Dini anlayışta mitolojik unsurların etkisi-18
Mervaniler döneminde Diyarbakır
Şehir, 869–899 yılları arasında, Diyarbakır ile
Musul arasında yasayan Seybanî kabilesinden olan
Şeyhoğullarının yönetimine geçti. Bu dönemde
bütün Diyarbekir bölgesi, gerek el-Cezire emirlerinin
birbirleri ile ve gerekse Hariciler ile yaptıkları savaşlara
ve çatışmalara sahne oldu. Şeyhoğullarından
sonra 899–930 yılları arasında sehir tekrar Abbasiler’in
yönetimine geçti. Abbasilerden sonra 930–
980 yılları arasında Hamdaniler sehre hâkim oldu.
Bizanslılar, bu dönemde birçok defa (936, 942,
950, 966 ve 973 yıllarında) Diyarbakır’ı kuşattılarsa
da alamadılar.
Hamdanilerden sonra Büveyhoğulları (980–
984) ve ardından Mervaniler (984–1085) Diyarbakır’a
hâkim oldu. Hamdaniler ve Mervaniler
döneminde Diyarbakır devletin merkezi yapıldı.
Mervanîler döneminde özellikle ilim ve edebiyat
alanında gelişen yehir, İslam kentleri arasında
önemli bir merkez niteliğini kazandı. Kentte o dönemde
zengin bir kitaplıktan söz edilmektedir.
Mervaniler devrinde 1046 yılında şehri gezen ve
şehir hakkında önemli bilgiler veren Nasır-ı Hüsrev,
o dönemde Diyarbakır surlarının iç ve dış surlar
olmak üzere iki sıra olduğunu kaydetmektedir.
