Halk oyunları kültürel mirasın önemli bir parçasını oluşturur. Her yörenin kendisine has oyunları vardır. Diyarbakır halk oyunları da bu oyunlardan sadece biridir. Diyarbakır halk oyunları, bölgenin tarihsel ve kültürel dokusunu yansıtan, çok çeşitli figürler ve ritimler içeren, çoğunlukla topluluk halinde icra edilen danslar ve oyunlardır.
HALK OYUNLARI: PAYLAŞMAK…
Diyarbakır halk oyunları, sadece bir eğlence aracı değil, aynı zamanda toplumsal bağları güçlendiren ve kültürel mirası yaşatan bir kültürdür. Bu oyunlar, nesilden nesile gelecek kuşaklara aktarılır ve bölgedeki geleneklerin korunmasına sağlar. Aynı zamanda, Diyarbakır halk oyunları, bölgedeki insanların bir araya gelmesiyle bir bağ kurmalarını sağlar. Bu halk oyunları, farklı kültürel ve sosyal geçmişlerden gelen insanları bir araya getirir ve paylaşımcı bir atmosferde sağlar.
BİLGİ VE BELGESİZ BİR KÜLTÜR: DİYARBAKIR HALK OYUNLARI
Diyarbakır yöre oyunlarının; Türkiye'de halk oyunları ile uğraşan insanlar tarafından sayısı ve icrası olarak çok az biliniyordu. Bunun en büyük nedenlerinden biri, Merkez, ilçeler ve ilçeye bağlı köylerde yıllarca çeşitli nedenlerden dolayı geniş çaplı olarak oyunların derlenememiş ve dolayısıyla icra edilememiş olmasıdır. Aşağıda isimleri yazılan oyunlar, bizzat sahadan derlenmiş ve konunun yöresel uzmanları tarafından çeşitli yerlerde sergilenmiş oyunlardır.
Bilgi, belge, kaynak, kaynak kişi, video ve dokümanı olmayan hiçbir oyun bu eserde yer almamış-tır. Elinizde bulunan bu eserde her satırı yılları alan araştırma, derleme ve arşivleme safhalarından geçerek kayıt altına alınmıştır. Yörede kabul görmüş kaynak kişiler tarafından icra edilen/edilmiş olan oyunlar teyit edilerek sergilenmiştir. Kaynakçalar bölümünde desteklerini esirgemeyen kaynak kişilerin ve yöre sevdalıların ad ve soyadları, mesleği, doğum tarihleri mevcuttur.
İşte Diyarbakır yöresine özgü kadın ve erkek halk oyunları
Kadın Oyunları
Şêrvaniya Jîna-Kadın Giranîsî, Govenda Jina-Kadın Govendî, Du Ling-Çift Ayak, Meryeme, Çepik, Düz Dîzo, teşi, bêri, şevko, harrani, lorke, buka barane - yağmurun gelini, mumı- çayda çıra, ela buk tebarek-gelin alayı, se pê-üç ayak, keçkandi, çaçanê
Erkek oyunları
Gîraniya Hişk-Kêşeo, Harrani, Du Ling-Çift Ayak, Girani, Çepik, Du Lınga Erebi-Çift Ayak, Govend, Şuşanê-Yek Lîng-Tek Ayak, Çaçané, Papuré, Dondurxan, Meyremo, Xêftano, Bêrimte-Bêlımtiya Fêkiya, Mirê Mira-Meşk, Temirağa, Sê pê-Üçayak, Teşi, Kamçı, kartal, Şevko, Mumık-Çayda Çıra, Avare-Bıçak Oyunu, Sê pê-Üçayak, Kalkan, Teşi, Şevko, Mumık-Çayda Çıra, Avare-Bıçak Oyunu
Karma oyunlar
Gırani, Govend, Harrani, Du lıing-çift ayak, Çepik, lorke, Şevko, Se pe-üç ayak, ela buke-tebarek-gelin alayı, mumik-çayda çıra, şuşanê-yek ling-tek ayak, dız-dızo- teşi
