Diyarbakır’da yaklaşık 50 yıldır baba mesleği olan soba ve kova imalatı yapan 62 yaşındaki Ramazan Mungan, soba kovalarına kente özgü gözde figürler basıyor. İslam aleminin 5. Harem-i Şerifi olarak kabul edilen tarihi Ulu Cami, kentin tescilli karpuzu ve UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki surların görsellerini arma olarak soba kovalarına basan Mungan, kış sezonunu açtıklarını ifade etti.
Diyarbakır Sur ilçesindeki Sobacılar Çarşı’nda uzun yıllardır baba mesleği olan soba ve kova üreten 62 yaşındaki Ramazan Mungan, sadece kendisinin değil Türkiye genelinde esnafın halinin kötü olduğuna işaret etti.
İslam aleminin 5. Harem-i Şerifi olarak kabul edilen tarihi Ulu Cami, kentin tescilli karpuzu ve UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki surların görsellerini tek bir arma (logo) olarak soba kovalarına basan Mungan, soba ve kova üretmenin kolay olmadığını söyledi.
FİYATLAR ARTTI, ESNAFIN HALİ KÖTÜ
Ham madde ve malzeme fiyatlarındaki artıştan bir hayli yakınan Mungan, “Değil sadece biz Türkiye geneli esnafın hali biraz kötüdür. Çünkü hem malzeme, ham madde pahalı olmaya başladı hem de imalat zorlaştı. Bu defa sıkıntı olduğu için malzeme de alamıyoruz. Biz şu anda kova yapıyoruz. Kova yapmak öyle kolay değil ama uğraşıyoruz. Çünkü baba mesleğidir. Babam yüz senden fazla bu işin içindeydi. Ben de 62 yaşındayım. Ortalama en az 45-50 yıldır bu işin içindeyim” dedi.
KOVALARA KENTİN FİGÜRLERİ BASILIYOR
Kendi dükkanında ürettiği kovalara kentin önemli ve gözde figürlerini arma olarak basan Mungan,
“Hazır aldığımız sobalar da var kendi yaptığımız sobalar da var. Her çeşit soba biz de var. Bazı kovalara kendi baskı makinemizle kendi armamızı basıyoruz. Rastgele basılmış bir arma değildir. Diyarbakır’ımıza özgü Ulu Cami, beden (surlar) ve karpuz armaları kovalarımızın üzerinde var” diyerek kovalarının sıradan bir kova olmadığına dikkat çekti.
MARKAYA GÖRE FİYATLAR DEĞİŞİYOR
Soba fiyatlarının artmasına rağmen fiyat konusunda müşterilere yine de yardımcı olduğunu anlatan yılların soba ve kova imalatçısı Mungan amca, şu ifadeleri kullandı:
“Geçen sene ile bu sene arasında hammadde fiyat farkı fazla olmasına rağmen biz yine de fiyat konusunda elimizden geleni yapıyoruz. Kova zamanı geldi. Bizim kova imalatımızda toptan ve perakende satış var. Sac odun sobası ve sac kapaklı kova soba çeşitlerimiz vardır. Modeline göre fiyatları ise 400 ve 600 lira arasındadır. Dışarıdan gelen, Kayseri, Bursa ve Eskişehir’den gelen çeşitli sobalarımız vardır. Onların fiyatı da çeşit kalite ve markasına göre ortalama bin 400, bin 600, 2 bin, 2 bin 500 ve 4 bin lira arasındadır.”
ÇIRAK BİLE BULAMIYORUZ
Diyarbakır’da soba ve kova üretimini sürdürmek için çırak bulamadıklarını kaydeden Mungan,
“Şu an da sanatkar da, esnaf da kalmadı; çırak bile bulamıyoruz. Dükkanda sadece ben ile oğlum çalışıyoruz. Kimse gelip çalışmıyor, öğrenmek istemiyorlar” deyip tıpkı babası gibi yıllarını verdiği bu mesleğin teknolojiye yenilip zamanla yok olacağı söyledi.
ÇEVRE İLLERE GÖNDERİLİYOR
Oğlu ile birlikte ürettikleri soba ile armalı ve armasız kovaları, gelen sipariş üzerine çevre illerine gönderdiklerini dile getiren Mungan amca, şöyle konuştu:
“Sipariş üzerine sobalarımızı Diyarbakır’ın ilçelerine, bir de ara sıra Mardin ve ilçelerine, Siirt ve ilçelerine, Bitlis ve ilçelerine gönderiyoruz. Bu illerden her sene bize sipariş geliyor. Şu an da köylerden kimse gelip soba almamıştır. Biz kış sezonunu açtık. Ama genelde şu anda toptan satma zamanıdır. İhtiyaç olursa yavaş yavaş perakende satışlarımız da olacak.”
Haber: Orhan YALÇIN
