Diyarbakır’ın coğrafi ve fiziki özellikleri-21
Tarihi kültürel ve Mimari Çevre
Suriçi’nin yapısal Sorunları:
Diyarbakır kenti surların dışına taşarak kuzey
ve batı yönünde yayılmıştır. Kentsel büyüme sürecinde
yeni gelişme alanlarının, daha iyi çevre
ve yaşam koşulları nedeniyle, Suriçi’nde yaşayan
varlıklı kesim için çekici olmaya başlamıştır. Diyarbakır,
çevre yörelerden ve kırsal bölgelerden
gelen büyük göçlere maruz kalmış ve yeni gelenlerin
tercih ettiği varış noktası da genelde Suriçi olmuştur.
Kırsal kökenli ve oldukça düşük gelir düzenin
temsilcileri olan göç nüfus yoğunluğunun yükselmesine
neden olmuş ve elverişsiz koşullar altında
barınma olanağı bulmuştur. Dışardan gelen bu
baskı, Suriçi kökenlilerin zamanla başka yerlere
taşınmalarına neden olmuştur.
Suriçi çevre kalitesi, altyapı hizmetlerin yetersizleşmesi,
konut, ulaşım ve dinlence mekânlarının
daralması, sağlık, eğitim ve kültüre yönelik toplumsal
hizmetlerin aksaması gibi çok yönlü sorunlar
ile karşı karşıya gelmiş ve yapısal bir çöküş
sürecine girmiştir. İleri düzeyde işsizlik konut ve
iş mekanı yaratmak uğruna kaçak yapılaşma, kayıt
dışı ve marjinal sektör faaliyetleri, yoğun arazi
kullanımı ve aşırı nüfus yığılması geleneksel, kültürel
ve etnik açıdan eskiyen ve köhneleşen bir
mekanda hüküm süren zorlu yaşam koşullarını
yansıtmaya başlamıştır. Yıpranan ve değerini kaybederek
yok olmaya yüz tutan tarihi eserlerin ve
çevrelerinin koruma altına alınması gereği de
ortaya çıkmıştır.
Suriçi konut yerleşmelerindeki fiziki parçalanma
ve bozulma, kat ilaveleri, yıkıp yerine çok katlı
binaların yapılması, bazı anıtsal yapılarla sokak
dokusunun ve çok sınırlı geleneksel ev tipinin
kalmasına neden olmuştur. Günümüzde Suriçi
tarihi bir kent niteliğinden çok ticari önemini ve
canlılığını sürdüren bir çöküntü alanı görünümündedir
ve Türkiye genelinde tarihi kent merkezlerinde
gözlemlenen fiziksel, sosyal ve ekonomik sorunlarla
karşı karşıyadır.
Sur ilçesinde 2015 Kasım ayından itibaren yaşanan
çatışmalar sonrası ise ilçenin doğusunda
yer alan 6 mahallenin tamamı tahrip olmuş durumdadır.
Bu 6 mahallede yaşanan tahribatın bilançosu
henüz detaylandırılmamıştır.
