Kentleşme sürecinde Diyarbakır-12
Türkiye’de Planlama Süreçleri
ve Üst Ölçek Planlar:
Günümüzde kent planlaması mevzuatı çok
sayıda kurum ve kuruluşun yetki alanlarına girmekte
ise de bu alanda temel yasa 3194 sayılı İmar Kanunudur.
Bu yasa ve ilgili yönetmeliklerinde, fiziki
plan kademelenmesi ile bu planların yapım ve
onaylanmasına ilişkin yetki ve yükümlülükler belirlenmiştir.
İmar Kanunu’nun “İmar Planları İle İlgili
Esaslar Planlama Kademeleri” başlıklı 6.maddesinde
de “Planlar, kapsadıkları alan ve amaçları açısından;
“Bölge Planları” imar planları ise, “Nâzım İmar
Planları” ve “Uygulama İmar Planları”
olarak hazırlanır” hükmü getirilmiştir. Diğer
bir deyişle, mekânsal planlar, aşağıdaki kavramlar
açıkça kullanılmamakla birlikte, iki ana kademede
tanımlanmıştır:
Üst Ölçekli Planlar (Bölge Planı) ve Alt Ölçekli
Planlar (İmar Planları). İmar Planları da kendi
içinde Nazım ve Uygulama İmar planları olarak
ikiye ayrılmaktadır.
Yasanın,“Tanımlar” başlıklı 5. maddesinde yer
alan bir başka plan türü ise Çevre Düzeni Planıdır.
Bu plan türü gerek tanımda verilen içerik gerekse
“imar planları” tanımı içinde yer almadığı için,
yine üst ölçekli bir plan türü olarak görülmelidir.
Özetle, İmar Kanunu’nun ilgili maddeleri birlikte
değerlendirildiğinde, sistematik bir biçimde tanımlanmamasına
karşın 3 ana plan kademesinden
söz edilebilir:Bunlar; bölge planları, çevre düzeni planları
ve imar planlarıdır.
