Dini Anlayışta Mitolojik Unsurların Etkisi-28
Şemsilerin kökeni
Şemsilerle ilgili bir iddia da onların Harraniler
olduklarıdır. Bu iddiaya göre “Şemsî” ve “Harranî”
kavramları aynı inancı ifade etmektedir. Şemsiler
genel anlamda Mezopotamya bölgesinde yasayan
toplulukların Güneş (Şems, Semes) ve diğer gezegenlere
olan inançlarını belirten bir isimdir.
Özelde ise, Harran ve civarında yaşayan topluluğun
dini inançları için kullanılmaktadır. Şemsî ya da
Semsîler, kelimenin tasıdığı anlama nispetle günese
tapanlar anlamına gelmektedir.
Gabriel Akyüz, yerlesim yerine nispetle Harranîler
adını alan bu inanç sahiplerinin, Harran’da
yasayan ve XII. yüzyıla kadar varlıklarını sürdüren,
Hıristiyanlığı kabul etmemis ve putperest kalmıs
Süryaniler olduklarını söylemektedir.
Bunun yanında Harrânilerle Sabiiler’in de birbirleriyle
karıştırıldığı görülmektedir. Bunun nedeni
önceki kaynaklarda “Putperestler”, “Keldâniler”,
“Nıbtiler” veya basitçe “Harranîler” olarak adlandırılan
bu inanç sahiplerinin, sonraki dönemlerde
çesitli nedenlerle -muhtemelen zımmî statüsünü
kazanmak için- Sâbiî ismini adapte etmelerinde
yatmaktadır. Sonuç olarak Şemsilerden bahseden
kaynaklar birbirinden farklı seyler söylemektedir.
Kimileri bunların Harranî, kimi Ermeni, kimi Süryani,
kimi de eski İran inançlarının devamı olduklarını
ileri sürmektedir.
