Mitosun İşlevleri
Her sosyal olgu gibi mitos da toplumu etkiler ve toplumdan etkilenir. Bu nedenle mitoslar her dönemde değisime uğrar fakat değisimlerle beraber sosyal bir olgu olarak toplumu etkilemeye devam eder. Bireyin ve toplumun şekillenmesinde mitosun güçlü bir etkisi vardır. Mitosa islevsel yönden yaklaşan ve kitabını hazırlarken edebi ve tarihsellik ölçütü yerine “işlev” ölçütünü benimsediğini söyleyen Hooke’a göre mitos, belli bir şey yapma niyetini gösterir. Mitos hakkında sorulması gereken doğru soru, onun “gerçek olup olmadığı” değil, “onunla ne yapmak niyetinde olduğu” sorusudur. Mitoslar etkili oldukları toplumlarda model olma, inancı aşılama, bireyin yaşadığı dünya ve içinde bulunduğu toplum ile uyum içerisinde yaşamasını sağlama, bireye bir kimlik kazandırma, toplumu bir inanç etrafında toplayarak bir bütün olusturma, otoriteyi sağlamlaştırma gibi işlevlerde bulunurlar. Mitosun bu işlevi kişide bir aidiyet duygusu olusmasına, bilinçsiz bir sekilde de olsa kisinin kendi inancını sahiplenmesine neden olabilmektedir. Mitolojiye işlevsel yönden yaklaşan Malinowski’ye göre mitos, önemli bir sosyal kuvvettir. Mitos, toplumsal gereksinimlere ve isteklere dayalı pratik gereksinimlere yardım eder, ayinin etkinliğini güvence altına alır ve insanın davranışı için pratikkurallar içerir. İnsan uygarlığı için yaşamsal bir katkı maddesini oluşturan mitos, bir masal güvercini değil, önemli bir ağırlığı olan etkin bir güçtür. Mitosun islevi, geleneği daha güçlü kılmaktan, ona daha büyük bir saygınlık ve değer vermekten ibaret olurken onu daha doğaüstü bir niteliğe sahip, daha yüksek, daha iyi bir başlangıç gerçekliği düzeyine çıkarır. Hâkim gruplar için mitoslar, semboller gibi otoritelerini sağlamlaştırmak amacıyla şuurlu olarak kullanılan birer araçtırlar. Öte yandan ezilen gruplar da, mitosları, mevcut düzeni yıkmaya yarayan araçlar haline getirirler. Sosyal konjonktüre göre mitos, insanları ya realiteden uzaklaştırır, ya da realiteye yaklaştırır. Mitosların hâkim gruplar ve ezilen gruplar için farklı şekillerde kullanımı bazen çatışmaların, mücadelelerin asırlarca devam etmesine neden olur. Bu konuyla ilgili olarak Roger Garaudy, İsrailoğullarının tarih boyunca oluşturdukları mitosları hâlâ yasattıklarını ifade etmistir. Garaudy, İsrailoğulları tarafından oluşturulan ve yaşatılan mitosların etkilerinin günümüzdeki yansımalarını kitabında göstermistir. Mitos, laf olsun diye anlatılan bir öykü değildir. Kişiye nasıl davranması gerektiğini öğretir. Mitoslar, insanların sezgileriyle algıladıkları bir gerçeğe belirgin bir biçim ve kalıp verirler. Meraklarını gidermek ya da öyküleri eğlenceli olduğu için değil, erkeklerle kadınlar bu güçlü varlıkları taklit etsinler, kendileri de tanrısallığı yaşasınlar diye insanlara tanrıların nasıl davrandıklarını gösterirler.
