme anlamına gelir. Burada yoğun olarak Zazaca konuşan Kürt vatandaşlar yaşamaktalar. İlçe, 1875 yılında Palu ilçesine bağlanmıştır. Daha sonra Lice ilçesine bağlanmıştır. 1878 yıllında ise belediyesi kurulmuştur. İlçe, tarihi milattan öncesine dayanmaktadır. Diyarbakır’ın en eski ilçelerinden biridir. İlçenin eski ismi Heni'dir. Hafta sonları piknik açısından tercih edilen Hani kenti, her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Dağlık bir bölgede yer alan Hani ilçesi şehir merkezinden 74 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Sessiz ve sakin bir bölgede yer alan Hani, köy yaşamının sürdürüldüğü ilçelerden biridir. İlçede, Hatuniye Medresesi, Hani Ulu Camii, Aynkeris Şifalı Suyu, Koki Çayı Mesiresi, Aynkebir Havuzu, Şeyh Ahmed Efendi Türbesi, Pir Aziz Türbesi gibi tarihi turistik yerleri mevcuttur. Pir Aziz Türbesi ise son dönemde paraşütçülerin gözdesi haline geldi.
HAZRO
Şehir merkezinden 77 kilometre uzaklıkta yer alan Hazro, piknik ve kamp gibi aktiviteler açısından tercih edilmektedir. Doğa ile iç içe olabileceğiniz kentin tarım ve hayvancılık açısından gelişmiş olduğu bilinmektedir. Önceleri Silvan’ a bağlı olan bu yer daha sonra Silvan’dan ayrılarak Diyarbakır’a bağlanmıştır. Hazro Ulu Cami, Şahabuddin ve Şapur Türbeleri, Tercil Kalesi ve Meyrani Mirani (Ülgen) Köyü Türbesi tarihi yapıları bulunmaktadır.
KOCAKÖY
Şehir merkezinden 68 kilometre uzaklıkta yer alan Kocaköy, her yıl binlerce kişinin tercih ettiği yerlerden biridir. İlçe, narları ile meşhurdur. Eşsiz manzaralara sahip olan kentin fotoğraf çekimleri açısından sıklıkla ziyaret edildiği bilinmektedir. Kürtçe’de ismi Karaz’dır. Ambar Çayı'nın suladığı topraklarında tarım, elverişsiz bölgelerde ise hayvancılık yapılır. İlçe halkının başlıca geçim kaynakları ilçenin nar bahçelerinde yetişen narları temel geçim kaynaklarındandır. Bahçe ziraatı, tütün ve pamuk tarımı ile küçükbaş hayvancılıktır. Ambar vadisinde kaya mezarlarına rastlanabilir. Ambar köyünde Asur, Hitit ve Urartu döneminden kalma höyükler ve yine Gırê Haci mevkiinde, Harem mahallesi ile Çaytepe ve Suçıktı köylerinde höyükler mevcuttur. Tepecik Bozbağlar köyleri arasında kalan Zıbedi mevkiinde 33 adet sahabe mezarı bulunmaktadır. Çevre köylerden çok sayıda mağara bulunmaktadır.
Geliye Goderne Vadisi
KULP
Şehir merkezinden 131 kilometre uzaklıkta yer alan Kulp, geniş yüzölçümüyle ön plana çıkmaktadır. Tarım ve hayvancılık açısından verimli topraklara sahip olan ilçede yöresel yemekleri denemeniz mümkündür. Diyarbakır'ın en uzak ilçesidir. Ürettiği nefis ballarıyla tanınan Kulp, Keferun Kalesi, Geliye Goderne Vadisi, Taş Köprü Köyü, Telli Ağa Kasrı-Surp Hagop Kilisesi, Kanikan Mağaraları, Kale-i Ulya, Ciksi Kalesi, Büyük Kaya, İmamı Gazali Türbesi ve çok eski olduğu sanılan Bahemdan köyü gibi eski eserleriyle de geniş bir tarihi zenginliğe sahiptir. Kulp balığı bölge de tatlı su balıklarından çok leziz olanıdır. Bölgenin dağlık olması büyükbaş hayvancılığı tetiklemiştir. Ayrıca ilçede dut ağaçlarının yoğun olarak bulunması sadece dut yaprağı ile beslenebilen ipek böceklerinin yetişmesine ve Türkiye'de ipek böcekçilinin yapılmasını sağlamıştır.
LİCE
Şehir merkezinden 92 kilometre uzaklıkta yer alan Lice, tarım faaliyetleriyle ön plana çıkan bir ilçedir. Gezginlerin sıklıkla ziyaret ettiği ilçelerden biri olan Lice’de mutlaka gezilmesi gereken yerler arasında Dakyanus Antik Kenti, Birkleyn Mağaraları ve Yedi Uyurlar Mağarası bulunmaktadır. Diyarbakır'ın en eski tarihe sahip ilçelerinden biri olan “Lice”nin adına ilk kez Asur kaynaklarında rastlanmaktadır. Bu kaynaklara göre bölge “ŞİRİŞA” olarak adlandırılmakta idi.
Malabadi Köprüsü
SİLVAN
Her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilen Silvan ilçesi, sessiz ve sakin bir bölgede yer almaktadır. Kırsal yaşamın sürdürüldüğü kentin şehir merkezinden yaklaşık 85 kilometre uzaklıkta olduğu bilinmektedir. Silvan Kalesi, Malabadi köprüsü, Hasuni Mağara Şehri, Selahaddin-i Eyyubi Cami, Zembilfroş Burcu, Eyyubi Kot Minare, Behlül Bey Cami, eski Keldani Kilisesi (Belediye Camii), müze ve tarihi konaklar ile Boşat Kalesi bu ilçede bulunmaktadır. VI. yy'da Bizans İmparatoru Justinanus'un Silvan Kalesini güçlendirip bu kale şehre kendi adını vererek Justinianopolois'i Perslere karşı çok önemli bir garnizon olarak kullandı.
Haber: Remziye ÇELİK
