Kurban Eti Hakkında Bilinmesi Gereken Her Şey!
Birkaç bayramdır pandeminin gölgesinde geçen bayramlara nazaran bu bayram biraz daha rahatız diyebiliriz. Bayramlaşmalar olacak şekerler, tatlılar yenilecek ve kurbanlıklar kesilecek. Peki, kurban eti nasıl saklanmalı? Kurbanlıklar işin ehli olan uzman kasaplar tarafından kesilmeli. Hayvanın kanı iyice akıtılmalı. Taze kesilen etler hemen tüketilmemeli. Etin ölüm katılığı geçmesi için bekleme süresi gerekmektedir.
Etin cinsi, büyüklüğü, ortamın sıcaklığına bağlı olarak değişmektedir. Et güneş almayacak, serin, kuru, oda sıcaklığından daha düşük 12°-15° derecede üst üste yığılmayacak şekilde geniş tepsilere veya uygun kaplarda bırakılmış parçalar halinde 5-8 saat bekletilmeli. Etin sertliği geçtikten sonra tüketilebilir.
Taze et pişirildiğinde et sert olur. Hazımsızlık, mide yanması, ishal gibi mide ve bağırsak problemlerine neden olur. Gastrit, ülser gibi mide ve bağırsak problemi olanlar için risklidir. Ölüm katılığı geçen etler tüketilebilecek hale getirmek için uygun uygun şekilde parçalara ayrılmalı.
Hemen tüketilmeyecekse buzdolabına 3°-4° dereceye alınmalı ve en fazla 3 gün bu sıcaklıkta kalabilir, kıyma ise bu sıcaklıkta 1-2 gün içinde tüketilmeli. Daha uzun süre saklamak için dondurucu bölümünde -4° derecede 7-10 gün saklanabilir.
Eti aylarca saklamak istiyorsanız derin donduruculara ihtiyacınız var. -18° derecede et 4-6 ay saklanabilir. Et dondurulurken pişirilme esnasında ihtiyacımız olacak kadar parçalar halinde yağlı kağıt veya buzdolabı poşetlerine eklenir ve paketlenerek saklanır. Et küçük parçalara ayrıldıkça yani kıyma haline geldikçe bozulması daha erken olur. Donan eti ihtiyacımız kadarını buzdolabında sebzelik sıcaklığında çözündürmeliyiz. Fazla kalan et tekrar dondurulmamalı. Etin tadı, kokusu değişir, lezzeti bozulur.
Et güneşte, kalorifer peteği üzerinde, sıcak suda çözündürülmemeli. Çünkü mikroplar sıcak ve besin içeriği yüksek proteinli gıdalarda çok hızlı üreme yaparlar. Etin içi buz dışı mikrop yuvasına döner. Sağlığımız için risk oluşturur.
Et oda sıcaklığında en fazla 2 saat bekletilmeli. Kurbanlık hayvanın dalak, ciğer, böbrek, yürek gibi sakatat kısımları kırmızı et ile beraber yan yana dondurulmamalı. Kurbanlık etin döş kısmından ev tipi bir kıyma makinesi ile kıyma çekebilir ve kıymanızı yemeklerinizde kullanacağınız kadar küçük parçalar halinde buzdolabı poşetine sararak dondurabilirsiniz.
Kurbanlık hayvanın gerdan bölümünden kemikli olarak 2-3 parmak genişliğinde parçalayarak kuru fasulye, nohut gibi bakliyat yemeklerinde ya da buzdolabı poşetlerine doldurarak dondurabilirsiniz. Kurbanlığın sırt kısmından çıkarılan kemikli kaburga etlerini pirzola olarak paketleyebilir, but ve koldan kuşbaşı et çıkarabilirsiniz. Et ızgara için dananın daha az kaslı olan en çok sırt kısmı, kemiklere yakın ya da iç etler tercih edilir. Mangallık ve ızgaralık etler dana pirzola, dana antrikot, kontrfile ve bonfile olarak sıralanabilir.
Et; kimyon karabiber, kekik, pul biber, tuz gibi çeşitli baharatlar ve sütle iyi bir şekilde karıştırılır ve yedirilerek 5-6 saat bekletilir iyi marinasyon edilir. Et ızgarada pişirilirken ateşten 10-15 santimetre uzağında olacak şekilde pişirilir. Yüksek ısıda ve yakın pişirilirse et suyunu kaybeder et sertleşir kömürleşme dediğimiz durum oluşur. İstemediğimiz kanserojen maddeler ve mide ve bağırsaklarımızın florasını bozacak bileşikler oluşur. Et yüksek ısıda B grubu vitaminleri, protein kaybına uğrar. Eti kızartma ve kavurma yetine fırında pişirme, buharda, ızgaralama, haşlama gibi tekniklerle pişirmek daha sağlık olacaktır.
Kavurma aslında bir geçmişten kalan saklama metodur. Et yağıyla kavrulur ve dondurularak ihtiyaç halinde tekrar pişirilir. Etin kuyruk yağı, iç yağı temizlenerek günümüzde etlerin kavrulmasına gerek kalmadan derin dondurucularda rahatlıkla daha sağlıklı bir şekilde saklanabilir.
Et yemeklerin yanında bol yeşillikli limonlu salata ve yağın etkisini azaltmak için ayran tüketilebilir. Etin yağları ve sakatat kısımları yüksek miktarda kolesterol içerir kalp damar hastalıkları, sürekli ve aşırı miktarda et tüketimi mide, bağırsak ve böbrek hastalıklarına davetiye çıkarır. Kronikleşmiş kalp damar, böbrek ve karaciğer yetmezliği, gastrit, ülser, reflü gibi mide ve bağırsak hastalığı olanlar et tüketirken dikkatli olmaları kendi doktoru ve diyetisyeninden tavsiye almalı.
Bayramlaşmaya giderken şekerler, hamurlu şerbetli tatlılar aşırıya kaçmadan çok küçük porsiyonlarda tüketilebilir. Kilo problemi, diyabeti olan şeker hastaları uygun bir şekilde ikrama hayır diyebilmeli. Yağlı, etli yemekler akşam öğünü yerine öğle yemeğinde pişirilmeli yenilmeli ve yemekten yenildikten 1-2 saat sonra yürüyüş ya da uygun egzersizler yapılmalı. Günlük 30-45 dk. fiziksel aktivite yapmalı, ortalama 10-12 bardak temiz su tüketimi olmalı.
