Sarımsak, dünyanın en eski kültür bitkilerinden biri olarak keskin aroması ve kendine özgü tadı ile bilinir. Sarımsak bitkisinin en yaygın kullanılan kısmı beyaz, parşömen benzeri bir kabukla çevrelenmiş sekiz ila 20 ayrı gözyaşı damlası şeklindedir. Sarımsağın bağırsakları temizlediği, diyabetten kansere kadar sağlığa faydalı etkileri bulunur. Yemeklerin vazgeçilmezi olan sarımsak, halk arasında doğal antibiyotik olarak da bilinir.
Sarımsağın Faydaları Nelerdir?
A, B1 ve C vitaminleri açısından zengin olan sarımsağın kan şekeri, kolesterol ve kan basıncını düzenleme, bağışıklığı güçlendirme, karaciğeri koruma, antioksidan yapısı sayesinde bakteri, mantar ve parazitleri uzak tutma gibi faydaları bulunur.
Doğal antibiyotik olan sarımsağın faydaları şunlardır:
Sarımsak manganez, B6 ve C vitamini yanı sıra selenyum ve lif kaynağıdır
Bağışıklığı güçlendirerek hastalıklara karşı korur
Kolesterol düzeyini düşürmeye yardım eder
Kan basıncını düşürür ve kalp hastalıkları riskini azaltır
Alzheimer ve demans gibi hastalıkları önlemeye yardımcıdır
Kemik sağlığını iyileştirebilir
Allicin serbest radikallere karşı korur
Tansiyonu düşürme etkisi bulunur
Egzersize bağlı kas hasarlarını azaltır
Doğal bir antibiyotiktir
Mesane enfeksiyonlarına karşı etkilidir
Kanser tedavisinde kullanılır
Sarımsak kanser riskini azaltır
Karaciğeri korur
Vitamin ve mineral kaynağıdır
Kalorisi düşük olan sarımsak C vitamini, B6 vitamini ve manganez açısından zengindir. Sarımsağın içeriğinde % 84.09 su, % 13.38 organik madde, %1.53 inorganik madde bulunmaktadır. 33 çeşit kükürt bileşiği olan sarımsak; çinko, germanyum, A, B1 ve C vitaminleri içermektedir.
Kan basıncını düzenler
Yüksek tansiyon, kalp krizi ve felç gibi kalp sağlığının risk faktörü olan kan basıncını düzenlemeye ve kontrol etmeye yardımcıdır. İçerdiği allisin sayesinde kan damarlarınızı gevşeterek kanın daha kolay akmasını sağlayabilir.
Alzheimer ve demans gibi hastalıklar için önleyicidir
Sarımsak serbest radikallerin neden olduğu oksidatif hasarı ve yaşlanma kaynaklı ortaya çıkabilen Alzheimer ve demans gibi bilişsel sorunları geciktirmeye yardım edebilir. Antioksidan açısından zengindir ve antioksidanların oksidatif stresi önemli ölçüde azaltabileceğini ortaya koyan araştırmalar bulunmaktadır.
Sarımsak kanser tedavisinde kullanılır
Sarımsağın anti-kanser özelliklerinin olduğu yüzyıllardır konuşuluyordu. Yapılan bir dizi çalışma ile bu bilgiyi kanıtlandı. Sarımsağın içeriğinde bulunan sülfür bileşiklerinin, kanser önleyici etkisinin olduğu bilinmektedir. Allicinin dönüşümü, yağda çözünen iki madde üretir; dialil sülfür (DAS) ve dialil disülfür (DADS). Sarımsaktaki bu kükürt bileşiklerinin tümör oluşumunda yer alan iki işlemde etkili olduğu varsayılmaktadır. Bu bileşikler, bir yandan kanserojen maddelerin reaktivitesini azaltmakta ve eliminasyonunu hızlandırmaktadır. Böylece DNA daha az zarar görmektedir. Öte yandan, bu bileşikler kanser hücrelerinin büyümesini bozabilir ve böylelikle apoptoz (intihar) yoluyla hücre ölümlerini başlatabilir. Bunu yaparken, tümörlerin yayılmasını engellerler. Sarımsağın kolon kanseri, mide ve yemek borusu kanseri, akciğer ve meme kanseri için önleyici etkileri kanıtlanmıştır.
Sarımsak kanser riskini azaltır
Anti-enflamatuar, antioksidan kaynağı olan sarımsak, akciğer ve prostat kanserine karşı inhibe edici etkileri ön plana çıkmaktadır. Bu konuda Çin’de yapılar iki araştırma dikkat çekmektedir. Hem sarımsak hem de yeşilçay bu nedenle bu kanser türünde koruyucu faktörler olarak ön plana çıkmaktadır. Bilim adamları sarımsak ve yeşil çayın, tipik akciğer kanseri risk faktörlerinin (sigara içmek, kızarmış yiyecekler yemek vb.) etkisini azalttığını öne sürmektedir. Kullanıma hazır hale getirilen sarımsak preparatları, prostat kanseri ve iyi huylu prostat büyümesinin tedavisinde uzun süredir kullanılmaktadır.
Sarımsak karaciğeri korur
Sarımsak, hücre duvarlarını güçlendirerek ve organizmanın kendisine zararlı olan toksik maddelerden arınması işlemi olan ‘detoksifikasyon’ işleviyle karaciğeri destekleyerek yıpranmasını önler. Ayrıca sanımsak, ağır metal zehirlenmesinde (cıva, kadmiyum) veya alkol tüketiminin olumsuz sonuçlarını azaltmak için kullanılabilmektedir.
Sarımsağın Yan Etkileri Var Mı?
Sarımsak çok fazla tüketildiğinde mide ve bağırsak rahatsızlığına neden olabilmektedir.
Halihazırda kanın pıhtılaşmasını önleyen antikoagülan ilaç kullanan kişiler ile tansiyonu düşük olan kişiler düzenli olarak fazla olmamak şartıyla sarımsak tüketebilir. Ancak, sarımsak kan inceltici ilaçların etkisini artırabilir. Bunun için sarımsak suyu, draje ve tabletleri alınmadan önce uzman hekimle kesinlikle konuşulmalıdır. Taze sarımsak kullanmak söz konusu olduğunda, etkilerinden tam olarak yararlanmak isteniyorsa çiğ olarak yenmesi gerekir. Günlük bir diş sarımsak yeterlidir. Sarımsak yemekler piştikten sonra eklenmelidir. Özellikle yağ, sarımsağın etkinliğini artırabilir.
Sarımsak Nasıl Tüketilmeli?
Sarımsak en çok çiğ olarak tüketildiğinde besin değerlerinden maksimum seviyede yararlanılmaktadır. Ezilip bir kaç dakika bekledikten sonra tüketilmeli, uzun süreli pişirilmemelidir. Sarımsak yemeklere piştikten sonra eklenirse besin değeri yok olmaz.
