Mitoslarda Dönem ve Nedenler
Tüm mitosların anlatılış sekilleri incelendiğinde
belli bir dönemlerinin ve nedenlerinin olmadıkları
görülür. Bu tür hikâyeler dervêşler, dünyevi olanlar
ise dengbêjler tarafından “divan” denilen toplanmalarda
anlatılmaktadır. Bu toplanmalarda genelde
uzun olanlar, (Sîsebân Vadisi Kavlı, Hesp-i Reş,
Zembilfüros, Siyabend ile Hace, Mem-i Alan ve
Mem ile Zin gibi) anlatılır.
Diyarbakır’da anlatılan bazı mitoslar Kur’an’da
geçen bazı kıssaları hatırlatmaktadır. Halkın bilmek
istediği şeyi hayal unsuru ile doldurması, merak
duygusu, sonu tam olarak bilinmeyen olayları bir
sonuca bağlama arzusu gibi duygular Kur’an’da
adı geçen peygamberler hakkında birçok hikâyenin
ortaya çıkmasına sebep olmustur.