Saint George Kilisesi ya da Kara Papaz Kilisesi, Diyarbakır'da yer alan ve tarihi önem taşıyan bir kilisedir. İç Kale'nin kuzeydoğu köşesinde, İç Kale'nin Dicle'ye bakan yüksek kayalıkları üzerinde yer alan bu yapının milattan sonra 2. veya 3. yüzyılda inşa edildiği düşünülüyor.
Uzmanlara göre çok tanrılı dinlere ait bir tapınak olduğu varsayılan Saint George Kilisesi, Roma döneminde de ateş tapınağı olarak kullanılmış olma ihtimali vardır. Artuklular döneminde ise sarayın hamamı olarak kullanılmıştır. Günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edilerek sanat galerisi olarak işlevlendirilen bu tarihi yapının ilginç bir geçmişi daha söz konusu.
EB-ÜL İZ EL CEZERİ’NİN İMAL ETTİĞİ ROBOTLAR
Sibernetik alanının en büyük dâhisi olarak kabul edilen, fizikçi, robot ve matris ustası Cezerî, Cizre ve Diyarbakır bölgesinde yaşamış olan ve dünya literatüründe de çok önemli bir yere sahip olan bir bilim insanıdır. Bu bilim insanı yaklaşık 50 mekanik cihazı ve bunların nasıl inşa edileceğine dair talimatları tanımladı. Bunlar arasında ise en çok dikkat çeken eseri ''filli su saati''nin icadıyla tanınır. İşte, bazı kaynaklarda, Artuklu Hükümdarlarının bu hamamda ve sarayda Cizreli bilgin Eb-ül İz El Cezeri’nin imal ettiği robotları kullandıkları yazılmaktadır.
'KARA PAPAZ' VE 'HIZIR İLYAS' KİLİSESİ OLARAK DA BİLİNİYOR
Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Amida Höyük Kazı Başkanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, önceki süreçlerde yaptığı önemli açıklamalarda Saint George Kilisesi’nin önemine şu şekilde değinmişti,
"Bu kilise, Diyarbakır'da yönetim merkezinde görev yapanların ibadet ettiği kilisedir. Saint George, 'Kara Papaz Kilisesi' olarak adlandırılıyor. Nam-ı diğer 'Hızır İlyas Kilisesi'dir. Bu kilise, Roma'nın 380 yılında Hristiyanlığı resmi dil olarak kabul etmesinden sonra inşa edilmiş. Muhtemelen 4'üncü yüzyılın sonlarına doğru inşa edilmiş, diyebiliriz. Şehrin yöneticisi, İçkale'de yönetim merkezinde görev yapan memurların ibadetlerini yaptığı kilisedir. Diyarbakır'ın İslam orduları tarafından fethedilmesiyle beraber artık yapının kilise işlevi sona ermiştir."
Tarihi yapı 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremden etkilenmiş, hafif dökülmeler oluşmuştur.
