Batman’ın ilçesi 1880 yılına kadar Diyarbakır’a bağlıydı

Günümüzde Batman’ın 6 ilçesinden biri olan Sason, dağların arasında kurulmuş eski bir yerleşim birimidir. İlçe merkezi Helkıs Dağı eteklerine kurulmuştur. İlçe'nin girişinde şifalı içmeler vardır. Sason dağların bir yanı Kozluk üzerinden Bitlis'e çıkarken diğer yanı Muş ovasına çıkar. 3000 metreye yakın yükseltisiyle Mereto Dağı, Diyarbakır havzasından net bir şekilde görülmekte olup, yörenin en yüksek dağıdır. Sason, Diyarbakır’ın Kulp ilçesi sınırlarında da yer almaktadır.

Peki, günümüzde bir ilçe statüsünde olan Sason’un 1880'e kadar Diyarbakır vilayetine, 1892'de ise Bitlis vilayetine bağlı olan Siirt sancağının bir parçası olduğunu biliyor muydunuz? İşte Sason’un tarihçesi…

SASON YA DA KABİLCEVİZ: CEVİZİ BOL 
Tarih kaynaklarında Sason İlçesinin eski adı Kabilceviz’dir. Kabilceviz’in kelime anlamı ise, cevizi bol anlamına gelmektedir. Sason ismi ise, Cumhuriyet yıllarında tarafından verilmiştir.  Sason’un bir diğer ismi Sasun olarak da bilinmektedir. Şifalı sularıyla da bilinen Sason bölgesinde tarihsel olarak Kürt, Arap ve Ermeni halkları bir arada yaşamışlardır.

SASON, DİYARBAKIR, MUŞ VE SİİRT’E BAĞLIYDI
1864 yılında Osmanlı yönetiminde eyaletlerin yerine vilayetler kurulurken, Sason Siirt Sancağı ile birlikte Diyarbakır Vilayetine bağlanmıştır. Ancak 1871 tarihli Diyarbakır Salnamesinde Sason, Siirt Sancağına da bağlı olduğu belirtilmektedir. 1844'lerden sonra Siirt Sancağı’nın sırası ile Bitlis Vilayetine Cumhuriyete kadar da Muş’a bağlı olduğu görülüyor. Kaynaklara göre Sason, 1880'e kadar Diyarbakır vilayetine, 1892'de ise Bitlis vilayetine bağlı olan Siirt sancağının bir parçası olarak geçtiği görülmektedir. Cumhuriyetten sonra ise Sason, kesin olarak Siirt Vilayetine bağlı bir kaza durumuna getirilmiştir. 1938 Kozluk, Sason'un bir bucağı iken bu tarihte ayrılarak ilçe statüsünü kazanmıştır. 

Diyarbakır’da şehir suyunun burada kullanımı yasaklanmış

SASON NE ZAMAN İLÇE OLDU?
Cumhuriyetin kurulduğu ilk yıllarda bir dönem Muş’a bağlı olan Sason, daha sonra kendisine bağlı Siirt’e bağlı bir ilçe haline getirildi. Ancak Sason, 1935'te tekrar Muş’a bağlandı. Sason kendisine bağlı olan ve adı Kozluk ilçesi olarak değiştirilen Hazzo nahiyesi ile birlikte 1938'de iki ayrı ilçe olarak Siirt'e bağlandı. 16 Mayıs 1990 yılında ise Batman'ın il olmasıyla Sason'un Batman’a bağlanması kararı alındı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Sason’un güncel nüfusu 31 bin civarındadır.