Dini anlayışta mitolojik unsurların etkisi-20
Moğol hakimiyeti
Moğollar, 1259 yılında sehri Eyyûbiler’den
almış böylece Diyarbakır’da Moğol hâkimiyeti
başlamıstır. Moğolların istilası sırasında kent yağmaya
ve yıkıma maruz kalmıstır. Şehir daha sonraları
Hulagu (d.1217-ö.1265) tarafından, Moğolların
hâkimiyetine girmiş olan Anadolu Selçuklularına
verilmistir.
Moğollar, 1303’te Diyarbakır’ı Anadolu Selçuklularının
elinden alıp kendi himayelerini kabul
eden Mardin Artuklularına verdi. Uzun bir süre
toparlanamayan ve istikrarsız bir hayat süren Diyarbakır,
1318 yılında çekirge istilası ve kuraklık,
ardından da veba salgınına maruz kaldı. Kent
nüfusu önemli kayıplar verdi. Mükrimin Halil Yınanç’a
göre, XII. yüzyılda birçok İslam âlimi,
XIII. yüzyılda İslam dünyasının büyük âlim ve
mütefekkirlerinden Seyfüddin el-Amidî ve daha
başkalarını yetiştiren Amid sehrinin, XIV. yüzyılda
zikre değer bir kimse yetiştirmemis olması, uğramış
olduğu felaketlerin neticesidir. Bu felaketler, birçok
insanın ölümüne veya baska yerlere göç etmesine
neden olmuş ve şehrin maddimanevi kıymetini
hiçe indirmiştir.