Türkiye'nin önemli tarım merkezlerinden Diyarbakır'da yaklaşık 4 milyon 300 bin dekarda üretilen hububat ve bakliyat alanlarında görülen aşırı nem ve sonrasında oluşan don olayları bölgede sıklıkla Kök boğazı çürüklüğü ve mantari hastalıkların görülmesine sebep olmuştur.
Özellikle buğday'da sıklıkla görülen kök boğazı çürüklüğü bölgemizde yüksek oranda verim kaybına sebep olacaktır.
İl ve ilçe tarım orman müdürlüklerinde görevli teknik personellerin ivedikle saha çalışmaları yapmaları ve Çiftçiye teknik destekte bulunmaları gerekli bir çalışmadır.
Bilançosu çok kötü olacağı öngörülen bu mantari hastalıkların teknik destek ile kısmi iyileştirme görülebilir.
Bölgemiz Buğday Ekim alanlarında sıklıkla görülen;
Hububatta Kök ve Kök Boğazı Çürüklüğü Ülkemizde serin iklim tahıllarında Fusarium türleri
tarafından oluşturulan hastalıklar, yağışlı geçen yılların da etkisiyle, önemli zararlara neden olabilir. Etmenler, toprak ve tohum ile taşınabilir. Tarlada kalan hasat
artıkları, toprak ve yabancı otların köklerinde parazit olarak yaşarlar. Kuru topraklarda da zarar oluştururlar. Fusarium türleri hububatın zayıf gelişmesine, kardeş ölümlerine ve başakların cılız gelişmesine neden olur. Hektolitre ağırlığı ve bin dane ağırlığında azalmalar
görülür. Bitkilerin kök, kök boğazı ve sap kısmında
şeritler halinde uzayan kahverengi lekeler oluşur.
Çiçeklenme döneminde yaşanan su stresi nedeniyle, bitkilerde akbaşak oluşumu ve erken ölüm görülür. Bitkilerde su ve besin iletimi sağlanamaz ve fizyolojik bozukluklar ortaya çıkar. Bitkiler hastalık çok şiddetli olduğunda tamamen ölür.
Mücadelesi
Kültürel önlemler
Derin sürüm ile anızların gömülmesi veya tarladan
uzaklaştırılması, hastalık etmenlerini azaltmaktadır.
Sertifikalı, hastalığa karşı dayanıklı tohum çeşitleri kullanılmalıdır.
Tarlada sık ekim, aşırı sulama ve gübreleme
yapılmamalıdır.
Konukçusu olmayan ayçiçeği, kanola veya baklagil bitkileri ile en az 2-3 yıl münavebe uygulanmalıdır.
Fusarium türlerinin yoğun olduğu tarlalarda etmenin
konukçusu olmayan bitkilerin ekiminin yanı sıra,
yulafta ekilebilir. Buğdayı takiben mısır ve buğday
ekiminden kaçınılmalıdır. Arpanın, kök sistemi daha kuvvetli geliştiğinden, hastalık etmeninden daha az zarar görür.
Yabancı otlarla zamanında mücadele edilmeli, tarla kenarlarındaki çimensi otlar, hastalık etmenlerini taşıdıkları için yok edilmelidir.
Kimyasal Mücadele;
Bu hastalığa karşı ekimden önce tohum ilaçlaması ve hastalığın şiddetli olduğu ve yoğun zararının görüldüğü alanlarda yeşil aksam ilaçlaması
yapılır. Hastalıkla ilgili kullanılacak fungisitlerin seçiminde güncel
bilgilere Tarım ve orman bakanlığı bkutarimgovtr web adresinden ulaşılmaktadır.
