Diyarbakır'da 1951-56 yıllarında kurulan Dilan Sineması’nın yapıldığı tarih itibariyle uzun bir süre hep "Balkanların ve Ortadoğu'nun en büyük sineması" olarak anıldığını biliyor muydunuz?
DİLAN SİNEMASI’NIN SAHİBİ KİMDİR?
Diyarbakır'da ilk sinemanın 1934'lerde Mardinkapı'daki Çeltik Kilisesi'nde olduğu söylenir. Ve sonraki yıllarda Nejat Dilan'ın, Bağlar semtinde açılıp kapanan en az 5 sinemanın işletmeciliğinin bizzat kendisinin yaptığı da biliniyor. Ancak '50 ve 60'lı yıllara gelindiğinde Diyarbakır'da sinemalara olan ilgi daha da artıyor.
DİYARBAKIR'IN PERA PALAS’I
Dilan Sineması yapılırken taş ve tuğla ustaları Karadeniz'den, sıvacı ve boyacılar ise Kayseri'den getirilmiş. 18 metrelik perdesi, Türkiye'nin en büyüğüymüş. Ve Dilan Sineması yapıldığı dönem itibariyle, tıpkı İstanbul Beyoğlu'ndaki "Pera Palas" gibi Diyarbakır'ın Pera'sıydı.
DİLAN SİNEMASI’NIN MİMARI KİMDİR?
Harutyan Sarafyan tarafından inşa edilen ve tasarımında 1950’li yılların İtalyası’ndaki opera binalarından esinlenilen Dilan Sineması, 3 katlı sinema salonu olarak toplam 2 bin 300 metre kare alan üzerine inşa edildi. 2 bin koltuk ve 70 locaya sahip olan sinema, yapıldığı dönemde Ortadoğu ve Balkanlar’ın en büyük sinema salonu unvanına sahipti.
ÖNCE CEP SİNEMA OLDU, SONRA KAPATILDI
Faaliyete geçtiği 1956 yılından 1990’lı yıllara kadar en iyi dönemini yaşayan Dilan Sineması, kentin sosyal yaşam alanında önemli bir yere sahipti. 1970’lerde açık hava sineması bölümü kapatılarak Site Sineması’na dönüştürülen yapı, 2000 yılında ana salonu bölünerek bu kez de birkaç cep sinemasına dönüştürüldü. Salon nihayetinde 2009 yılında ilginin azalmasından dolayı tamamen kapatıldı.
UZUN YILLARDIR SATIŞTA AMA
Diyarbakır'ın simgelerinden olan Dilan Sineması uzun yıllardır satışa çıkarıldı. Sit alanı olarak geçen ve Büyükşehir ile kamulaştırma davası süren Dilan Sinemasının akıbetinin ise ne olacağı merak ediliyor.
Haber: Fatih SURUÇ
