Tarihi 12 bin 500 yıl öncesine dayanan Diyarbakır’ın geçmişi her geçen gün merak konusu olmaya devam ediyor. Zerzevan Kalesi ile Amida Höyük’te gerçekleşen kazılarda önemli belge ve bulgulara rastlanırken, kentin tarihi de her geçen gün daha önemli bir hal almaya başladı.
ULU CAMİ’DEKİ GİZLİ GEÇİT MERAK KONUSU OLDU
Diyarbakır için manevi bir değere sahip olan Ulu Cami de ziyaretçilerine ev sahipliği yapan tarihi ibadethanelerden biri haline geldi. Milattan Önce tapınak olduğuna inanılan ve daha sonraki dönemlerde şehrin en büyük mabedi konumuna erişen Mar Toma Kilisesi, günümüz ifadesiyle Ulu Cami, tarih ve seyahat severlerin uğrak mekanı haline geldi.
Ulu Cami içerisinde ve avlusunda bulunan gizli geçit ise turistlerin ilgisini çekiyor. Tarih aktarımlarına göre Ulu Cami’nin alt katında bulunan ve Mar Toma Kilisesi ile bağlantısı olduğu aktarılan gizli geçit, son dönemlerde meraklılarını cezbediyor. Yerli ve yabancı turistlerin uğrak mekanı haline gelen Ulu Cami içerisindeki cam kısım, gezginleri büyülüyor.
ULU CAMİİ TARİHİ
Diyarbakır Ulu Camii Diyarbakır Kalesi'nin surları üzerinde Harput Kapısı ile Mardin Kapısı'nı birleştiren eksenin batısında yer alan Anadolu'daki en eski camisidir. Kim tarafından ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. 639 yılında Diyarbakır'a egemen olan Müslüman Araplar tarafından şehrin merkezindeki en büyük mabed olan Martoma Kilisesi’nin camiye çevrilmesiyle oluşturulmuştur. Caminin duvarlarında bulunan Selçuklu, Artuklu, Akkoyunlu, Karakoyunlu ve Osmanlı dönemlerinden kalma 20 kadar yazıttan bu dönemlerde onarım gördüğü anlaşılmaktadır. Erken İslam döneminin ünlü Şam Emeviye Camii’nin Anadolu’ya yansıması olarak yorumlanan Diyarbakır Ulu Camii, İslam aleminin 5. Harem-i Şerifi olarak kabul ediliyor. Caminin altında su kaynağı vardır. Bu su Hani Dağı'nın eteklerinden kaynar ve dokuz kemerli bentlerden çıkarak büyük havuz teşkil eder. Havuza akan su 7 gözedir. Ulu Camii’nin avlu cephelerinde farklı dönemlere ait mimari bezemeler, kabartma ve yazıtlar büyük bir uyum içerisinde yerleştirilmiştir. Tarihin her döneminde ibadet merkezi olarak kullanılan tarihi Ulu Camii Diyarbakır’daki en büyük yapılar topluluğudur.
