Kentteki kıraathanelerde, çayhanelerde özellikle sağlık koşullarına dikkat edilir, bir çok kıraathanede lavabo ve WC bulunurdu.
Açıkçası, geçmiş yılların Diyarbakır’ında bir de “Kıraathane Kültürü” vardı.(5)
Cahit Sıtkı evi Nargile kültürü
İbrahim Yavuz tarihi kıraathaneleri anlatıyor
Abasın kıraathanesi,Afganlının kıraathanesi,Akifin kıraathanesi,Ammo Zukkonun kıraathanesi,Belediye önü çay bahçesi,Dağ kap çay bahçesi,Kahveci Mehmet Macit Korelinin kıraathanesi,Melik Ahmet çay bahçesi,Sofi Galıbın kıraathanesi,Yoğurt pazarı Nargileciler kıraathanesi,Yüksek kahve,(6)
Mevlüt Mergen 'Çayhanelerimiz vardı' konu başlığıyla geçmişi değerlendiriyor
Deyim yerinde ise, bu şehirde yaşayan insanlar mevsimleri, ayları, günleri kısaca hayatın her anını yudumlayarak içer gibi yaşamışlar ve aldıkları tadı, lezzeti unutmamışlar ve gün gelmiş o tadı, o lezzeti bulamadıklarında ise adeta ‘feryat’ etmişlerdir.
Yıllardır anlatıyoruz, anlatıyoruz ve fakat bitiremiyoruz o tadı, o lezzeti anlatmayı, ömrümüz bitecek ve fakat anlatımlarımız bitmeyecek galiba, çünkü ruhumuzun derinliklerine işleyen güzelliklerdir o tatlar, o lezzetler.
Zaten kültürel zenginlikler de böylesi bir yaşamın içinde doğar, büyür, gelişir, ancak her zaman dile getirdiğimiz bir gerçek vardır ki, bu şehir sanki bir karpuzun içine sıkıştırılmış gibi, kabuğunu kıramamış, dışarıya açılamamış, sadece o karpuz dillere düşmüştür bu kültürel zenginliğin içinde.