Bu hikaye Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde yaşanmıştır. Tıpkı Mem û Zin, Xecê û Siyabend gibi yöremizde çok bilinen, şiirlere, masallara, filmlere, türkülere konu olan hazin aşk hikayelerinden biridir Zembîlfiroş.“Gökten zembille inmiş.” Gibi güzel sözlere de konu olmuştur zembîl (sepet)…
Kürt edebiyatının şaheserlerinden biri olan Zembîlfiroş destanı, 16.yüzyılda yazılı/klasik Kürt edebiyatının önemli isimlerinden Feqiyê Teyran, 18. yüzyılda ise Muradxanê Bazîdî tarafından yazılı Kürt edebiyatına da aktarılmıştır. Dolayısıyla bu destan hem sözlü hem de yazılı Kürt edebiyatında yer etmiştir ve Kürtlerde şehir kültürünü yansıtan, şehir kültürüne dair çokça öğe barındıran orijinal bir edebi üründür.
KARŞILIKSIZ BİR AŞKTIR
Zembîlfiroş’taki aşk, karşılıksız bir aşktır. Ölümü çare gören aşkın hikâyesidir. Efsanenin Mezopotamya’nın tarih ve kültür bakımından oldukça zengin ve bir çok uygarlığa ev sahipliği yapmış, Mervanilerin başkenti Silvan geçtiği yaygın olarak söylenir.
PRENSESLERİN GÖNLÜNDE YATAN BEYAZ ATLI PRENSMİŞ ZEMBÎLFİROŞ
Kürtçe Bilgi Hikaye. com’dan alınan bilgilere göre Yörede hüküm süren bir kralın çok yakışıklı oğluymuş. Görenin bir daha dönüp baktığı, prenseslerin gönlünde yatan beyaz atlı prensmiş Zembîlfiroş. Önceleri kral oğluna yaraşır bir yaşam tarzı varmış. Zevk û sefa içinde yaşar sık sık ava çıkarmış. Yine avlanmaya çıktığı bir günde Allah aşkı onu avlamış. Öylesine avlamış ki ilahi aşkın etkisiyle adeta mecnun olup yollara düşmüş.
KADER ONU SON DURAĞI SİLVAN’A GETİRİR
İşte böyle dolaşırken kader onu son durağı Silvan’a getirir. Silvan Bey’in karısı Hatun hanımın dikkatini çeker Zembîlfiroş. Zembîl alma bahanesiyle onu saraya çağırır. Hatun hanım yıldırım aşkına çarpılmıştır adeta. Bir yanda bey hanımı olmak diğer yandan yana tutuşa bir aşka kapılmak… Çok zor durumdadır ama yüreğe söz geçiremez, gönül beglik meglik tanımaz. Aşkını dizelerle anlatmaya çalışır…
ZEMBÎLFROŞ DÜNYA NİMETLERİNDEN VAZGEÇMİŞ BİR DERVİŞTİR
Ama Zembîlfroş dünya nimetlerinden vazgeçmiş bir derviştir. En önemlisi tövbe etmiştir. Sadece Allah’a kulluk etmeye yemin vardır, haramı yaşamından silmiştir. Hem bunun için değil miydi onca malını, mülkünü, ihtişamını, zevk û sefayı bırakıp yollara düşmek?.. Hem evliydi hem de karısını çok seviyordu. İşte bu yüzden ölüm fermanı olan REDD-İ AŞKI hiç çekinmeden yapar ve hatunun aşk çağrısına olumsuz olarak o da dizelerle cevap verir.
ÖLESİYE BİR TUTKUYLA AŞIKTIR ZEMBÎLFİROŞ’A
İşte bu dizlerle Zembîlfiroş, Hatun’nun aşkını reddeder. Silvan beyin karısı Hatun, red cevabını kabul etmez. Ölesiye bir tutkuyla aşıktır Zembîlfiroş’a. Ne yapıp edip yakışıklı Zembîlfiroş’a kavuşmaktır.
ZEMBÎLFİROŞ’A OLAN AŞKINDA DA ÖLÜM ÇARE OLMUŞTUR
Efsane bu ya, sonuçla ilgili yörede birçok anlatım var. Her anlatım ölümle sonuçlanır. Kimilerine göre Zembîlfiroş, Hatun’dan kurtulamayacağını anlar ve gidip sarayın burçlarından kendini aşağı atar. Efsanenin başka bir anlatımına göre ise, Zembîlfroş bu noktadan sonra çaresiz kalır ve canını alması için Tanrı’ya yalvarır. Zembîlfroş ölünce, peşinde koşan Hatun’da aynı dilekte bulunur ve ikisi de ölür. Bu sevda masalının da diğer masallar gibi sonu hazindir… Aynı Mem û Zîn destanındaki gibi, Hatun’nun Zembîlfiroş’a olan aşkında da ölüm çare olmuştur…
