Dünya Gazetesi Yazarı Naki Bakır yazısına göre, Ülke genelinde mevduat hacmi içinde döviz payında ciddi düşüş yaşanan yılın ilk dokuz ayında, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir ve Yozgat gibi Orta Anadolu illeri payları gerilemekle birlikte ilk sıralarda yer almaya devam etti.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı toplulaştırılmış aylık verilere göre toplam yurt içi mevduat, ocak-eylül döneminde yüzde 49,7 oranında 4,1 trilyon lira artarak 12 trilyon 354 milyar liraya ulaştı.
Bunun 7 trilyon 641,1 milyarını TL, 4 trilyon 712,9 milyar liralık bölümünü ise döviz cinsi mevduatlar oluşturdu. 2022 sonuna göre TL mevduatlar cari olarak yüzde 64 oranı ile enflasyonun üzerinde artış kaydederken, döviz mevduatının TL cinsi tutarındaki nominal büyüme yüzde 31,1’de kaldı.
2022 yılında TÜFE bazında yüzde 49,86 olan dokuz aylık enflasyonla indirgendiğinde TL mevduatlarda ‘reel’ bazda yüzde 9,4 artış olurken, döviz mevduatı hacminin kur farkı da dahil reel olarak yüzde 12,5 daraldığı belirlendi. 2022 sonunda toplam mevduat hacminin yüzde 43,6’sını oluşturan döviz tevdiat hesaplarının payı bu yıl dokuz ayda 5,4 puan düşerek eylül sonu itibarıyla yüzde 38,2 düzeyine geriledi.
MEVDUATIN YARISI İSTANBUL’DA
Toplam yurt içi mevduatın yüzde 44,9 oranındaki 5 trilyon 550,2 milyar lira ile yaklaşık yarısı, nüfus ve ekonomik büyüklüğü dolayısıyla İstanbul’da yer alıyor. İstanbul, 3 trilyon 384,9 milyar lira ile toplam TL mevduatın yüzde 44,3’üne ve 2 trilyon 165,3 milyar lira ile de döviz mevduatının yüzde 45,9’una sahip. İlin toplam mevduatının yüzde 39’u döviz cinsinden. Toplam mevduat hacminde İstanbul’u 1 trilyon 797,2 milyar lira ile Ankara, 668,4 milyar lira ile İzmir izliyor. ülkedeki toplam mevduatın yüzde 64,9’u bu üç büyük ilde bulunuyor. Sırasıyla Antalya, Bursa, Kocaeli, Adana, Muğla, Konya ve Gaziantep en fazla mevduata sahip ilk on il arasında yer alıyor. En az mevduata sahip iller ise 2,9 milyar lira ile Bayburt, yaklaşık 3,6 milyon lira ile Ardahan, 4,1 milyarla Hakkâri, 4,5 milyarla Kilis ve 6,2 milyar lira ile Gümüşhane.
EN ‘DOLARCI’ İLLER
Toplam mevduatı içinde dövizin payı en yüksek il eylül sonu itibarıyla yüzde 48,9’la Aksaray. Bu il, dolarizasyon oranı 2022 sonuna göre 8,8 puan düşmesine rağmen ilk sıradaki yerini koruyor. Dövizin payında bu ili yüzde 46,4’le Nevşehir ve Kırşehir, yüzde 46,2 ile Yozgat, yüzde 45,4’le Kütahya illeri izliyor. Yalova yüzde 45,3, Bayburt yüzde 45,2, Karaman ve Elâzığ yüzde 44,4 ve Antalya yüzde 43,9’la mevduatında dövizin payı en yüksek ilk on il arasında yer alıyor.
BÖLGELER ARASI UÇURUM
Eylül 2023 sonu itibariyle ülke genelinde kişi başına ortalama 89,6 bin lira TL mevduat, 55,3 bin lira döviz mevduatı ve 144,9 bin lira toplam mevduat düşüyor. Marmara bölgesi kişi başına 152,8 bin lira TL mevduat, 96,7 bin lira döviz mevduatı ve 249,5 bin lira toplam mevduatla ilk sırada yer alıyor. Kişi başına düşen mevduat miktarında bu bölgeyi 175,6 bin lira ile İç Anadolu, 116,6 bin lira ile Ege, 94,3 bin lira ile Akdeniz, 62,3 bin lira ile Karadeniz, 38,1 bin lira ile Güneydoğu ve 32,4 bin lira ile Doğu Anadolu izliyor. Kişi başına ortalama (toplam) mevduat miktarının en yüksek olduğu Marmara ile bu miktarın en düşük olduğu Doğu Anadolu arasında 5,7 katlık fark bulunuyor. (Haber Merkezi)
