Boğazkere, Diyarbakır Bölgesi civarlarında yetişen siyah renkli bir üzüm çeşididir. Boğazkere, Türkiye'nin Dicle - Fırat arasında Elazığ (Maden) ve Diyarbakır (Ergani) kökenlidir. Boğazkere bağları tarafından üzümden üretilen bir şaraba da adını verir. Burukluğun yanı sıra, baharlı tadı, şarap üretiminde Boğazkere üzümünü çok değerli kılmaktadır. Bu tescilli üzüm, Diyarbakır’da Ergani Çermik ve Çüngüş'te yetiştirilir. Bu coğrafi işaret, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 12.02.2018 tarihinden itibaren korunmak üzere 10.03.2021 tarihinde tescil edilmiştir. Boğazkere Üzümü bağlarında hasat, eylül-ekim aylarında elle yapılır.
Diyarbakır, sofralık, kurutmalık, şıralık ve şaraplık üzüm çeşitlerinin yetiştirilmesi için son derece elverişli iklim ve toprak yapısına sahiptir. Yetmişi aşkın üzüm çeşidini yetiştiği Diyarbakır’da tescilli Boğazkere Üzümü de bu ürünlerden biri. Bağcılığın elverişli olduğu coğrafyalar arasında yer alan Diyarbakır’ın Boğazkere Üzümü, özellikle pestil, sucuk, kesmenin yanı sıra şarap üretiminde de kullanılmaktadır.
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Diyarbakır’da üzüm yetiştiriciliğinin geçmişi, yüzyıllar öncesine dayanır. Özellikle şarap üretimi amacıyla yaygın yetiştiriciliği bulunan ve ayrıca pekmez, pestil, şıra, sucuk, kesme gibi ürünlerin üretiminde de kullanılan Diyarbakır Boğazkere Üzümü, Boğazkere çeşidi üzümden elde edilir. Damakta buruk tat bırakan mor-siyah renkli üzümdür. Ürünün özelliklerine aşağıda yer verilmektedir.
Boğazkere Üzümünün Morfolojik özellikleri:
Gövde: Dayanıklı ve orta kuvvetlidir.
Bir yaşlı dallar: Orta uzunlukta, esmer kırmızı renkte boğumlar düz ve boğum arası orta uzunluktadır.
Sülükler: Zayıf (ince), yeterli sayıda birer aralıkla dizilmiş, orta uzunlukta iki çatallı üzeri düz ve yeşil renktedir. Yapraklar: Orta büyüklükte, beş dilimli kenarları dişli, genişliği uzunluğundan fazla, üst yüzü açık yeşil renkte parlak ve tüysüz alt yüzlü, yaprak sapı oyuğu orta derinlikte dar, az veya çok kapalı yaprak sapı orta uzunlukta ve kalınlıkta karakteristik kırmızı renktedir.
Salkımlar: Orta büyüklükte, muntazam, çift omuzlu salkımları sık ve orta iriliktedir.
Sap: Kırmızı renkte, orta uzunlukta ve kalınlıktadır.
Taneler: Orta büyüklükte yeknesak, yuvarlakça, mor siyah renkli ve parlaktır. Kabuk kolayca soyulur, tane sapı kısa ve kırmızıdır. Hafifçe çekme ile tane kolayca kopmakta fakat olgunlaşmış üzümlerde bile kendi kendine düşmez.
Haber: Remziye ÇELİK
