Tarihi geçmişi M.Ö. 5 binli yıllara dayanan ve Asurlar döneminde kurulmuş olan Mırri Mutani devletine başkentlik yapan Ceylanpınar’da Asurlular, Hititliler, Abbasiler, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi devlet ve imparatorluklar uzun yıllar hâkimiyetini sürdürmüştür. Osmanlı Devleti döneminde Ceylanpınar'ın mülki yönden bağlı olduğu idari birim, bugün Suriye sınırları içerisinde kalan Resulayn ilçesidir. Ceylanpınar, 1937 yılında bucak, 1982 yılında ise ilçe statüsüne kavuşmuştur.
CEYLANPINAR, MARDİN’İN İLÇESİYDİ
Cumhuriyet’in ilanından sonra 1937’de Viranşehir’e bağlı bir bucak olan Ceylanpınar’da 1960’ta belediye teşkilatı kurulmuştur. 1982 yılında da Şanlıurfa’ya bağlı bir ilçe konumuna getirilmiştir. 18 Mart 1930 tarihinde Mardin Koçhisar ilçesine bağlı olan Resulayn nahiyesi (Ceylanpınar) Viranşehir'e bağlandı. 11 Nisan 1946 Resulayn bucağının adı "Ceylanpınar" olarak değiştirildi. 25 Mayıs 1959'da belediye statüsü alarak beldeye dönüştü. Kimi kaynaklarda Ceylanpınar, 1927’de Mardin’in ilçesi olarak gözükmektedir.
CEYLANPINAR TARİHÇESİ
Asurlular, Hititler, Abbasiler, Bizans İmparatorluğu, Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde yer alan Resul-ayn (kaynak başı) Habur çayı ve kaynak başına su içmeye gelen ceylanlardan ismini alan Ceylanpınar, Mitanni devletine de başkentlik yapmıştır.
İlçenin Kürtçe adı Serê Kaniyê, Arapça adı ise Ras el-Ayn'dır. Her iki isim de Türkçede pınarbaşı anlamına gelmektedir.
TÜİK’İN son nüfus verisine göre, Ceylanpınar’ın toplam nüfusu 92 bin 147’dir.