Dini anlayışta mitolojik unsurların etkisi-34
İsrail Devleti Kurulunca Göç Ettiler
Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Musul ve
Bağdat kaybedildikten sonra Diyarbakır’ın bu şehirlerle
olan ticarî münasebetlerinin azalması
Yahudi göçlerinin başlamasına neden oldu. Filistin’e
ilk göç edenler 1916 yılında Urfa ve Siverek Yahudileriyle
birlikte giden Çermik Yahudileri oldu.
Urfa, Siverek ve Çermik Yahudileri 1916 yılında
Kudüs’te kendi adlarına kayıtlı bir sinagog kurdular.
Şeyh Sait isyanı sırasında da Diyarbakır Yahudilerinin
birçoğu Bağdat, Musul ve diğer şehirlere
göç etti. Geri kalan Diyarbakır Yahudileri ise 1948
yılında İsrail devletinin kurulması üzerine İsrail’e
göç etti.
Asırlarca, Diyarbakır ve çevresinde Yahudiler
yasamıs olmasına rağmen Müslümanlar arasında
Yahudilerden dini inanç yönünden etkilenme görülmemiştir.
Yalnızca halk arasında Yahudilerle
ilgili bazı inançların olduğu tespit edilmistir. Bu
inançlardan biri Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar
sürmüş fakat bugün tamamıyla terk edilmistir. Bu
inanca göre, yağmur yağmadığı zamanlarda yağmur
yağmasını sağlamak için şehirdeki Yahudi Mezarlığı'na
gidilerek mezarlardan biri açılır ve
cesedin kafası alınıp Ongözlü köprü üzerinden
Dicle nehrine atılırdı.
Diyarbakır halkı uzun bir süre kuraklık olduğu
zamanlarda yağmur yağmasını sağlamak için ölmüs
bir Yahudi’nin basını nehre atmak gerektiğine
inanmıştı. Sonra bu gelenek değişti, fakat yeni
gelenekte yine Yahudiler vardı.
Yeni inanca göre bir Yahudi’nin başına haberi
olmadan bir kova su dökülmeliydi. Yahudi biri
görüldüğünde arkasından yaklaşılır ve bir kova
su, basından asağıya dökülürdü. Şanlıurfa’nın Viranşehir
ilçesinde de Yahudilerle ilgili benzer bir
inanç mevcuttu. Burada yağmur duasına çıkıldığı
zaman bir Yahudi beraber götürülürdü. Çünkü Allah’ın,
Yahudi’nin ağız kokusunu hmemek
için, yağmur yağdırdığına inanılırdı.
