Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği, 1046 yılında Diyarbakır’ı ziyaret ederek izlenimlerini Sefername adlı eserinde anlatan İranlı Şair ve bilgin Nasır-ı Hüsrev’in yazısını paylaştı.
Urfakapı ve batı surları / Albert Gabriel
İLK İZLENİM DİYARBAKIR SURLARI HAKKINDA
Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği’nden yapılan paylaşım şöyle: “Geçtiğimiz yüzyıl öncesinde Diyarbakır’a dışardan gelen birinin tanık olduğu ilk şey kentin kara taştan yapılmış görkemli surlarıydı. 11. yüzyıl’dan itibaren yazılmış seyahatnamelere baktığımızda Diyarbakır’a gelen seyyahların kent üzerine verdiği ilk bilginin ilk izlenim oluşturan surlar hakkında olduğunu görüyoruz.
Yeni Kapı ve Hevsel Bahçeleri
NASIR-I HÜSREV ESERİNDE DİYARBAKIR
1046 yılında Diyarbakır’ı ziyaret ettiğini öğrendiğimiz İranlı Şair ve bilgin Nasır-ı Hüsrev seyahat izlenimlerini içeren Sefername adlı eserinde Amid’i “yekpare taştan yapılmış bir lâhte” benzetir. Nasır-ı Hüsrev eserinde Diyarbakır’ı şöyle anlatır:
Batı Surları / Adil Tekin (1939)
HER BURCUN ÜSTÜNE BİR SAVAŞ YERİ YAPILMIŞTIR
“Şehir, yekpare bir kayanın üstüne kurulmuştur. Uzunluğu iki bin adımdır, enliliği de aynıdır. Çevresine kara taştan bir kale duvarı yapılmıştır. Yüz batmandan bin batman, hatta daha da ağır koca taşları o kadar muntazam kesmişlerdi ki kireç ve harç koymaksızın bu taşları birbiri üstüne istif etmek suretiyle kaleyi yapmışlardı. Hisarın yüksekliği yirmi, enliliği de on kulaçtır. Her yüz arşında, yarım dairesi seksen arşın tutan bir burç yapılmıştır, mazgalı da aynı taştandır. Şehrin içinden kalenin üstüne çıkmak için birçok yerlerde taş merdivenler vardır. Her burcun üstüne bir savaş yeri yapılmıştır.”
“BENZER BİR KALE NE GÖRDÜM NE DUYDUM”
Gezginin sözlerini “Ben dünyanın dört bucağında Arap, Acem, Hint ve Türk memleketlerinde birçok şehirler ve kaleler gördüm fakat yeryüzünde hiçbir ülkede Amid şehrinin kalesine benzer bir kale ne gördüm ne de bir başka yerde bunun gibi bir kale gördüm diyeni duydum.” şeklinde sürdürmesi Diyarbakır Surlarının oluşturduğu görkemin dönemin insanları üzerinde nasıl bir etki bıraktığını gözler önüne sermektedir.” (Haber Merkezi)