Havalar ısı birikiminin en yüksek olduğu ağustos ayında ishal vakalarının artığı dönemdir. Bunun nedeni yazın durgun sularda yüzmemiz, kanalizasyon suyunun karıştığı sular, kirlenmiş ya da iyi ilaçlanmamış suları içmek, bunların sularıyla bulaşıkları yıkamak, açıkta bekletilmiş sinek bulaşmış, kirli ve tozlu meyve ve sebzeleri iyi yıkamamak, sıcak havalarda (20-60 derece) uzun süre bekletilmiş yemeklerde bakteri ve istemediğimiz mikroplar için üreme yerleridir.
Bunlar yenildiğinde vücuda ishal yapan mikroplar alınır ve bağırsaklara geçer burada çoğalarak ishale neden olur. İshal, dışkının günlük en az üç defa sulu ve hacmindeki artış olarak tanımlanır. Kullandığımız bazı ilaçlar, bağırsak hastalıları, besin intoleransları gibi durumlarda ishal görülebilir. İshal döneminde halsizlik, karın ağrısı, ateş, sıvı kaybından dolayı ani kilo kaybı, vücut sıvılarında elektrolit- mineral dengesizliği, kalp ritm bozuklukları, şuur kaybı, görülebilir.
Dışkının rengi, kokusu, kanlı veya mukuslu olması ishal dışında başka hastalıklar belirtisidir. Örneğin kanlı olması dizanteriye, yağlı olması sindirim ve emilim bozukluklarına eşlik eden başka hastalıkları da düşündürmeli. İshal 3 günden fazla sürmüş ve bu belirtiler varsa en yakın sağlık merkezine gidilmeli. İshalin nedenini araştırıp uygun hekim ve diyetisyenden yardım almalı. . İshal durumunda beslenme kişiye özel olmalı.
Kişinin kaybettiği su, sodyum, potasyum gibi elektrolitlerin yerine konması için temiz, bol su veya tuzlu ayran içilmeli. Yağlı ve şekerli gıdalar, posa içeriği yüksek sebze ve meyveler çokça tüketmek ishali artırır, az posalı ya da posasız gıdalar tüketilmeli. Muz, kabuksuz şeftali, elma, havuç, haşlanmış patates, yağsız pirinç pilavı ya da lapası, yoğurt, ayran, yayla çorbası tüketilmeli. Beyaz et, haşlanmış yağsız et, yağsız ızgara, tavuk göğsü, yağsız makarna, beyaz ekmek ishal şiddetine göre tüketilebilir. Kayısı, incir, erik, kiraz, portakal, mandalina, kavun, karpuz, yeşil yapraklı sebzeler, bulgur, kepekli ekmekler, kurubaklagiller ve kuruyemişler ishal durumunda tüketilmemeli. Kızartma ve kavurma yerine haşlama ya da fırında pişirme yöntemi tercih edilmeli. Acılı baharatlı tüm yemeklerden uzak durulmalı. Çiğ ve az pişmiş etler tüketilmemeli. Alınan tüm besinlerin son kullanma tarihi kontrol edilmeli. Şüpheli sular kaynatılarak sonar içilmeli. Günlük en az vücut ağırlığının yüzde 3,3 ü kadar su tüketilmeli. Örneğin 70 kg ağırlığındaki yetişkinin 2,5 litre su içimeli. Sular azar azar gün içerisinde içimeli aniden fazla içilmesi kusmayı artırır. Kişisel ve el temizliğine dikkat edilmeli ve ishal durumunda dinlenilmeli.
Örnek diyet listesi
KAHVALTI
Açık çay
Yağsız beyaz beynir
Beyaz Ekmek
KUŞLUK ARA ÖĞÜNÜ
Yoğurt
Kabuksuz şeftali, elma ya da muz
ÖĞLE
Haşlanmış et ya da tavuk göğsü
Yağsız pirinç ya da yağsız makarna
Yoğurt
Beyaz Ekmek
İKİNDİ ARA ÖĞÜN
Tuzlu ayran
Kabuksuz şeftali, elma ya da muz
AKŞAM
Yayla çorba
Haşlanmış patates
Yoğurt
Beyaz ekmek
