Çermik ilçesine bağlı Çukur Mahallesi’nde yer alan ve bağımsız çeşmeler sınıfındaki tarihi Ali dede çeşmesi, bölgede yaşayan insanlar tarafından aktif olarak kullanılıyor. Çeşmenin üzerine iki katlı betonarme bir bina inşa edilip sol tarafı kör, sağ tarafı ise sokak yoluna bakmaktadır. Çeşme mimarisi incelendiğinde kesme taştan yapılmış sivri kemerli, tek cepheli, tek nişli bağımsız çeşme sınıfına girmektedir.
ÇEŞMENİN KİTABESİ BULUNMUYOR
Farklı malzemelerden inşa edilmiş çeşmenin kemeri kesme taştan yapılmış olup yalağı (su haznesi) ve su lülesi vardır ve zemin kotunun altında basamakla inilmektedir. Bir adet yuvarlak kemerli su taslığı bulunan çeşmede bir adet de kare formlu su taslığı yer almaktadır. Çeşmenin kitabesinin bulunmamakla birlikte mahalle sakinlerinin aktif olarak yararlanmaya devam ediyor. Ayrıca çeşmenin kitabesi yoktur.
Öte yandan Çeşme nişinde derz boşalması, kararmalar, parça kopmaları, tuzlanma ve renk değişimleri gibi bozulmalar görülüp su yalağının içine parke taşı döşenmiş ve çöpler atılmıştır.
