Her ebeveynin çocuğa hayır demeyi öğrenmesi gerekiyor. Aksi halde ilerleyen yıllarda çocuğun sosyal ilişkilerinde zorlanabilir.
1. Neden hayır dendiğini anlamasını sağla
Çocuğuna kuralların nedenlerini anlatmalı ve ondan hangi davranışın ne zaman beklendiğini kendisine açıklamalısın. Bu kuralların yerleşmesini sağlamak için çocuğuna tutarlı davranışlarda bulunmalısın. Kabul sınırlarını aşan durumlarda kendisine neden hayır dendiğini iyice anlamalı. Hayır demenin bir ceza olmadığını bunun yalnızca bir tavır olduğunu anlamalı. Kuralların uygulanmasında ona aktif rol ve sorumluluk vermeli, doğru zamanda çabasını takdir etmeyi de göz ardı etmemelisin.
2. Net ve kararlı ol
Çocuğa hayır demek onu umursamadığın ya da sevmediğin anlamına gelmiyor. Aksine çocuğuna onu anladığın ve korumaya çalıştığın mesajını vermelisin. Ağzından hayır, çıktıktan sonra tutarlı ol. Biraz ağladığında ya da farklı zamanlarda normalde hayır diyeceğin şeye evet deme. Bu şekilde çocuğuna sınır koymayı ve hayatında her zaman var olacak olan sınırlara karşı hazırlıklı olmayı öğretebilirsin.
Bununla birlikte reddedilen çocuk, neden isteğinin reddedildiğini sorgular ve istediği şeyi daha makul bir tabloya sokmak için çabalar. Çocuğa hayırı öğretmek onun problem çözme becerisini de geliştirecektir.
3. Kırıcı olma
Çocuğuna hayır derken bunu onun kalbini kırarak yapma. Biliyorsun ki tatlı dil her konuda çok önemli. Çocuğunu sert bir şekilde geri çevirmek ya da talebini duymazdan gelip umursamamak onun kendisini önemsiz hissetmesine neden olacaktır. Onu anladığını ancak istediği şeyin olamayacağını güzel bir üslupla ifade etmeli ve ona makul bir açıklama yapmalısın.
4. Hayır demenin gerekliliğinden emin ol
Belki de en önemli şeylerden biri, çocuğa hayır demenin gerçekten gerekli olması. Risk veya sınır taşımayan bir durum olmadıkça her durumda çocuğuna “hayır” deme. Hayırı her duruma karşı kullanman, bunun çocuğunun gözünde anlamını yitirmesine ve sonraları “çocuğum hayırdan anlamıyor” diye dert yanmana neden olacaktır.
5. Eşinle hemfikir ol
Çocuk anneden alamadığı eveti, babadan istediğinde alabileceğini düşünmemeli. Anne ve babanın hemfikir olması ve birbirinin arkasında durmaları çok önemli. Aksi halde çocuğunun hem ağlayarak isteme davranışı artabilir hem de sizi otorite olarak görmemeye başlar.
6. Gerilime hazırlıklı ol
Çocuğun hayır cevabını aldıktan sonra ağlamaya, ısrara devam etmeye ve agresif tutumlar sergilemeye eğilimli olabilir. Böyle zamanlar onunla göz teması kurarak, incitici olmadan yumuşak ve kararlı bir ses tonuyla konuşmalısın. Gerilimin içinde kalıp onunla sözlü ya da fiziksel çatışmaya girmemelisin.
7. Onun da bu hakka sahip olduğunu belirt
Hayırın ne olduğunu anlaması kadar çocuğa hayır demeyi öğretmek de önemli. “Hayır” kavramının karşı tarafın haklarına ve özgürlüğüne saygı duymakla ilişkili olduğunu öğrenebilmesi için çocuğuna da “hayır diyebilme” hakkı olduğunu öğretmeyi unutmamalısın. Onu umursamaz ve davranışlarını önemsemezsen seni rol model alarak sınır tanımaz bir tutuma girebilir.
