Din-Mitoloji ilişkisinde Mitolojinin Din Üzerindeki Etkisi-3
'Halkın İnancı Sadedir'
Aynı konuda İmam Gazali, halkın imanının,
ebeveynin “okula gitmek oyun oynamaktan daha
iyidir” dediğinde çocuğun hemen inanıp kabul etmesi
gibi saf ve temiz olduğunu söyler. Bunun
yanında aynı iman, hiçbir kuvvetin yerinden oynatamayacağı
sağlamlıktadır. Halk, salt doğruyu
arama yerine sasaa ve abartı gibi olağan üstü
seyler pesinde koştuğundan, inançları sağlam olmakla
birlikte, kalpleri olağan üstüye doğru meyillidir.
Dİbn Rüsd (ö.595/1199) ise, Nahl suresinin
125. ayetindeki davet metotlarından hareketle
şeriat nezdinde insanların üç sınıf olduklarını,
bunlardan birinci sınıfı oluşturan avama güzel
öğüt ve nasihatin etkili olduğunu söylemektedir.
Yani onlarda coşku ve heyecan hâkim olduğundan
onların bu yönlerini dikkate alan duygu ağırlıklı
konuşmalar yapıldığı takdirde amaca ulasmak
daha kolay olacaktır, insanların anlayış farklılıklarından
ötürü naslarda da muhkem-mütesâbih,
zâhir-bâtın gibi farklı söylemler bulunmaktadır.
Bu farklılık bir yandan ilimde derinleşmis olanların
bu konularda te’vil yapabileceğini ortaya koyarken,
diğer yandan da bu tür te’villlerin halka söylenmemesi
gerçeğini gündeme getirmektedir.
Yukarıda görüsleri belirtilen âlimlerin hepsi,
halkta heyecanın, hislerin, duyguların daha ağır
bastığı, bu nedenle mantıki delillerden çok mübalağayla,
olağanüstülükle süslenmiş anlatımların
daha etkili olduğunu ifade ederler. Hayal ve duyguların
ön planda olduğu bir inançla dolu olan
halk inancı sadedir ve bu inançta kuşkuya yer
yoktur. Halk, soyut delilden çok somut deliller
pesine düşer.
