Din-Mitoloji ilişkisinde Mitolojinin Din Üzerindeki Etkisi-70
Zembilfüroş (Sepet Satıcısı)
Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde bulunan, yıkık
bir kaleye Zembilfüros Kalesi denmektedir. Kalenin
bu ismi Silvan’da yaşandığına inanılan bir olay
nedeniyle aldığı söylenir. Bu olay halkı o kadar
etkilemiş ki Sîsebân ve Hesp-i Reş kavilleri gibi
farklı şair ve yazarlar tarafından divan halinde
yazılıp söylenmis, tıpkı Leyla ve Mecnun gibi
birçok kişiye ilham kaynağı olmustur. Herhangi
bir olayın farklı kişiler tarafından kendi yorumlarıyla
nazma geçirilmiş olması, söylenmesi ve yaşadığı
döneme ait işaretler katması, burada da olduğu
gibi mitosların farklı versiyonlarının ortaya çıkmasına
neden olabilmektedir.
Burada kaydedilmis olan mitos kişisel duyumlar
ve bilgilerle beraber, “Diyarbakır Efsaneleri” ve
“Manzumetan” adlı iki kitaptan derlenmiştir. “Manzumetan”
adlı derlemede yazar olarak Feqi-yê
Teyran, gösterilmektedir. Kürtçe yazılmış birçok
eser gibi bunun da Feqi-yê Teyran’a dayandırılmasının
nedeni Feqi-yê Teyran’ın Molla Ahmed
Cezerî, Molla Bateyî ve Şeyh Ahmed-i Xani gibi
yöredeki dini yaşantıya etki eden diğerleri gibi
medrese ve tasavvuf geleneğinden gelmiş olmasıdır.
Halk arasında Feqi-yê Teyran’ın isminin fazla bilinmesi
Feqi-yê Teyran etrafında birçok mitosun
ortaya çıkmasına da neden olmaktadır.
