Kurtuluş Savaşı, Atatürk ve Diyarbakır: 3
Kıymetli Okurlarım,
Önceki yazımızda Mustafa Kemal’in verdiği mücadeleyle, Diyarbakır’ın değerine değindik. Mustafa Kemal, daha sonraki açıklamaların ardından İstanbul’daki hükümetle ilişkiyi kesme kararı alır ve Milletvekillerinin seçimi ile meşgul olunmaya başlar. Bu bakımdan 13 Eylül’de derhal bu konu üzerine değinir. Tebligat şudur:
‘‘Tel. 13.09.1919
Balıkesir’de 14. Kolordu, Konya’da 12. Kolordu,
Diyarbakır’da 13. Kolordu, Erzurum’da 15. Kolordu,
Ankara’da 20. Kolordu, Bursa’da 17. Tümen,
Çine’de 58. Tümen, Bandırma’da 61. Tümen Komutanlıklarına
Ve 61. Tümen Vasıtasıyla Edirne’de 1. Kolordu,
Niğde’de 11. Tümen Komutanlıklarına,
İllere, bağımsız sancaklara, belediyelere.
(Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine)
İstanbul Hükümeti’nin tuttuğu ve takip etmekte olduğu gericilik yoluna ve yaşamakta olduğumuz günlerin büyük korku ve tehlikelerine karşı haklarımızı savunmak ve varlığımızı korumak için Millî Meclis’in seçilmesini ve toplanmasını sağlamak ve çabuklaştırmak bugünün en önemli görevidir.
İstanbul Hükümeti milleti aldatarak milletvekillerinin seçimini aylarca ertelemiş olduğu gibi, son zamanda vermiş olduğu seçim emrini de türlü sebeplere savsaklamakta ve geciktirmektedir. Ferit Paşa’nın Toros’un ötesindeki illerimizden vazgeçtiği Barış Konferansı’na vermiş olduğu notadan anlaşılmış, Aydın ili üzerinde Yunanlılara sınır tespitine kalkışması, oradaki işgali oldubitti halinde bir ilhak olarak kabul etmiş olduğuna delil sayılmış ve memleketin işgal edilen başka bölgeleri için de bunlara benzer gafilce ve haince siyasetiyle memleket ve milleti parçalayacağı kesinlikle anlaşılmıştır. Bu itibarla, Genel Kongre, orduyu ve milleti uyanık olmaya davet ederek aşağıdaki hususları en kısa zamanda yerine getirilmesini, milletin hayatî konusu olarak da kabul eder ve bildirir:
İlk Olarak: Seçim hazırlıklarının yürürlükteki kanunda yer alan en kısa zamanda yapılıp tamamlanması için Belediyeler ile Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri yoğun bir faaliyet içine girilmelidir.
İkinci Olarak: Sancaklardan çıkarılacak milletvekili sayısı oranların nüfus durumuna göre hemen tespit edilerek Hey’et-i Temsilliye’ce şimdiden bildirilmelidir. Adaylar konusu daha sonraki haberleşmelerde ele alınacaktır.
Üçüncü Olarak: Seçim hazırlıkları yapılırken gerek seçimler sırasında gecikmeye yol açacak engellerin şimdiden düşünülerek ortadan kaldırılması ve hiçbir gecikmeye meydan verilmeyerek seçimlerinen kısa zamanda sonuçlandırılması.
Bu karar bölgenizdeki bütün Belediye ve Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri’ne bildirerek, gereğinin hemen yerine getirilmesine yardımcı olmanız rica olunur. (Hey’eti Temsilliye)’’tebligatını bildirir.”
